(U)Morea

Aste honetan erraza nuen saioaren aukeraketa. Ingurukoek ere bazekiten zertaz hitz egiteko asmoa nuen. Argi utzi dut, jende guztiari Harpa Jotzen entzuteko gomendioa egin baitiet. Mirari Martiarena eta Idoia Torregaraik podcast, barkatu, pozkast bat, egingo zutela jakin izan nuenean, banekin jarraitzaile —oso fan— bihurtuko nintzela. Eta horrela da, lehenengo atalean ez didate huts egin. Gerrak, lurrikarak, bizitzaren garestitzeak eta gainerako zoritxarrek albistegiak betetzen dituzten garai honetan, ze ondo datozkigun barre egiteko tarteak. Eta, oholtzan bezala (Bakean dagoena bakean utzi edo Luze eta Motz antzezlanetan bezala) hori lortzen dute aurkezpenetik. Estreinaldirako atalean, gainera, Beatriz Egizabal elkarrizketatu dute, baita barreari buruz hitz egin ere. Eta ez dakit umoreak kolorea duen ala ez, baina ausartuko nintzateke esaten (u)MOREA egiten dutela hiru emakumeek. Izan ere, solasaldi lotsagabean, sakoneko aldarri batzuk azaleratu ziren, barre eta irribarreen artean; horien artean, emakume komikoen saioak —are gehiago, feministatzat jotzen badira— Azaroaren 25aren edo Martxoaren 8aren inguruan antolaturiko jardunetan bereziki programatzen dituztela kultur eragileek.

Ez da ezer berria. Gero eta emakume bakarrizketari gehiago badaude ere, oraindik oso eremu maskulinoa da umorearena. Duela aste batzuk, fakultatean urtero egin ohi den bakarrizketen jaialdi batean, (ikasle) emakumeen presentzia ia anekdotikoa izan zen, eta saioaren gidaria ere oso gizon ezaguna izan zen, erreferentziala. Dirudienez, azken momentuan neska batzuek atzera egin zuten.

Emakumeak, umorea eta euskaraz. Ia ezinezko koktela, are gehiago, euskal gizartean errotuta egon beharko lukeen hedabide publikoan, zeinak erreferente erdaldunak inportatzen dituen, baita umorearen aitzakiaz ere. Baina jakin badakigu, mintzen duen umorea, pribilegiotik egindakoa —hizkuntza eta kultura hegemonikotik, esaterako—, ez dela umorea.

Horregatik, Mirari Martiarenak eta Idoia Torregaraik egiten dituzten txisteek, momentu zehatz batzuetan gizonezkoen irribarre lotsatia, eta entzuten dugun emakumeon barre algara eragiten dute. Batzuek, dagoeneko, zoru pelbikoa indartu ezean, Tena Lady erabili behar dugun arren.