EH Bilduko Espainiako kongresukide Iñaki Ruiz de Pinedoren galdera bati erantzunez, Espainiako Garraio ministro Raquel Sanchezek jakinarazi du Lezetxikiko galeria baten barruan egindako tunelak ez duela «inolako kalterik» eragin aztarnategi garrantzitsuan. Ministroak esan du «300 metro baino gehiagora» dagoen galeria bat dela tunelak gurutzatu duena, eta Adifeko eta aldundiko teknikariek «arauzkoak diren txostenak» egin zituztela tunelak hondatutako galeriaren inguruan.
Haren arabera, tokiak «ez du interesik» aztarnategi gisa. «Ingurumen eraginaren arauetan ezarritakoa betez egiten ditugu obra guztiak, eta horrela egin dugu orain ere: ondasun kulturala eta arkeologikoa babesteko jarraipen zorrotza egin dugu», esan du Sanchezek, Espainiako Kongresuan.
Ministroak azaldu duenez, AHTaren ibilbidea eraikitzeko hondeatze lanetan, Lezetxiki inguruan sailkaturik ez zegoen galeria bat aurkitu zuten, «babesik gabekoa eta aztarnategia hartzen duen sistema karstikoaren mutur batean dagoena». Hori ikusita, Adifek eta Gipuzkoako Foru Aldundiak tunela hartu duen galeriaren inguruko «ikerketa sakona egitea» erabaki zuten, «espeleologia eta arkeologia taldeekin».
Sanchezek ziurtatu du teknikari horien txostenetan jaso dela tunelak gurutzatu duen «kobazuloaren egoera orokorra ona» dela, eta ez dela aurkitu han «arrasto arkeologikorik edo paleontologikorik». Ministroak gaineratu du galeria hori «ingurune naturalaren parte» dela eta ez dagoela babesturik. Horregatik, «exekuzio lanek aurrera egin zuten, proiektuari jarraikiz»; «eta berriro diot: aztarnategi arkeologikoari ez dio eragin». Era batera edo bestera, Sanchezek garbi utzi du AHTan «inbertitzen» jarraituko duela Espainiako Gobernuak, «beharrezkoa baita».
Ezkutuan gorde
EH Bilduko kongresukide Ruiz de Pinedok esan dio ministroari egoera hori guztia isildua izan dela, administrazioek «ezkutuan» eutsi diotela, eta agerian geratu dela espeleologo batzuek atera dutelako argitara. «Kautelazko arauek ez dute balio izan kasu honetan», esan dio ministroari; «ez ziren lanak gelditu, ez zen jakinarazi gertatutakoa, eta, orain, gertatutakoaren garrantzia gutxiesten ari zarete».
Ruiz de Pinedok galeriak jasotako kalteei buruzko «txosten tekniko zorrotza» eskatu dio ministroari, «Arrasateko Udalak eskatu duen moduan». Jazotakoa argitu behar dela errepikatu du koalizio abertzaleko ordezkariak, «ardurak» mugatzeko. Kongresukideak uste du AHTaren obrak suntsitzen ari direla «eremu karstikoak, akuiferoak eta balio arkeologiko handiko kobak», eta hori guztia «iluntasun handi baten barruan» gertatzen ari dela.
Ruiz de Pinedok aitortu du suntsitutakoak ez duela atzera-bueltarik, baina eraiki ez diren AHTaren ibilbideko beste hainbat zati «berraztertzeko» eskatu dio Garraio ministroari, «suntsiketa gehiago egon ez dadin».
