Xamana

Seteven Mithen antropologoak proposatzen zuen kantua eta musika hizkuntzaren aurretik azaldu zirela gure espeziean; oso litekeena da, kantua eta musika, hizkuntzaren aurrekariak izatea. (Eta gure espeziearen ezaugarri badira horiek ere: elkartzen gaituzte, funtzio soziala dute, beste espezie askotan bezala). Beraz, Mitheni jarraituz, izan liteke neandertalek eta gure arbaso komun guztiek ere abestea.

Ez genuen teoria hori ezagutzen Urmuga sortu genuenean. Eta horrek zentzu handiagoa ematen dio ekimenari.

Txoriak txioka aritzen dira, irrintzika behorrak eta zaldiak, marruka behiak, balaka ardiak, guztiak beraien hizkuntzetan, edo kantuetan.Ez da zaila irudikatzea, duela 40.000 urte, neandertalak kantuan suaren inguruan. Izango ziren ahots ederragoa zutenak, edo besteak baino doinu politagoak erabiltzen zituztenak. Eta, zalantzarik gabe, baita haien artean doinu berriak sortuko zituztenak ere, doinu misteriotsuak edo biziak. Kantari apart haiek, besteekin alderaturik, maila altuagoa izango zuten. Agian haiek izango ziren lehenengo xamanak, edo apaizak.

Ez zait batere kostatzen Migel Zeberio xaman haietako baten antzera idurikatzea. Agian ez zuen ahots berezirik erakutsiko, baina kantuan jarriko zituzkeen tribuko lagun guztiak.

Haien artean, hainbat izango ziren oso Zeberioren aldekoak: zein ondo moldatzen zituen besteek sortutako kantak, edo zein ongi eragiten besoak, eta nola horri esker lortzen zuen kantariak batzea.

Aurkakoek, berriz, esango zuten aldakak gehiegi mugitzen zituela, lehen ez zela horrela, xaman zaharrak horrelako balantzak ikusiz gero ez zirela oso pozik izango.

Hizkuntza guztien aurreko hizkuntza omen dugu musika. Euskararen aurrekaria ere bai. Eta Zeberio, xamana.