Hego Euskal Herrian, 310 zergadun handik 990 milioi euroko zorra dute ogasunekin

Aldaketa handirik ez zordun handien zerrendaren osaketan eta neurrian. Hego Euskal Herriko ogasunek 25 lagun gehiago seinalatu dituzte haiekin zituzten zorrak ez kitatzeagatik, baina ia zazpi milioi euro gutxitu da haien zorra. Milioi batetik gorako zorra zutenak 310 ziren 2020ko abenduaren 31n, eta horien guztien artean 990 milioi euro zor zituzten. Porrot egindako enpresak dira zordun handienetako gehienak, eta haien artean eraikuntzakoak nabarmentzen dira. Laburbilduz, 2008tik aurrera etxegintzaren burbuila lehertu izanaren ondorioak ordaintzen ari dira oraindik ogasun publikoak.

Araban, 38 zergadunek 132 milioi euro zor dituzte. Haietatik laurden bat baino gehiago talde bakar bati dagokio, Ros Casares Valentziako altzairugileari. Harenak dira zordun nagusia —Goya Sesenta y Nueve (18,1 milioi euro)— eta beste hiru enpresa. Araban hiru lantegi eta 200 langile izatera iritsi zen Ros Casares, baina 2014an porrot egin zuen. Haren zorra, gainera, handitzen ari da urtetik urtera, zorrak kitatzeko atzerapenen ondorioz: 2015ean, zordun handien zerrenda lehen aldiz argitaratu zuenean, 31,5 milioi zor zizkion Arabako Ogasunari, eta aurten jada 35,9 milioi zor ditu. Diru hori berreskuratzeko aukerak txikiak dira, aspaldi likidatu zirelako taldearen ondasun preziatuenak, fabrikak.

Haren atzetik zordun handien zerrendan ohikoak diren bi enpresa daude: Eguren Vitoria aparailu elektronikoen banatzailea (11,6 milioi) eta Urco-Urbasa eraikuntza enpresa (11,3 milioi). Dagoeneko desagertu dira enpresa horiek, eta gauza bera gertatu zaio Itcarcris eraikuntza arloko enpresari ere; iaz sartu zen zerrendan, eta hor dago oraindik ere, zor handiagoarekin gainera (8,1 milioi). Haien atzetik dago lehen pertsona fisikoa: Macario González Sánchez ardo sektoreko enpresaburua; 4,8 milioitik 5,3 milioira igo du zorra.
Bizkaian 159 zordun handi hartzen ditu 2020ko zerrendak, eta zergadun horiek 454,35 milioi euroko zorra biltzen dute. Iaz baino zergadun gutxiago dira, baina zorra handitu egin da.

Jabyer Fernandezen zorrak

Jabyer Fernandez eraikuntzako enpresaburuaren Iurbenor da, beste behin ere, zerrenda horren buru, 52,3 milioi euroren zorrarekin. Sektore horretako Moldis Echarrok betetzen du zordun handien podiumaren bigarren lekua (20,4 milioi), eta beste hiru eraikuntza enpresa daude hamar milioitik gora zor dituztenen artean: Abaroa, Baensa eta Erosten. Baina, ohiko izenen artean, bada berritasun bat: pandemiak eragindako erregaien kontsumo jaitsiera handiaren ondorioz, hidrokarburoen sektoreko enpresa batzuk batu dira zerrendara: besteak beste, GM Fuel taldea, 21,6 milioi euroren zergarekin, eta Jadash Petroleum, 8,6 milioirekin.

Eraikuntzaren porrotek zamatzen dute Gipuzkoako Ogasuna ere. Han dago zordun handienetan handiena, Lagilur, 80,2 milioi euroren zorrarekin. 2015. urtean likidatutako enpresa bat da, eta aurretik Yeregui Desarrollo SL izena zuen. Gipuzkoa Donostia Kutxak Yeregui taldearekin Espainia hegoaldean bultzatutako proiektu turistiko bati lotutako zorra da. 5.000 etxebizitza turistiko eta golf zelaiak egiteko asmoa zuten, eta lurra ere erosi zuten, baina ez zuten baimenik lortu lur horretan eraikitzeko, eta operazioak huts egin zuen.
Jarraian datoz higiezinen sektoreko Osinalde Etxaniz anaiak: Jose Ramonek ia 31,6 milioi euro zor ditu, eta Juan Miguelek ia 31,5 milioi euro. Haien zorra txikitzen ari da; duela bi urte ia 50 milioi eskatzen zizkien bakoitzari Gipuzkoako Ogasunak.

Industria ere bai

Industria ezagun batzuk zerrendaren goialdean daude, baina bilakaera desberdinekin. 2015eko lehen zerrendan 11,6 milioi euro zor zituen Ramon Vizcainok (Tecfrindus barne), eta ez du euro bakar bat ere kitatu. Fagor Etxetresnak-ek, berriz, 15,9 milioitik 8,1 milioira jaitsi du. Haren adar Edesak, berriz, 5,4 milioi zor dizkio Bizkaiko Ogasunari.

Nafarroak asteartean eman zituen bere datuak: 319,9 milioi zor dituzte zerrendako 673 enpresek eta norbanakoek. Zerrenda horretan 120.000 eurotik gorako zorra dutenak agertzen dira; milioi bat eurotik gorakoak soilik zenbatuz gero, 68 izango lirateke.
Zor horren %39 higiezinen sektoretik dator, eta horretakoa da zordun handiena: Construcciones Juan Bautista Flores enpresa (6,3 milioi). Zordun berrien artean, Miasa historikoa (1,2): konkurtsoan dago Iruñeko autogintzako enpresa.

Hemen ikus daiteke zerrenda guztia: