Ez da mahai bat, alfonbra bat baizik, «euskal oasiaren zikinkeria guztia, gezurrak eta gabeziak ezkutatzeko». ELAko idazkari nagusi Mitxel Lakuntza oso gogor mintzatu da EAEko Elkarrizketa Sozialerako Mahaiaren aurka. Foroa «patronalaren neurrira» eginda dagoela adierazi du: «Berak erabakitzen du zertaz hitz egiten den eta zertaz ez». Eta Eusko Jaurlaritzak hori erabiltzen duela «propaganda egiteko»: «Patronalarena ez den beste bide orririk ez du». Azpimarratu du aurreko asteko argazkiarekin «bake sozialaren ideia» irudikatu nahi izan zutela. «Baina lantegi askotan eta etengabe ikusten ari gara hori ez dela horrela»
Otsailaren 3an Eusko Jaurlaritzak, Confebaskek, CCOOek eta UGTk adostutakoa edukiak «hutsalak» direla salatu du ELAko buruak. «Gomendioak baino ez dira, ez daukate inongo zehaztapenik eta eraginkortasunik». Eta azpimarratu du «ordezkaritza legitimorik ez daukaten sindikatuek» soilik babestu dituztela; alegia, CCOOk eta UGTk, zeinak biak batera %28,7ko ordezkaritza duten. Salatu du, halaber, Jaurlaritzak aurreko asteko bilera «kontraprogramaziorako» erabili nahi izan zuela, eta komunikabideen aurrean erakutsi du horretara deituz sindikatuak jaso zuen gutuna: urtarrilaren 30eko greba baino egun bat lehenagokoa.
Adostutakoei buruz, ELAko buruak azpimarratu du edukiez baino gehiago neurrien finantzaketaz aritzen direla hizketan foro horretan. «Beti dago dirua mahai gainean». Eta, horrekin lotuta, han parte hartzen duten sindikatuen jarrera salatu du. Azpimarratu du, halaber, Mahaia ez dela «inondik inora demokratikoa», gehiengo soziala ordezkatuta ez egoteaz gain, barne araudiaren arabera, sindikatu baten babesarekin nahikoa delako akordioa egiteko patronalarekin eta gobernuarekin. «UGTren %10 aski litzateke horretarako».
Horiek hala, Lakuntzak azpimarratu du «erabaki egokia» izan zela ELAk foro horretan ez parte hartzeko iaz hartu zuen erabakia, eta berretsi du bere sindikatuak «konfrontazioaren» bidetik jarraituko duela langileen eskubideak defendatzen.
Mahaia «helburu»
«Mahai horretan parte hartzean, gobernuaren politikak eta patronalen praktikak ontzat jotzen dira, eta sindikatuak ez gaude horretarako», adierazi du Mikel Noval ELAren arlo sozialeko arduradunak ere. Salatu duenez, akordioetako edukiek «prekaritatean sakontzen» dute, «betiere emakumeen eskubideen eta langileen lan osasunaren lepotik».
Janire Landaluze sindikatuaren ikerketa batzordeko kideak azpimarratu duenez, iazko otsailean sortu zuen elkarrizketarako foro hori, eta egin dituzten bilera «ugarien» ondoren, «ondorio bakarra» atera dute hor parte hartzen dutenek: «Hitz egiten jarraitzea: Mahaiaren jarraipena bera bihurtu da helburua. Erabaki zehatz eta erabilgarri bakar bat ere ez dute jaso».
Akordioaren lau puntu aztertu ditu Landaluzek. Berdintasunari buruz, Jaurlaritzak jada onartua duen eta aurten martxan jartzekoa duen programa pilotu bat baino ez dela aipatzen salatu du. Horrez gain, salatu du kontziliazio politikak eta beste eskubide batzuk «enpresen interesen menpe» jarri dituztela, eta azpimarratu du akordioaren beste planteamendu batzuk «jasanezinak» direla generoaren ikuspegitik. «Diskurtsorik atzerakoiena ontzat ematen da; esaterako, emakumeei leporatzen zaienean ikasketak gaizki aukeratzea, eta hori lotzen denean soldata arrakalarekin».
Enpleguari buruz, Landaluzek adierazi du Mahaiko kideek aitortzen dutela haiek adostutako hainbat programaren «porrota» —gazte talentudunak erakartzekoa edota errelebo kontratuena, esaterako—; eta gabezia horiek «pizgarriekin, baliabide eta ahalegin» gehiagorekin bete nahi direla esateak —besteak beste enplegu publikorako behatoki bat sortuz— erakusten duela Mahaiko kideek asmorik ez dutela oinarrian egon litezkeen gaiei heltzeko —prekaritateari, aldi baterako enpleguei, prestakuntzari...—.
Lan istripuei buruzko prebentzioaz, ELAko kideak salatu du beste erakunde bat sortzea proposatzen dutela Mahaiko kideek —Kultura Prebentiboaren Euskal Behatokia—, eta galdetu du zertarako dagoen Osalan institutua. Kazetariei erantzunez, Landaluzek azaldu bere sindikatuak Osalan uztea erabaki zuela bere eskaerak ez zirelako aintzat hartzen, eta haserrea azaldu du Iñaki Garcinuño Cebek patronaleko presidenteak esandakoarekin. Garcinuñoren arabera, ELAk eta LABek ez dute «zilegitasunik» lan istripuei buruz mintzatzeko Osalanen ez daudelako.
Akordioaren beste puntu ere bat aipatu du Landaluzek: 4.0 industriari buruzkoa. Esaldi batean laburbildu du: «Hemen ere gizarte itun bat egin behar omen da».
