Gazteen Aurrezkirako Lekuko Taldea (GALT) Zuberoan abiatu zen lehen, 2000. urtean, Azia elkarteak bultzaturik. Orduz geroztik, dozenaka gazte lagunduak izan dira enpresak sortzeko lehen urratsetan; zehazki, 75 proiektu lagunduak izan dira, 262.665 euroko maileguekin orotara. Urtean 180 euroko ekarpenak eginez emaileek osatu kutxarekin, interesik gabeko mailegu tipiak egiten ditu GALTek, eta aurtengoa bederatzigarrena izanen da.
Azia elkarteak abiarazi zuen dinamikak herritarren ekarpenak biltzen ditu urtez urte, GALT bakoitzaren kutxa osatzeko. «Gure kutxa 40.000 euro ingurukoa da, eta, dena prestatua delarik, gelditzen da», zehaztu du Sylvie Geneze elkarteko diruzainak, GALT Bederatzü aipatuz. 2016an hasi zen zazpigarren GALTaren segida da aurten abiatu dutena; zortzigarrena ere bada, baina maileguak egin dira, eta proiektu eramaileak ukan duten diru laguntza itzultzen ari dira. Diru guztia aktibitate ekonomiko berriak sostengatzeko prestatua delarik, GALT berri bat abiatzen dute.
Bankuen osagarri
Geneze bankuko langilea denez, badaki zehazki zer interes ukaiten ahal duen GALT baten maileguak; erran du «osagarria» dela: «Laguntza gehigarri bat da aktibitate bat abiatzeko». Haren ustez, «positiboa da bankuentzat, erakusten duelako jadanik badela jendea laguntzeko prest dena». Diru kopuruak ez dira ikaragarriak: 3.000 eta 6.000 euro artekoak izan ohi dira, baina «konfiantza berme bat» direla azpimarratu du elkarteko idazkariak, izan proiektu eramailearentzat ala bankarientzat.
GALT baten dirua osagarria da bankuen maileguekin, bateragarria delako. «Posible da mailegu desberdinak metatzea. Banku batentzat baikorra da ikustea talde batek onartu duela garantiarik gabeko mailegu bat egitea. Gaur egun anitz laguntzen du», segurtatu du Genezek. Haren lanean, adibidez, enpresa baten sortzeko mailegu eskaerak agentzian berean aztertzen dira jadanik lagunduak direnentzat; besteen kasuan, berriz, agentziatik kanpo hartzen da mailegua egitearen erabakia.
Ekarpen fidelak
7. GALTeko kutxa osatzeko, 247 emaileren ekarpenarekin, 44.460 euro banatu zituzten hamahiru proiekturen artean. Emaileei hautua ematen zaie, GALT bakoitza bukatzean, ezarri dirua berreskuratu ala GALT berri batean ezarri nahi dutenetz. Eta, Genezen erranetan, «%95ek bere ekarpena GALT batetik bestera pasarazten dute». Zortzigarrena oraino ere bidean denez berri hau abiatzean, halere, ekarpen berriak egiteko kanpaina abiatu dute, aitzinekoan prestatu sosak itzuli artean. Ekarpena egiten dutenek ez dute dosierrak aztertzeko ahalik.
Hainbeste urtez ekarri laguntzek ezagutarazi dute GALT Zuberoan. Saltegiak, ofiziale desberdinak, ostatuak edo hegazkingintzaren inguruko enpresa berriak lagundu dira, besteak beste. Kasu batzuetan, maileguaren kantitatea handia da kopuru globalean; beste batzuetan, gehiagorako akuilu. «Kopuru tipiak dira, baina ez da soilik sinbolikoa, egiazko laguntza bat da», trenkatu du Genezek.
75 proiektu lagundu ditu GALTek orain arte
Lehen GALTetik bederatzigarrena hasi arte, 75 enpresa gazte lagundu dituzte, bi baldintza ezarriz: eskaera egileak 18 eta 35 urte artean ukaitea eta aktibitatea Zuberoan garatzea. Sektore anitzetatik ukan dituzte eskaerak: komertzioa, industria, zerbitzuak, eraikuntza... GALT Zazpirekin, laborantzako xedeak ere onartzen hasi ziren, lehen aldiz.
Kopuru tipiak ematen dira, «ideia ahalik eta jende gehien laguntzea» delako, Sylvie Geneze GALTeko idazkariaren arabera. Bi baldintzak betetzen dituzten eskaerak aztertzen dituzte, kasuan-kasuan: «Mailegu kantitate bat eta itzultzeko epeak aurkezten dituzte, dosier bat egina dute Azia elkartearekin, eta guk erantzun bat ematen dugu», argitu du Genezek. Enpresa berriak sortzeko ala enpresak garatzeko egin daiteke eskaera.
Orain arte lagundu dituzten enpresen artean, gehienak etxegintzaren sektorekoak (%39), komertzio desberdinak (%30) eta zerbitzuak (%19) izan dira. Xede gutiago izan dira industriaren (%6) sektorean, eta laborantzan (%7) hasi berriak dira laguntza ekartzen. Lagunduak direnen adinaren batezbestekoa 28 urtekoa da, eta gehienak gizonak izan dira (%64).
2016 eta 2019. urteen artean, GALT Zazpirekin, hamahiru enpresa lagunduak izan ziren: ile apaindegi bat, lore saltegi bat, autoen kontrol tekniko bat, harategi bat eta bi laborari, besteak beste.
Elkartearen kutxa osatzeko ekarpena egiten dutenek ez dute sekula interesik eskuratzen; mailegua ukaiten duenak ere ez du interesik pagatzen.
