Eusko Legebiltzarrak adierazpen instituzionala onartu du gaur Gasteizen izandako azken hilketa matxista gaitzesteko. Osoko bilkura hasi aurretik irakurri du agiria Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko presidenteak, eta, ondoren, minutu bateko isilunea egin dute. Adierazpenean, legebiltzarrak «biziki eta erabat» gaitzetsi du Erika Tavaresen hilketa, eta laguntza eskaini eta doluminak eman dizkie biktimaren senideei eta hurkoei.
Azken hilketa matxista ez ezik, emakumeen aurkako indarkeria edo sexu bereizkeria oro ere arbuiatu ditu legebiltzarrak. «Adierazten dugu sexu indarkeria dela emakumeen eta gizonen arteko ezberdintasunaren agerpenik larriena, eta ezberdintasunok sorburu dituztela botere harremanak eta emakumeak menderatzeko harremanak». Horrekin batera, Eusko Legebiltzarrak herritarrei eskatu die «konpromiso pertsonal eta kolektiboak» har ditzatela emakumeen eta gizonen berdintasunaren alde; instituzioei, berriz, galdegin die plan integralak garatzea emakumeen aurkako indarkeria behin betiko desagerrarazteko, eta Erika Tavaresenaren gisako «erailketarik» berriro ez gertatzeko.
Erakundeen gaitzespena
Erika Tavaresen hilketa gaitzesteko mezuak eta keinuak atzo ere gailendu ziren. Indarkeria matxistaren azken biktima da 37 urteko emakumea: bikotekideak erail zuen herenegun, Gasteizko Sansomendi auzoko beren etxebizitzan, haien bi semeak bertan zirela; bere buruaz beste egin zuen gizonak gero. Erakundeek «irmoki» arbuiatu zuten hilketa, eta mugimendu feministak ere kalean salatu zuen. Euskal Herrian, 2003tik, 112 andrazko hil dituzte bortxa horren ondorioz; aurten, bost.
Astearte goizean goiz aurkitu zituzten bi gorpuak etxean, eta Ertzaintzak handik ordu gutxira berretsi zuen hilketa matxista izan zela: gizonak labanaz hil zuen andrea, eta gero bere burua hil zuen. Iturri batzuen arabera, banatze prozesuan zen bikotea; Espainiako Berdintasun Ministerioak jakinarazi du biktimak aurrez ez zuela salaketarik jarri indarkeria matxistagatik.
«Kaleak okupatzeko» deia
Hilketaren harira, Euskal Herriko Emakumeen Mundu Martxak «kaleak okupatzeko» deia egin du «sistema heteropatriarkal, arrazista eta kolonialak eragiten dituen bidegabekeriak salatu eta bizitzak aldarrikatzeko». Atzo arratsaldean, manifestazioa egin zuten Gasteizen dozenaka lagunek, Andre Maria Zuriaren plazatik abiatuta, Erasorik ez erantzunik gabe lelopean. Gaur, berriz, Donostian, Iruñean eta Bilbon egingo dituzte protestak.
Gasteizko Mercedes enpresan ere gaur egingo dituzte mobilizazioak: hango langilea zen biktima. Zuzendaritzak eta langile batzordeak elkarretaratzera deitu dute gaur eguerdirako, fabrikako hiru sarreretan, Eraso sexistarik ez! lelopean, eta ekoizpena hogei minutuz geldituko dute. Atzo, txanda bakoitza amaitzean minutu bateko isilunea egin zuten.
Emakundek eta Gasteizko Udalak ere atzo goizean egin zuten elkarretaratzea, eta han izan ziren, besteak beste, Beatriz Artolazabal Berdintasun sailburua, Izaskun Landaida Emakundeko zuzendaria, Gorka Urtaran Gasteizko alkatea eta Arabako erakundeetako ordezkariak. Artolazabalek «babesa» adierazi zien biktimaren familiari eta gertukoei, eta gogorarazi zuen bortizkeria matxista «egiturazkoa» dela. Horrez gain, emakumeen aurkako indarkeriari aurre egiteko «jarrera aktiboa» izateko deia egin zion gizarte osoari.
Banatzeko unean, adi
Gasteizko Udaleko bozeramaileen batzordeak ere hilketa salatzeko adierazpen bat onartu zuen: gaitzespen «irmoa» agertu zuen, eta «babesa eta hurbiltasuna» adierazi zien biktimaren hurbilekoei. Adierazpenak berretsi zuen bortxa matxista «giza eskubideen urraketa larria» dela, eta «lehen mailako gizarte arazo» bat, eta nabarmendu zuen halako erasoak ez direla «ekintza bakanak», baizik eta «gure gizartea egituratzen duten jokabide esplizitu, mezu normalizatu eta sinbolikoen sare bat».
Arartekoak ere «arbuioa eta samina» adierazi zituen «krimen lazgarri» horrengatik. Manuel Lezertuak ohartarazi zuen bikotekideengandik banatzeak «bereziki zaurgarri» bihurtzen dituela tratu txarrak jasaten dituzten andreak: «Halako indarkeria egoera isildu edo ezkutuak detektatzea erronka handia da instituzioentzat eta gizartearentzat; adi egon behar da krimen matxistei aurrea hartu ahal izateko».
