Esan beharrekoa

Gunter Grass idazlearen Was gesagt werden muss poema, Jon Urruxulegik euskarara itzulia.

Zergatik egon isilik, zergatik ezkutatu

denbora gehiegiz hain nabarmen dagoena,

guda-jokoetan erabiltzen dena, hauen

amaieran bizirik atera garenok

orrialdeen oinetan ohar batzuk baino ez gara-eta.

Eraso prebentiboaren ustezko

eskubidea da iraniar herria ezaba dezakeena,

herri menderatu hau bere jurisdikzioan

bonba atomikoa fabrikatzen ari

den aitzakiapean ahobero batek antolatu bozkariora

bultzatua daraman bitartean.

Baina zergatik ezin dut beste herrialdea

bere izenez aipatu, zeina urte askodanik,

nahiz sekretuan gorde,handituz doan

indar nuklearraren jabe den,

inolako kontrolik gabe, inoiz ere ikuskatu gabe?

Egoera honi buruzko isiltasun orokorra,

neure isiltasuna ere bortxatua daukana,

gezur larritzat dut sentitzen,

errespetatzen ez duena zigorpean

hartzen duen koakziotzat;

«antisemitismoa» deitzen zaio kondena honi.

Orain, ordea, antzekorik ez dagoen krimenengatik

nire herrialdea bere kontzientzian

guztiz kolpatua dago,

berriro eta ohi bezala kargu hartua,

nire herrialdeak, berriz diot,

iraina kitatzeko dela berehala aitortuz,

beste urpekontzi bat entregatuko dio Israeli.

Honenberezitasuna ojiba suntsitzaileak

bonba atomikorik baduen inoiz

frogatu ez zaionari igortzea da,

froga ebidentetzat baiezkoaren

beldurra harrotuz... esan beharrekoa diot.

Baina zergatik egon naiz orain arte isilik?

Uste bainuen estigma ezabaezin batek

markatua daukan nire jatorriak

galarazi egiten zidala ekintza hau,

hain ebidentea izanik ere, Israeli atxikitzea,

zeinari bai baitiot atxikimendua

eta atxikirik jarraitu natzaion nahi baitut.

Zergatik mintzo naiz orain, zahartua eta

azkenak idazten ari:

Israelen potentzial atomikoak jada hauskorra den

munduko bakea mehatxupean jartzen duenean?

Esan beharra dago bihar esatea

beranduegi izan daitekeena eta gu

—aleman bezala aski hobendun kontsideratuok—

gertatuko dela pentsatzekoa den

krimenaren gaizkideak izan gaitezkeelako.

Orduan erruaren gure hainbatekoa

ezingo da ohiko inolako aitzakiez zuritu.

Onartzen dut: ezin naiz isildu

Mendebaldearen hipokrisiaz

kokoteraino nagoelako; espero liteke, gainera,

beste askok ere hitz egitea,

arrisku nabarmen horren eragileari

indarraz balia ez dadin exijitzea

eta halaber behin eta berriz eskatzea

bi herrialde horien gobernuek

baimen dezatela nazioarteko instantzia batek

era iraunkorrean eta eragozpenik gabe

kontrola ditzala Israelen potentzia atomikoa

eta iraniar instalazio nuklearrak.

Honela bakarrik lagun diezaiekegu denei,

israeldar eta palestinarrei,

eta areago, erokeriak okupatua daukan

eskualde horretan elkarrekiko

gorroto bizian dirautenguztiei,eta

azken finean, baita geuri ere.