Gai baten inguruko “hiru konferentzia eta hitzaldi bat” bildu ditu Joxe Azurmendik Barkamena, kondena, tortura. Estatua kontzientzien kontrolatzailea saiakeran (Elkar). “Estatuaren hiru modu kontzientziaren kontrolerako” aztertu ditu egileak liburuan. “Bata da: 'Terroristek eta euren lagunek damutu egin behar dute, eta barkazioa eskatu'. Bigarrena da: 'Bortxa kondenatu egin behar da, publikoan norbait izateko, eta baita eskubide zibilak izateko ere'. Eta hirugarrena da: 'Terroristak edo esaten diren horiek, benetan kontzientzia absolutuki kontrolatzeko, torturatu egiten dira'. Hortik dator liburuaren titulua ere: Barkamena, kondena, tortura”.
Tortura, Estatuaren biolentziaren agerpen guztiak bezala, Estatuaren krimen guztiak bezala, “edo ukatu, edo ezkutatu edo makilatu, disimulatu” egiten da, Azurmendik salatu duenez. “Zoritxarrez, Estatuari ez zaio asko kostatzen hori egitea, publikoak sinetsi nahi duena horixe delako, Estatuak gauzak beharbada batzuetan gogor samar baina zuzen egiten dituela. Estatuak bortxaren ukoarekin publikoaren kontzientziak lasaitzen ditu”.
“Publikoaren edo demokraten kontzientzia ona” da gaur egun, Azurmendiren ustez, “Estatuaren bermea, lehen erlijioa izaten zen bezala. Estatuak, beraz, gehiengoaren kontzientzia ona zaintzen du, eta, neurri berean, gutxiengoaren kontzientzia txarra xaxatzen. Gehiengo on bat izateko, gutxiengo txar bat behar delako. Bestela, nola jakingo luke gehiengoak bera ona dela, aldamenean gaiztorik ez balego? Horregatik, Estatuak gutxiengoak —Estatuarekin berarekin identifikatzen ez direnak— kontzientzia txarrera botatzen ditu, eta hori da azkeneko denboran Euskal Herrian bizitzen ari garen polemika, propaganda edo ez dakit nola deitu behar zaion: damutu egin behar dela, kondenatu egin behar dela bortxa bere forma guztietan… Hori da kontzientzia txarraren kultibo bat”.
