Sofako mikropolitika

Telebista beti izan da botere harremanen joko zelai. Eta ez diot telebista industria gisa, bere saio, ikuspegi ideologiko eta iragarkiekin. Ez. Zure telebistaz ari naiz, etxean daukazunaz. Edo zenuenaz. Esan urrutiko agintea nork eta nola bereganatzen duen, eta esango dizut zein hierarkia —ezkutuko edo ageriko— dituzuen zuenean. Hala zen, lehenago behintzat, dozena bat kateren artean hautatu behar zenean, ez zegoenean edukiak nahieran eta a posteriori ikusterik. Frantziako Tourra ikusteko The Simpson-en azken atalari egin behar zitzaion uko. Edo alderantziz. Etxe batzuetan sosak izanez gero, eta ez eztabaida etikorik gabe gela bakoitzean pantaila bat kokatuta konpondu zuten afera.

Orain denok daramagu pantaila bat poltsikoan, ordainpeko plataformak eta eskaintza agorrezina ditugu, eta ikus ditzakegu edukiak nahi dugun leku eta orduan. Edo eten, komunera joateko. Baina gatazka iturria ez da agortu: sofak besarkatzen gaituenean, pisukidea, ahizpak edo bikotekidea alboan, bertsua da galdera: zer ikusiko dugu orain? Horri erantzuteko moduak gizarte antolaketa eredu oso bat ordezka dezake. Autoritarismo hierarkikoa da aukera bat (ez beti adin hurrenkeran, baina nagusiki). Banaketa edo errazionamendua, bestea; egun bakoitietan honek, bikoitietan hark... Hirugarren bide bat ere badago, aldian aldiko negoziazioarena: baina gauza jakina da ez dela neutrala, inolaz ere. Adostasun oro dagoela baldintzatua batak bestearengan eragiteko duen gaitasunarekin: dela mehatxu inplizituen bidez, dela limurtuz, dela amore emanaraziz...

Baina okerrena ez da formula egokirik eza. Okerrena da galderari nork erantzungo dion ebatzita ere dema ez dela amaitzen. Badira batzuk, behin haiek ikusi nahi dutena inposatzea lortu dutenean, ez direnak horrekin konformatzen: besteen onespena lortu nahi izaten dute, haien erabakia ezin hobea izan dela berretsi. Ez dira gai garaipen txikiaz gozatzeko, denen onerako izan dela sinetsita ez bada.

Eta bagaude are okerragoak: zerbait hautatzea lortu dugunean, eta nahiz eta bosgarren minuturako ohartu gure akatsaz, azken segundoraino eusten diogunak, nolabaiteko atsegina antzeztuz, arretazko jarrerari. Jakitun, sofako mikropolitikan, oposizioak garesti ordainarazten duela irristaldi oro.