Denok irabazle, baina zeren truke?

Badira lauzpabost urte kirola modan dagoela entzuten dela, eta onar daitekeen kontzeptu bat da. Ikusi besterik ez dago «popularrak» diren probetako izen emateak. Inoiz baino proba gehiago dago, eta inoiz baino parte hartzaile gehiago. Dela errepideko bizikleta, mendi bizikleta, asfaltoan korrika, mendi lasterketak, triatloia...

Parte hartzea handitu dela garbi dago, eta proba batzuk gaina jo eta beherantz ere hasi ote diren pentsa daiteke, Behobia-Donostia kasurako, baina gaina jo dute edo modaz pasatuta daude. Orain urte batzuk, 10 kilometroko lasterketak, maratoi erdiak eta gisa horretako probetan marka bat egitea bilatzen zen, edo, lagun artean apusturen bat egin, eta ondoren elkartzeko aitzakia izaten ziren. Duela urte batzuk arte, lagunari edo erlojuari irabaztea bilatzen zuen kirolari popularrak, eta helburua betetzeko apustu txikiren bat irabazi edo marka bat lortu behar zen. Orain, berriz, beste gauza batzuk bilatzen dira. Proba amaitze hutsa bilatzen da, eta probak ere horretarako ari dira eraldatzen. Azken urteetan, ez da bilatzen 10 kilometroko lasterketa bat ahalik eta azkarrena egitea eta horretarako entrenatzea. Hori, modaz pasatuta dago; gaur egun, badirudi 10 kilometro 30-35 minutu artean korri egitea (berebiziko denborak lasterkari popular batentzat) baliorik gabeko zerbait dela. Aldiz, 100 kilometrotik gorako mendi lasterketa bat, mendi bizikletan 10.000 metroko desnibel positiboa duen lasterketa bat edo Iron-Man bat amaitzea bilatzen da. Proba amaitze soila.

Probak edo lasterketak ere egokitzen ari direla esan daiteke, eta gero eta proba gogorrago, luzeago, basatiagoak antolatzen dira. Zailtasuna, gogortasuna... zenbat eta handiagoa izan, orduan eta arrakasta gehiago dutela dirudi. Kirolak bere izan dituen azkartasuna eta irabaztea (nahiz eta kuadrillako lagun bati izan) jada modaz pasaturiko kontzeptuak dira orain. Egun, kirol proba amaitzea bilatzen da, amaierako marra gurutzatze hutsa balentria bat da, eta horretarako izen edo kontzeptu berri bat ere sortu da, finisherraren kontzeptua. Zenbait probatan amaitze hutsagatik, finisher izateagatik, sariak ere badaude.

Egun, denok izan nahi dugu irabazle, eta elkarren aurkako lehian ezinezkoa da hori, irabazle bat eta besteak galtzaile baitira. Orain, ordea, posible da beti irabazle izatea. Finisher titulua denek lor baitezakete. Denak irabazle. Orain, proba amaituta, irabazle gara; berdin da 24 edo 26 ordu mendian egon, amaitzea da helburu bakarra. Orain urte batzuk, berriz, 10 kilometro 35 minutuan egiteko helburuarekin joan, eta 35 minutu eta 10 segundoan amaitu, eta galtzaile, egindako lanarekin disgustura.

Maratoi bat egitea gutxitxo iruditzen zaigun egun hauetan, kirolari popularrentzat orain gutxira arte eredu izan diren kirolari profesionalek ere jada ez dute rol hori betetzen. Triatloia adibide hartuta, kirolari profesionalek distantzia olinpikoan (1,5 km igeri; 40km bizikletan eta 10km korrika) egiten dituzte hainbat urte, eta, ondoren, jada azkartasun puntu bat galtzean eta esperientzia handia dutenean, jauzi egiten dute distantzia luzera, Iron-Manera (3,8 km igeri; 180 km bizikletan eta maratoia korrika). Ezer ez egitetik edo astean pare bat egunetan jarduera fisikoa egitetik, sei hilabete inguruko prestaketa egin eta geure domina olinpikoaren (finisher tituluaren) bila goaz. Aukeraturiko proba amaitzeagatik, osasuna, sarritan prestaketa eta behar adinako esperientzia gabe egiten baitira proba horiek; familia, berebiziko denbora dedikazioa eskatzen baitute proba horiek, eta beste zenbait gauza alde batera uzten dira, dena ematen da finisher izateagatik. Baliteke kirolaren beraren balioak ere ahazten hasiak egotea, edo guztiz aldatu nahi izatea. Jakin nahi nuke Pierre de Coubertinek (joko olinpiko modernoen sortzaileak), hau ikusiko balu, zer esango lukeen.