Martxoaren 15ean urteroko Batzar Nagusia egitekoa zen Euskal Herriko Bertsozale Elkartea, eta han zen aurkeztekoa 2020. urterako egitasmoa. COVID-19 gaitzak eragindako larrialdi egoera dela-eta, ordea, bertan behera utzi behar izan zuen batzarra, eta ordudanik pasatutako hilabete eta erdian, hala egitasmoa nola aurrekontua berrikusi behar izan ditu. Izan ere, esku artean zituen proiektu asko bertan behera geratu, atzeratu edo moldatu behar izan izan ditu elkarteak.
Horri lotuta, eta «ohiko bertso plaza berreskuratzeko», denbora beharko dela kontuan izanda, egungo egoerara egokitutako egitasmoak jarri ditu abian Bertsozale Elkarteak. «Salbuespen egoera batean gaudela jakinda», bertsolaritzaren ikusgarritasunari eusteko eta bertsolarien «egoera zaurgarria» leuntzeko 45.000 euro erabiliko ditu.
Hainbat egitasmo jarriko ditu abian Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak:
Plaza: Lehendik lotuta zeuden eta mantendu nahi dituzten edo datozen hilabeteetan saioren bat antolatu nahi duten antolatzaileei saioak online egiteko aukera emango die Bertsozale Elkarteak. Lanku Kultur Zerbitzuetatik saioak kontratatzen dituzten antolatzaileei. Villabonako (Gipuzkoa) Subijana etxean prestatu du elkarteak grabaketa lekua, beharrezko osasun neurriak hartuta, baina denborarekin herrietatik saioak egiteko aukera aztertuko da, konfinamendu aginduen arabera betiere. Saioak osorik eskainiko dira www.bertsoa.eus atarian, zuzenean edo diferituan, antolatzaileak erabakitzen duen egunean. Hasteko, asteburu honetan bi saio antolatu dituzte Elkarteak eta Lankuk. Larunbatean, 18:30ean, Jone Uria, Oihana Iguaran, Sustrai Colina eta Xabi Igoa ariko dira, Idoia Anzorandiak gidatutako saio batean. Hurrengo egunean, 18:00etan, Igor Elortza eta Onintza Enbeita ariko dira bertsotan, Kike Amonarrizek jarritako gaiei erantzuten. Bigarren saio hori Erandioko Udalak antolatutakoa da.
Bidaiak: «Inertziak hautsi eta esperimentazio gunea izango da», elkarteak adierazi duenez. Ekitaldi formatuetan eta gaitegian berritzaileak izan nahi duten saioak eskainiko dituzte, molde ezberdinetakoak, asteazkenetan. Herrialde eta adin ezberdinetako bertsolariei eman nahi zaie ahotsa. [email protected] helbidean jasoko ditu elkarteak proposamenak. Bidaiak egitasmoaren lehena maiatzaren 6an izango da, asteazkenean, 18:30ean. Andoni Egañarekin batera, Alaia Martinek eta Amets Arzallusek haurtzarora egingo dute bidaia.
Potokastak: Bertsolari gazteei egindako elkarrizketak dira, entzutekoak. Azken asteetan bildu dituzte www.bertsoa.eus atarian Ane Zuazubiskar, Eli Pagola, Peru Abarrategi, Aitor Bizkarra, Sarai Robles eta Aner Peritz bertsolariekin osatutakoak. Astelehenero ale berri bat jarriko dute entzungai.
Laurehun saio gutxiago
Egitasmoak jartzearekin batera, larrialdi egoerak bertsolaritzan izan duen eraginari buruzko azterketa ere egin du Bertsozale Elkarteak, eta horren barruan Lankuk jasandako kolpea ekarri du gogora. «Inondik inora espero ez genuen bat-bateko kolpea izan da», adierazi du Marta Agirrezabalak Bertsoa.eus atarian. «Lanku erabat lotuta dago plazari; lan jarduera nagusia plaza da, eta bat-batean geratu gara». Plazak etetearen ondorioz, Lanku Kultur Zerbitzuak aldi baterako erregulazio egoeran dago.
Xenpelar Dokumentazio Zentroan biltzen dituzten datuen arabera, 2019an 1.644 saio egin ziren Euskal Herrian: horietako 1.215 saiok bertsogintza zuten ardatz, izan jaialdi, lagunarteko, plaza libreko zein txapelketa; eta gainerakoak, laurehun ekitalditik gora, bereziak, esperimentalak, hitzaldiak edo saio didaktikoak izan ziren.
Aurten, saioen gorakada txiki bat izan da urteko lehen bi hilabeteetan. «Urtarrila eta otsaila ez dira hilabeterik osoenak izaten bertsolarien eta bertsozaleen agendetan, eta horregatik da pozgarria goranzko joera». Udaberriko hilabeteak are indartsuagoak izaten dira, udakoen pareko, baina osasun krisiak bete-betean aldatu du panorama: martxoan 195 bat saio aurreikusten ziren, eta 53 egin ziren. Hortik aurrera, bertan behera gelditu da plaza: iaz 122 saio egin ziren apirilean, 162 maiatzean, 179 ekainean eta 135 inguru udako hiru hilabeteetan, horietako zenbait Lanku Kultur Zerbitzuek bideratutakoak. Honek guztiak ondorio ekonomiko nabarmenak ditu: martxotik ekainera arte, 385.600 euro inguruko galerak.
Bertan behera gelditu edo atzeratu diren proiektuak
Elkartean egiten edo egitear zeuden proiektuetan berehalako eragina izan du horrek guztiak, eta epe luzera ere 2020ko egitasmoa eta aurrekontua berrikusi behar izan ditu. Hala, hainbat egitasmo bertan behera utzi ditu, eta beste zenbait atzeratu.
Bertan behera geratu direnak: Bertso Udalekuak eta barnetegiak, Haizea dator, Sakontze Bertso Eskola, Eskolatik Plazara, Plazara; Bertso Eskolen Egunak, Bertsulari Ttiki, Elebidunen ikasturte bukaerako Besta Eguna.
Atzeratuko direnak: Arabako Bertso Kuadrilla Artekoa, Bardoak, Bizkaiko Txapelketako udaberriko fasea, BBK Sariketa, Eskolartekoa, Pello Mari Otaño bekako deialdia (epea luzatu zaio), Udako Euskal Unibertsitateko eskola (ikusteke).
Beste modu batean egingarriak diren ikusi beharrekoak: Zenbait ikastetxetako ikasturte amaierako jaialdia, Bertsoa Bizi Gazte lehiaketa, Oholtzapetik, Hernandorena Sariketa, Ahalduntze Bertso Eskola, Gizonezkoen Bertso Eskola Feminista, EHUko Uda Ikastaroa.
Bizkaiko eta Euskal Herriko elkarteetako batzarrak ere ezin izan dituzte oraindik gauzatu; alarma egoera ezarri zen asteburuan bertan egin behar zituzten. «Elkartzeko baldintzak daudenean, hitzordua zehaztuko dugu eta jakinaraziko zaie bazkideei garaiz».
Ekarpenak egiteko kanalak
Gaur iragarritako egitasmoak bere baliabideekin finantzatuko ditu Bertsozale Elkarteak, baina bertsozaleek eta herritarrek izango dute ekarpena egiteko aukera ere, maiatzaren 2tik aurrera, honako bide hauen bitartez:
688.886.935 telefono zenbakian, Bizum bidez; eta
Euskal Herriko Bertsozale Elkarteko honako kontu edo IBAN kode honetan:
ES16 3035 0060 43 0600042844
BIC (Swift) kodea behar izanez gero, CLPEES2MXXX
