'Scroll' belaunaldia

Scroll artean bizi gara: aurreko Internetekin batera sozializatzen joan zen belaunaldiak web orriko azal edo atari nagusian dena sartzea zuen helburu. Dena bilatu zitekeen atarian edo menu artean nabigatuz. Aldiz, berria ez bada ere, diseinu paradigma orokor bihurtu da scroll-a.

Twitter moduko sare sozialek indartu zuten aurretik jada martxan zegoen fenomenoa. Scroll infinituaren paradigma beraiekin etorri zen, eta sakelakoen nagusitasunarekin indartu. Ez zen fenomeno berria, baina orduan hasi zen sozializatzen.

Ordura arte, azal edo atari nagusi batetik, scroll gutxi batzuk eginez, informazio guztia eskuratzea zen helburua. Horretarako, kategoria zehatzak —edo ez hain zehatzak— zituzten menu kilometrikoen artea famatua zen orduan. Hierarkia argi bat erakusten zuten informazioaren antolakuntzan, non zer sartu daitekeen eta nola aurkitu.

Trantsizioan, beste kategorizazio mekanismo batzuk ere agertu ziren. Kategorien antzekoak, baina ez hain zurrunak. Web 2.0 garaia deitu genion horretan, folksonomiak deitu genituen. Edukiak sortzen ari zaren unean, aurretik definitutako kategoria batean —edo batzuetan— sailkatu beharrean, edukia gako-hitzez identifikatu, eta hortik ordenazio bat egituratzen zuten. Hainbat pertsonak zerbitzu berean eduki ezberdina etiketa berarekin etiketatuz gero, gainera, ordenamendu orokorrago bat jaiotzen zen espontaneoki.

Gaur arte, bi diseinu paradigma horiek gurekin daude oraindik. Kategoriak oraindik badira, eta etiketa bidezko antolaketak ere bai, baina scroll-a dagoenetik antolaketari beste garrantzi bat ematen zaio. Alde batetik, espero dugu bilaketa bidez behar dugun hori topatzea, edozein eratan antolatuta egonik ere. Eta, bestetik, sareko zerbitzuen erabilera kontzientea baino gehiago, inertziazko erabilera bat egiten dugu sarri. Fenomenoa ez da soilik ukigarria, Youtube edo Netflixen automatikoki erreproduzitzen diren bideo ilara amaigabeak sumisio aktibo horren sintoma dira.

Scroll-aren erabileraren kontrakoa bainoago, korritze —hala da euskaraz kontzientearen aldeko manifestua da hau. Xaguaren gurpila edo sakelako pantaila, hatzekin tiraka zer egiten ari zaren guztiz jakin gabe, eta amaieran hustasun handi batek inguratuta inoiz sentitu bazara, badakizu zertaz ari naizen.