Eskuetatik ihes egin eta krisi politiko bat sortzen ari zitzaion arazo bati heltzea erabaki du Espainiako Gobernuak. Argindarraren garestitzea luzerako doala ikusita eta hurrengo hilabeteotan areagotuko dela jakinda, herritarren faktura arintzeko eta argindar konpainien patrikak ez hainbeste betetzeko neurriak iragarri ditu. Berehala herritarrek eta enpresek antzemango duten neurri bat izango da argindarraren gaineko zerga %5,11etik %0,5era jaitsiko dela. Pisu handia izango duen beste neurri bat izango da zentral nuklearrek eta hidroelektrikoek jasotzen duten gainsariaren zati bat itzuli beharko dutela argindar konpainiek.
Neurri horien bidez, behin-behinean argindar konpainiek 2.600 milioi euro gutxiago jasoko dituztela kalkulatu du Teresa Ribera Espainiako Trantsizio Energetikorako ministroak. Argindar konpainiek ez dute denbora asko behar izan gobernuak botatako erronkari erantzuteko. Foro Nuklearrean bildutakoek ohartarazi dute zentral nuklearrak itxi beharko dituztela baldin eta neurriak indarrean jartzen badira, haien esanetan, gaur egungo sariak txikituz gero, ez delako errentagarria izango zentral horiek mantentzea,. Foro Nuklearrak ziurtatu du «gehiegizko zerga prezioa» jasaten dutela zentral nuklearrek eta jakin izan balute haien etekina txikituko behar zietela, ez lituzketela haien baimenak berritzea eskatuko..
Herritarrei eta enpresa txikiei, dendariei eta ostalariei, berriz, batez beste %22 merkatuko zaie hileroko faktura; BEZaren jaitsiera batuz gero, jaitsiera %30ekoa izango dela dio gobernuak. Horrela bete nahi du Pedro Sanchez Espainiako gobernuburuak joan den astean egindako promesa: 2021ean, batez beste, 2018an bezainbeste ordaintzea argindarraren truke. Halakorik ez da posible izango baldin eta orain neurriak hartzen ez baditu. Argindarrak inoizko preziorik handiena izaten ari delako azken asteotan handizkako merkatuan. Azken astean askotan gainditu du 150 euroko prezioa megawatt-orduak, eta bihar beste koska bat egingo du gora, batez beste 173 euroan ordainduko da eta.
Honako haukk dira neurririk garrantzitsuenak:
Zergak jaitsi
Ekainean argindarraren gaineko BEZa %21etik %10era jaitsi ondoren, orain beste zerga bat txikituko du: argindarraren gaineko zerga %5,11tik %0,5era murriztuko du urtea bukatu arte. Gehiago txikitzea debekatzen du Europako Batasunak. Gainera, argindar sorkuntzaren gaineko %7ko zergaren ordainketaz libre izango dira energia konpainiak beste urte erdiz (uztailetik ez dute ordaindu).
Gehiegizko saria eten
Argindarraren kostu handiaren arrazoietako bat da EBko merkatuak marjinalistak direla, hau da, beharrak estaltzeko eskaintzen den azken energia iturriaren prezioa ordaintzen zaiela aktore guztiei eta iturri guztiei. Merkatu iberiarrean, horrek esan nahi du gasaren prezioan pagatzen direla iturri merkeagoak. Zerutik eroritako irabaziak deitzen zaien horiek txikitzeko bi neurri hartu ditu Espainiako Gobernuak. Batetik, lege aldaketa bat tramitatzen ari da zentral nuklearrek eta hidroelektrikoek ez dezaten jaso CO2 isurketa eskubideen ondorioz gasak ordaintzen duen saria. Bestetik, atzo onartu zuenez, gasak berak duen gainkostuaren zati bat ez pagatzeko formula bat bilatuko du: zentral hidroelektrikoek eta nuklearrek megawatt-orduko hogei eurotik gora jasotzen duten diru guztia itzuli beharko dute konpainia elektrikoek. Neurri hori sei hilabetez izango da indarrean, 2022ko udaberrian handizkako merkatuko prezioek behera egitea espero baitu.
Lortutako diruarekin eta CO2 isurketa eskubideen salmentak Espainiako kutxa publikoei ematen dizkien 900 milioi euroekin, tarifa elektrikoak gaur egun estaltzen dituen karguen %96 estali ahal izango dira (berriztagarrien sustapena, uharteetara argindarra eramateko kostuak, XX. mende hasierako defizita estaltzea...). Horrek ekarriko du argindarraren tarifan erdira jaitsiko direla gastu finkoak, eta, zergak ere txikituko direnez, aurrerantzean zatirik handiena argindarraren kostua izango dela (gaur egun ez da %25era iristen, PVPC merkatu arautuan).
Enkanteak
Argindar konpainia handiak (Iberdrola, Endesa, Naturgy eta EDP) behartuta egongo dira argindar enkanteak egitera konpainia txikien eta industrien artean. Enkante horietan handizkako merkatuan baino prezio txikiagoa izan dezake argindarrak eta, hortaz, kontsumitzaileei merkeago eskaini ahal izango zaie. Enkanteen egutegi bat izango da, eta lehenengoa aurten izango da. 2020ko eskariaren %6tik gora eskaini beharko dute konpainia elektriko handiek.
Gasa tarifa arautuaren igoera arindu
Gasaren tarifaarautuetan ere (hiru daude) esku hartuko du Espainiako Gobernuak. Hiru hilean behin kalkulatzendit, eta urrian %40 garestituko litzateke gasaren nazioarteko prezio osoa kontsumitzaileei pasatuz gero.Igoerahori %4,6ra mugatuko du Madrilek, eta aurrerago konpentsatuko die gas banatzaileei.
Tarifa arautuaren aldaketa
Argindarraren garestitzea ez da, berez, Iberiar penintsulako bereizgarri bat —merkatu bateratua dute Espainiak eta Portugalek—. Horrela, joan den astean Erresuma Batuan 225 euroko kostua izan zuen megawatt-orduak, 162 euro Iberiako merkatuan, 135 euro Italian, 122 Alemanian eta 121 Frantzian. Herrialde horietan ere marka hautsiko du gaur argindarraren prezioak, eta denen aurrean Erresuma Batua kokatuko da berriro, 400 eurotik gorako prezioa izango baitu megawatt orduak. Baina Hego Euskal Herrian eta Espainian PVPC tarifa arautua dutenek nabaritu dute gehien prezioaren igoera, tarifa hori zuzenean lotuta baitago handizkako merkatuetara. Horregatik, Espainiako Gobernuak iragarri du enkante txikietako prezioa ere erabiliko duela tarifa arautua kalkulatzeko.
Uraren legearen aldaketa
Udako polemikarik handienetako bat izan zen Iberdrolak bi urtegi egun gutxian hustu zituela, energia hidroelektriko asko sortzeko eta gasaren prezioan kobratu ahal izateko. Halakorik berriro ez gertatzeko, Espainiako Gobernuak Uraren Legea erreformatuko du. Haren bidez, urte hidrologikoen hasieran, ur konfederazioek zehaztuko dute beren arroetako urtegi handietan (50 hektometro kubikotik gora dutenetan) gutxienez eta gehienez zenbat ur hustu daitekeen argindarra sortzeko.
