Berezkoa eta bereizia

Bertze abenduaren 3 bat joan da. Euskara eta Nafarroa, Nafarroa eta Euskara. Frantzisko Xabierkoa bien parte. Hilzorian zela, Asia urrunean, ingurukoek ulertu ez omen zioten hizkuntza batean mintzatu zena, kondairaren arabera. Gaur egun nafarrek ezagutzeko betebeharrik ez omen duten hizkuntza omen zen, Frantzisko Xabierren sorterrian mintzatzen zena.

«Lingua navarrorum hitz egiten duen pertsonak lanak baditu gazteleraz irakurri eta ulertzeko, arazo bat du, Nafarroako eremu ez-euskalduneko hizkuntza ez baitaki». Anichu Aguera Navarra Suma koalizioko Tuterako zinegotziak argitu zuen hori joan den astelehenean. Nafarroa Garaiko eremu euskaldunekoak ere erantzun liezaioke horrela Aguerari, baina ez litzateke berdinen arteko eztabaida bat izanen, ez-euskaldunekoena omen den hizkuntza betebehar baita eremu euskaldunean. Eta, paradoxa biribiltzeko: euskara ez da betebehar eremu euskaldunean.

Izan ere, Nafarroa (Garaia) «erkidego berezko eta bereizia» da, Maria Txibite presidenteak Nafarroako Egunaren harira atzoko hitzaldi instituzionalean erran bezala. Nafarroa Garaiak hizkuntza eremuak ditu, baina Nafarroa Garaia ez da ez Belgika, ez Suitza. Hizkuntza komun eta natural batek osatzen dio bizkarrezurra Cortesetik Beraraino, eta gero dago bertzea, «berezko eta bereiziaren» aurka doana.