AAmaitzen

Urtea amaitzen doa, ateak itxi eta irekitzeko ordua da. Zerrendak eta dekalogoak maitatzen ditugu gizakiok. Hortxe ba etorkizun gertuko erronka teknosozialen zerrenda bat:

Klima aldaketa eta jasangarritasuna: klimaren krisia Lurreko bizitzaren mehatxu handienetako bat da, eta berehalako ekintza behar du berotegi-efektuko gasen emisioak murrizteko eta ekosistemak babesteko.

Desberdintasun ekonomiko eta sozialak: eten ekonomiko eta sozialak larriagotzen ari dira munduko leku askotan, eta horrek gatazka eta tentsio sozialak eragin ditzake.

Adimen artifiziala eta pribatutasuna: adimen artifiziala bizitzaren alderdi asko aldatzen ari da, baina pribatutasunari eta datu pertsonalen kontrolari buruzko kezkak ere sortzen ditu.

Segurtasun zibernetikoa: zibererasoak eta ziberdelinkuentzia mehatxu etengabea dira gizabanakoentzat, enpresentzat eta gobernuentzat.

Immigrazioa eta errefuxiatuak: immigrazioa eta errefuxiatu kopurua handitzeak tentsio politiko eta sozialak sortzen ditu herrialde askotan.

Biztanleriaren zahartzea: Herrialde askotan biztanleria azkar ari da zahartzen, eta horrek erronka ekonomikoak eta gizarte segurantzakoak sortzen ditu. Osasun mentala eta ongizatea: estresa eta antsietatea gero eta arazo handiagoak dira mundu osoan, eta horiei aurre egiteko arreta medikoa eta ikuspegi holistikoa behar dira.

Polarizazio politikoa eta kultura banaketak: polarizazio politikoak eta kultura banaketek tentsioak eta gatazkak sortzen dituzte munduko leku askotan.

Aldaketa demografikoak: biztanleriaren hazkundeak eta biztanleriaren zahartzeak eragina dute herrialde askoren ekonomian eta ongizatean.

Aldaketa teknologikoak: Teknologia azkar ari da aldatzen, eta eragina izan dezake gure bizimoduan eta lanean.

Letra etzanez idatzita dagoena aldaketarik gabe ChatGPT (https://chat.openai.com/chat) adimen artifizialeko OpenAI-ren tresnak idatzi du, «Hazme un resumen de los retos tecnosociales del futuro cercano en 2.000 caracteres aproximadamente» galderari erantzunez. Ondoren Elia.eus-etik pasatu dut, eta bere horretan zuei eskaini.

Gure gizabere kooperatiboaren hoberena eman beharko dugu, lilura/beldur teknologikoaren ardatzean ondo kokatuz; zer pentsa badugu, hori omen da/zen «berezi» egiten gaituena/gintuena.