Gailurrera iritsi ahala, polikiago. Oxigenoaren gutxitzeak moteldutako mendizaleen antzera, Europako Banku Zentralak ere interes tasak motelago igotzea erabaki du, igoera fase hori goia jotzetik gero eta hurbilago baita. Gaurko bileran, puntu laurden igo zituen interes tasak, bai bankuek EBZn egiten dituzten gordailuena (%3,25eraino), baita bankuei maileguen truke kobratzen dien interesena ere (%3,75eraino).
Tasarik handienak dira 2008az geroztik, baina are gehiago igoko direla oso argi utzi du Christine Lagarde EBZko presidenteak: «Bidaia batean gaude, eta oraindik bide gehiago egin behar dugu». Hau da, maileguak gehiago garestitu nahi dituztela, horrela lortuko dutelakoan inflazioa apaltzea, bankuak egokitzat jotzen duen %2ko tasara. Noraino igoko dituen ez du argitu Lagardek: «Ez dugu zenbaki magiko bat; jakingo dugu iristen garenean».
Belatzen presioa ez da amaitu. Hartutako erabakiak «adostasun handia» izan zuela aipatu zuen Lagardek, baina izan ziren 0,5ekoa eskatu zutenak ere.
Etenik ez igoeretan
EBZren Frankfurteko egoitzan egindako agerraldian, beste gauza bat nabarmendu du Lagardek: ez dutela «atsedenaldirik» egingo igoeretan, eta, hortaz, beste bat espero behar dela banku zentralaren kontseiluaren hurrengo bileran, ekainaren 15ean. Maiatzean inflazioak gora nabarmen egiten ez badu, bilera horretan ere puntu laurden bateko igoera espero daiteke.
Igoeretan eten bat egin ez duela ohartarazita, EBZk bere burua bereizi nahi izan du AEBetako Erreserba Federalak asteazkenean egindakotik. Izan ere, hark ere 0,25 puntu handitu zituen interes tasak, baina Jerome Powell Fed-eko buruak iradoki zuen igoeretan geldialdi bat egingo zutela.
Atlantikoaren bi aldeetan egoera makroekonomikoa antzekoa da: inflazioa apaltzen ari da —bizkorrago AEBetan, %4,4an baitago—, eta interes tasen igoera bortitzak ez du ito ekonomiaren hazkundea, baina bai moteldu. Eta langabezia behera egiten ari da batean eta bestean; eurogunean, %6,5ekoa da, euroa zirkulazioan dagoenetik izandako txikiena.
Baina, langabeziari baino gehiago, inflazioari erreparatzen dio EBZk, eta arlo horretan ikusitakoa ez zaio lasaitzeko modukoa iruditzen. «Inflazioa oraindik oso handia izango da aldi luze baterako», dio haren agiriak. Banku zentralak huts egin zuen inflazioaren igoera oso aldi labur baterakoa izango zela iragarri zuenean, eta are gehiago iaz, bizkor jaitsiko zela kalkulatu zuenean.
Urrian jo zuen goia inflazioak, urte arteko tasa %10,6ra iritsi zenean, eta apirilean, lehen kalkuluen arabera, %7 izan da. Martxotik apirilera hamarren bat igo izanak erakusten du luze joko duela %2ra jaisteak, baina badira zantzu positiboak ere: azpiko inflazioa, jaki freskoak eta energia aintzat hartzen ez dituena, lehen aldiz apaldu da 2022ko ekainaz geroztik —hamarren bat, %5,6raino—.
Mailegu gutxiago
Puntu laurden bakarrik igo izanaren beste arrazoietako bat da banku zentralak ulertu izana interes tasen igoerak bere helburua lortu duela. Izan ere, asteartean argitaratutako txostenean, EBZk ziurtatu zuen bankuek jada murriztu dietela maileguen jarioa bai herritarrei baita enpresei ere. Horrek erakusten du, Lagarderen arabera, interes tasak dagoeneko «murriztaileak» direla, nahiz eta artean ez diren inflazioa bezain handiak. Euriborra, esaterako, %3,843ra iritsi zen atzo, eta maiatzean %4ra iristea espero da.
Maileguak gutxitzea zen, hain zuzen ere, interes tasa handiagoen bitartez EBZk lortu nahi zuena. Kreditu gutxiagorekin, ekonomia hoztu egin ohi da, eta eskari txikiagoaren ondorioz prezioen igoera moteldu egiten da. Bereziki gutxitu dira enpresek eskatutakoak, «eta enpresek esaten dute interes tasen ondorioz dela». EBZk galdekatutako bankuek argudiatu dutenez, maileguak emateko baldintzak gehiago estutuko dira bigarren hiruhilekoan.
Zorra arintzen
Atzoko bileran beste erabaki bat hartu zuen EBZk: APP programaren bidez erositako zorra gutxitzea. Martxoan eta apirilean 30.000 milioi euroren zorra saldu zuen banku zentralak, eta, merkatuek ongi digeritu dutela iritzita, uztailetik aurrera hilero 25.000 milioi salduko ditu.
APPren eta PEPP pandemiari lotutako erosketa programa bereziaren bitartez, EBZk 8,5 bilioi euroren zor publikoa eta pribatua pilatu du 2015. urteaz geroztik. Besteak beste, programa horiek ahalbidetu zuten gobernuak merke eta erraz finantzatu ahal izatea.
