Gehitu Euskal Herriko lesbiana, gay, bisexual, trans eta intersexualen elkarteak herri akusazioa gisa aurkeztea erabaki zuen iazko uztailean, komunikabideek ezagutarazi zutenean ikerketa polizialak eta judizialak abian zeudela Bilbon gizon gay eta bisexualen aurka egindako ustezko hilketa eta ustezko hilketa saio batzuk zirela eta. Elkarteak gaur eman du erabaki horren berri, eta azaldu du zergatik dagoen herri akusazio gisa prozedura horretan. «Larriturik» frogatu du, Saul Castro Perez abokatuaren bidez, auzi bakoitza bere bidea egiten ari dela, eta fiskaltzak ez duela haiek metatzeko eskatu, «nahiz eta patroi komun bat» dagoen guztietan.
Horiek horrela, iazko uztailean Gehitu herri akusazio gisa aurkeztu zen Bilboko instrukzioko zenbait epaitegitan bideratutako zazpi prozeduratan. Zehazki, bi hilketa saiakeraren eta ustezko bost hilketa egin eta ondorengo delitu ekonomikoen harira. Heriotzak naturaltzat jo dituzte, baina, pixkanaka, eta hori da Gehituren tesia, «zantzuak azaldu dira susmatzeko heriotza horiek itotze mekanismo baten bidez eragin direla». Castro abokatuak uste du badela tesi hori objektiboki peritatzea, «lesiorik uzten ez duen itotze mota bat» tarteko.
2021ean aurkitutako gorpuak heriotza naturaltzat jo ziren, eta, denen artean «antzeko patroia» egiaztatu arte, ez ziren atzera ikerketak zabaldu. Gehituko kide Maitane Arzalluzek azaldu duen patroi horren arabera, hildako guztiak ziren «adin jakin bateko gizonak»; «gainera, bakarrik bizi ziren; gizonen arteko harreman aplikazioak erabiltzen zituzten; eta haien banku kontuetan, hil ondoren, pertsona berarentzako diru mugimenduak hauteman ziren». Arzalluzek «ikerketa bide guztiak agortu beharra» azpimarratu du, eta uste du autopsiaren jatorrizko txostenak zabaldu behar direla horretarako.
Izan ere, Oskar Arroyuelo Gehituko kideak ez du baztertu oraindik ere ustezko hiltzaile berarekin lotutako kasu gehiago azaltzea. 25 urteko pertsona horrentzat ia hemezortzi urteko kartzela zigorra eskatu du Gehituk epaiketa fasera iritsitako kasuetako batean, eta fiskaltzak, berriz, bederatzi. Iazko maiatzean, Irungo polizia etxe batera joan zen, eta han atxilotu zuten zenbait hilketaren susmagarri gisa.
«Erantzun judizial kontrajarriak»
Edonola ere, Gehitu «larrituta» dago antzekoak diren kasu batzuetan «erantzun judizial guztiz kontrajarriak» egon direlako, Castro abokatuaren arabera. Esaterako, zazpi kasu horietatik hiru artxibatu egin dituzte, eta elkarteak helegiteak jarri ditu epaitegietan. Horietako bat Espainiako Auzitegi Konstituzionalean jarri du, babes helegite moduan. Castro «baikor» azaldu da helegite horiek izango duten erantzuna dela eta, baina hausnarketa egitera deitu du gizartea: «Biktimen soslaiak kalte egin dio ikerketari, biktimen eskubideei. LGTBIfobia islatu da». Eta galdera bat egin du: «Harremanetarako aplikazioak erabiltzen zituzten adin bateko homosexualak izan beharrean neska gazteak izan balira, erakundeek halako pasibotasunez jokatuko zuten?».
Horiek horrela, Castrok «harrigarritzat» jo du «benetako babeserako oinarrizko eskubidearen aurka» aritu izana zenbait epaitegitan eta fiskaltzan. Gehituko kide Arzalluzek, berriz, exijitu du «instrukzio epaitegiek eskatutako froga eginbideak egin ditzatela eta fiskaltzak egoki diren eginbide guztiak gauzatzeko eska dezala, ikerketa ahalik eta zorrotzena izan dadin eta egitateak guztiz argitu daitezen».
Senideei informaziorik eman gabe
Hildakoen senide eta lagunei «besoak zabaldu» dizkie Gehituk, «ikusirik zenbait prozeduratan ez zaiela akzio eskaintzarik egin, ezta garrantzizko ebazpenak jakinarazi ere», nahiz eta horien berri izateko eta helegitea jartzeko eskubidea duten. «Gehituk borrokatzen jarraituko du, egia lortzeko duten eskubidearen alde eta, hilketak izan badira, egoki diren erantzukizun penal eta zibilak zehazteko eskubidearen alde», esan du Arzalluzek.
Hala, elkarteak galdegin du gizon gay eta bisexual horien heriotzen eta heriotza saiakeren inguruko ikerketa judiziala «zehatza» izan dadila, eta ikertzeko «aukera guztiak» balia daitezela, hipotesi guztiak aintzat hartuta. Erantzukizun penalak zehaztea nahi du elkarteak, «biktimei dagozkien erreparazioak» egin daitezen, eta «LGTBIfobia prebenitzeko eta lesbiana, gay, bisexual, transexual eta intersexualen funtsezko eskubideak babesteko neurriak, protokoloak eta politika publikoak» hobetu daitezen.
