Albistea entzun

IRLEN SAREA

Partekatze ekonomia

Gorka Julio -

2014ko ekainak 12

Partekatze ekonomia liberalismo ekonomikoaren etapa berri bat, statu quo-a erasotzen duen elementua edota post-kapitalismoaren aztarna? Partekatze ekonomia delakoa, komunikazio zerbitzu digitalei esker, bakoitzak izan ditzakeen baliabideak trukatzean datza. Horien bidez, etxeak, kotxeak, espazioak, ezagutza... trukatzen ditu jendeak, batzuetan diru truke, baina ez beti.

Gure inguruan ezagunak dira adibidez Airbnb eta Uber, etxe egonaldiak eta kotxe ibilbideak partekatzeko tresnak, hurrenez hurren. Bada, zerbitzu horiek gero eta arazo gehiago dituzte hedatzeko, presioen eta lege aldaketen ondorioz.

Garraioaren gaiari helduz, Uber-ek, kilometro tarifak ditu eta zerbitzuarengatik komisioa kobratzen du. Antzeko zerbitzua den, BlaBlaCar, Uber-en aldean, ibilbide bat egin behar duten pertsonen arteko harremana egin, eta gastuak partekatzeko aukera ematen du, komisiorik gabe. Horrek seguruenik, aurka egitea zailduko du.

Era honetako zerbitzuen aurka, aurretik esparru hauetan, lizentzien bidez (beraz erakundeen kontrolpean) jarduten zuten ekonomia esparruak daude, taxi gidariak adibidez. Zerbitzu desegokia, kalitate txarra, profesionaltasun eza... beldurra azken finean, erabiltzen dute beren lana defendatu nahian.

Bigarren aurkaria maiz erakundeak dira. Presioengatik edo ogasunean izan dezakeen eraginagatik, lege aldaketak murriztaileak proposatzeko joera izaten dute. Aztertu beharreko ertz asko daude, zerbitzu hauek iruzur eta prekarietate iturri ere izan daitezkeelako, baina soluzioak luzera begira egin behar dira, iraunkorrak izan behar badute.

Aldekoak ere badira, erabiltzaileetatik hasi, liberalismo ekonomikoaren aldeko zein aurkakoak (post kapitalismoaren aldekoak). Uber hurbilago dago liberalismo ekonomikoaren aldekoek defendatzen dutenetik; BlaBlaCar, aldiz, bigarren iritzitik gertuago dagoela esan daiteke, baina ez %100ean.

Eredu post-kapitalista batean baina, harremanek ez lukete asimetrikoak izan behar eta zerbitzuak ez lirateke «elkarlaneko kontsumora» mugatu beharko. Beste arlo batzuetan —energia eta komunikazioa, adibidez— ematen hasi den bezala, jabetza eta kontrola ere partekatua behar luke izan, komuna alegia.

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

'Culpa mía' filmeko fotograma bat ©Amazon Prime Video

Bieusek film bat bikoiztu du aurrenekoz Prime Videorentzat

Urtzi Urkizu

Amazonek ostegunean estreinatuko du 'Culpa mía' pelikula, euskaraz ere bai. Gazteentzako fikzio bat da.

 ©BERRIA

«Ez dut ezer aurreikusten; emaitza sortuz noa»

Unai Etxenausia

«Dena zalantzan jarri» nahi izan du Aiesak Gasteizko Montehermoso kulturuneko erakusketa berrian.'Vestirme mal y desvestirme mucho' uztailaren 2ra bitartean egongo da ikusgai.
 ©ALIZIA LOPEZ

«Zuen serio ospe hori ez duzue merezi»

Naroa Torralba Rodriguez

Hiru urte daramatza Diazek Twitchen zuzenekoak egiten. Astelehenetik ostegunera, goizean. Asteburuetan, antzokiak betetzen ditu Se pudrió todo bakarrizketarekin. Larunbatean izan zen Bilbon.

Silfioa izan zitekeen, baina mihilu basatiarena da ilustrazioa, ez baitago silfioari buruzko irudirik. ©BERRIA

Silfioaren enigma

Enekoitz Telleria Sarriegi

Duela bi mila urte desagertu zen landarea da silfioa. Zirenen zuen jatorria, gaurko Libian, eta greziarrek eta erromatarrek erabili zuten medikuntzan, sukaldaritzan, lurringintzan... Urreak eta zilarrak adina balio zuen orduan silfioak. Fermin Jimenez artistak silfioaren historia eta zaporea berreskuratu ditu bere proiektuan: mihilu zaporeko izozki bat sortu du.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...