Europako Parlamentuko Ikerketa Batzordeak txosten bat egin du Pegasus software bidezko espioitza auziari buruz, eta lehen zirriborroak zehazten du ez dutela egiaztatu zelataturiko Kataluniako buruzagi independentistak «mehatxu» zirenik Espainiako Estatuaren segurtasunarentzat. Bide horretan, Sophie in 't Veld Herbehereetako eurodiputatu liberalak idatzitako zirriborroaren arabera, ez dirudi espioitza kasuek «berehalako eragina izan zutenik edo segurtasun nazionalerako edo estatuaren integraziorako berehalako mehatxua izan zitezkeenik». Hala, azpimarratu du ez dela nahikoa argudiatzea Pegasus programa segurtasun nazionaleko arrazoiengatik erabiltzen dela, baizik eta frogatu behar dela zelatatuak «benetako arriskua» direla herrialdearentzat.
Katalunian «eredu argi» bat ikus daitekeela dio zirriborroak, buruzagi politikoengan eta herritar independentistengan gertatzen diren eraso gehienak bat datozelako «garrantzi politikoa» zuten garaietan; esaterako, Kataluniako prozesuaren aurkako epaiketan. Gainera, In 't Veldek dio abokatuen eta auzipetutako buruzagien arteko komunikazioetan ere esku hartu zuela Espainiako Poliziak.
Halaber, txostenak ziurtzat jotzen du Espainiako Estatuan 65 espioitza kasu izan direla, eta ez hemezortzi baino gehiago, Espainiako Gobernuak orain arte esan duen moduan. Gainera, baieztatu duenez, Pegasus programaren zerbitzuak kontratatu eta erabili dituen Europako Batasuneko lehen estatu kidea izango da Espainia.
Hala ere, eurodiputatu liberalak onartu du batzordeak ezin izan duela segurtasun osoz baieztatu, Espainiak uko egiten diolako ikerketa batzordeak eskatzen duen informazioa emateari. «Oso informazio gutxi dugu, baina zantzu batzuk ere baditugu. Estatuek informazioa eskuratzeko urratsari aurka egiten badiote, ikusaraz dezakete ez dutela ikusten», azaldu du In 't Veldek, Bruselan emandako prentsaurrekoan.
Bestalde, Herbehereetako eurodiputatuak alderatu egin ditu Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidentearen eta Madrilgo auzitegietan salaketa jarri duten ministroen kasuen ikerketen «erritmo azkarra» eta Kataluniako independentistek Bartzelonan aurkeztutako salaketen tramitazioaren «geldotasuna». Hain zuzen ere, adibide gisa jarri du ERC Esquerra Republicanako presidente Oriol Junquerasen abokatu Andreu van der Eyndek egindako salaketa, eta kasua «geldiaraztea» leporatu dio Espainiako justiziari.
Kataluniako Generalitateko presidente Pere Aragonesek, Espainiako espioitzaren biktimetako batek, batzordearen aurretiazko txostenari erantzun dio, eta kritikatu du «demokrazia batean» ezin dela egon «arerioaren zain». Europako Parlamentuak Pegasus auziari buruzko batzordea eratzea onartu bazuen ere, uztailean hasi ziren lanean, eta talde bat Grezian, Polonian eta Hungarian izan zen, baina ez Espainian. In 't Veldek berretsi du misio bat bidali nahi duela Espainiara Kataluniako independentisten aurkako espioitza ikertzeko, baina batzordeko gainerako kideak aurka azaldu dira.
Txostenean egin duten gomendioetako bat da, hain zuzen ere, «segurtasun nazionala» espioitza bat justifikatzeko arrazoi gisa definitzeari buruzkoa, eta adierazi dute frogatu beharra dagoela segurtasun nazionalerako arriskua dagoela. «Beharrezkoa da segurtasun nazionalari buruzko Europako definizio komun bat, gai horietan zer lege araubide aplikatzen den zehaztuko duena, bai eta araubide berezi hori aplika litekeen eremuaren mugaketa argi bat ere», eskatu du testua idatzi duen eurodiputatuak.
«Gardentasun txikia»
Nahiz eta txostenean ez duten aipatu espioitzaren egiletza Kataluniako buruzagien kasuan, ondorioen zati handi bat CNI Espainiako zerbitzu sekretuen egitekoan zentratu dute, eta «zaintzarekin lotutako eskandalu batzuetan sartuta egotea» eta «opakutasunez» jokatzea leporatzen diote. Bide horretan, azpimarratu dute Espainiako Konstituzioak ez duela baimentzen zerbitzu sekretuei buruzko dokumentuak edo informazioa eskuratzea, eta zerbitzu sekretua ez dagoela gardentasun legearen esparruan. «CNIren lanaren zati handi bat isilpean gordetzen da, eta ez du gardentasunik», zehaztu dute zirriborroan.
1968ko Sekretu Ofizialen Legean ere jarri dute arreta; hain zuzen, deitoratu egin dute «frankismoaren garaian» sortu zela eta haren erreforma «aspalditik» eztabaidatu dela Espainian. «Neurri handi batean zaharkituta dagoen legedi horrekin dagoen arazorik handiena da ez duela deskribatzen ezarritako sekretua noiz iraungiko den», dio aurretiazko txostenak.
Ikerketa batzordeko presidenteorde eta ERCko eurodiputatu Diana Ribak adierazi du albiste «oso ona» dela «hain ondo landutako» txosten batekin abiatzea, eta uste du «garrantzi handia» izango duela nazioartean. RAC irratiari egindako adierazpenetan, Ribak «oinarri oso sendoa» ikusten du batzordean. «Horrek itxaropenez betetzen gaitu», erantsi du.
Txostenaren argitalpenak bide bat ireki du Europako Parlamentuko Pegasus auziko ikerketa batzordean. Hurrengo urratsa izango da argitaratutako txostenaren zirriborroari buruz eztabaidatzea. Ondoren, kide guztiek zuzenketak egiteko aukera izango dute, baita testuaren azken formari buruzko behin betiko botoa emateko ere.
