Albistea entzun

Euskara

Espainiako Gobernuak esan du katalana ofizialtzeko bidea lehenetsiko duela Europako Batasunean

Gaur zuten euskararen, katalanaren eta galizieraren ofizialtasun eskea aztertzeko bilkura Bruselan; Espainiako Gobernuko ordezkari Jose Manuel Albaresek esan du gaur egin duten urratsarekin bete dutela hartu zuten «konpromisoa»

Espainiako Gobernuak esan du katalana ofizialtzeko bidea lehenetsiko duela Europako Batasunean
Espainiako Gobernuak esan du katalana ofizialtzeko bidea lehenetsiko duela Europako Batasunean Tamaina handiagoan ikusi

Arantxa Iraola -

2023ko irailak 19

Gaiaren inguruan bozkatu gabe amaitu da Europako Batasuneko Kontseiluan egin duten bilera. Han, aztertzekoak ziren Espainiako Gobernuak euskara, katalana eta galiziera EB Europako Batasunean ofizialtzeko egindako eskabidea, baina 27 estatuetako ordezkariek esan dute denbora gehiago behar dutela gaia aztertzeko. Bilerak 40 minutu eskas iraun du, eta hogei ordezkari inguruk hartu dute hitza. Kontseiluak kontuan hartu ditu haien zalantzak, eta esan du gaia berriz aztertuko dutela «aurreragoko bilera batean», datarik zehaztu gabe. Bileraren ostean, Espainiako Atzerri ministro Jose Manuel Albaresek jakinarazi du aldaketa gauzatzeko erritmo jakin bat proposatu dutela: aurrena katalanaren gaineko erabakiak hartzea proposatu dute. Gerorako utziko dituzte euskara eta galiziera.

Bileraren ostean, Albaresek argudiatu du eskabidea eginda bete duela Espainiak gai honen inguruan hartu zuen «konpromisoa». Aintzat hartu behar da nondik nora egin zuen Madrilek gai hau Europako Batasunaren Kontseiluarenera eramateko urratsa. Abuztuaren 16an erregistratu zuen eskea, Junts per Catalunyak hala eskatuta. Carles Puigdemonten alderdiak jarritako baldintzetako bat izan zen, PSOEko ordezkari Francina Armengol Espainiako Kongresuko presidente hautatzearen truke. Bilkuran inolako «betorik» ez dela egon esan du, eta zer egin aztertzea erabaki dela.

Kultura ministro Miquel Icetak, berriz, esan du gaur Bruselan baiezkorik lortu ez bada ere gaiaren gainean lanean jarraituko dutela. ERCko buruzagi Oriol Junquerasek nabarmendu du eskabidea aintzat hartu behar dela. Katalanak duen indarra erabili du argudio gisara; izan ere, gaur egun Europako Batasunean ofizial diren hamabi hizkuntzak katalanak baino hiztun gutxiago dituztela gogoratu du. Espainiako Gobernuak bere gain hartu zuen «konpromisoa» konplitzeko «erremintak» eta «arrazoibideak» badituela esan du, eta urratutako bidean aurrera jarraitu behar duela. Junts per Catalunyaren izenean, Miriam Noguerasek azaldu du «konfiantza» dutela Espaniako Gobernuak egoera birbideratzeko izan dezakeen «gaitasunean».

Jakin izan denez, askotarikoak izan dira gainerako estatuek erakutsi dituzten zalantzak; legearekin lotutako dudak egon dira, finantzaketari buruzkoak, eta erabakiak erator ditzakeen aldaketa operatiboen ondoriozkoak. Neurriaren ondorioei buruzko txosten juridiko bat eskatu dute, besteak beste. Bilerara sartu aurretik egin dituzten adierazpenetan agerian utzi dituzte hainbat estatutako ordezkariek zalantzak.

Aldaketaren onurak

ELEN elkartean batuta ari dira Europako hizkuntza gutxituetan aldeko erakundeetako ordezkariak. Agerraldia egin zuten atzo Bruselan, eta aldaketak ekar ditzakeen «onurak» nabarmendu zituzten. Aldeko botoa eskatu zieten Europako Batasuneko 27 estatuetako gobernuei. Hizkuntzen«prestigioa» areagotzeaz harago, hainbat arlotan aurrerapausoak egiteko bidea arindu dezakeela uste dute. Euskalgintzaren Kontseiluaren izenean, idazkari nagusi Idurre Eskisabelek hartu zuen hitza. Azaldu zuenez, baldin eta erabakia hartzen bada, euskararen ofizialtasunak Euskal Herrian bertan dituen «paradoxak» agerian uzteko ere balioko du, eta bide horretan egin behar diren aldaketak aldarrikatzeko.

Egun, 24 hizkuntza ofizial ditu onetsiak Europako Batasunak ofizial gisara. Horietako bakar bat da gutxitua: Irlandak lortu zuen 2022an onestea gaelikoa. Hiztunen kopuruari begira, euskara baino egoera soziolinguistiko kaskarragoa du: 200.000 hiztun inguru ditu.

Gaia hizpide izan du gaur Eusko Jaurlaritzako eledun Bingen Zupiriak ere. Ofizialtasunaren gaineko eskeak aurrez egin izan direla esan du, eta Euskal Herriko erakundeek hauspotutakoak izan direla horietako hainbat. Europako Batasuneko Atzerri ministroek gaur gaia aztertzeko erabakia hartu izana «urrats bat» dela onartu du, eta espero duela prozesua burutzea Europako Batasunean euskararen ofizialtasuna onartuta.

Espainiako Gobernuko buruek aurrena katalana lehenetsiko dutela jakinarazi dute gaur, eta, horren harira, Zupiriak esan du erabaki hori argudiatzeko ezin dela adierazi Kataluniako buruzagiek indar handiagoz egin dutela ofizialtasunaren aldeko eskea, Euskal Herritik ere ozendu izan den aldarria dela uste baitu. Zerrendatu egin ditu, hain justu, igaro urteotan egin diren hainbat eskabide. Eta ezinbestean bide horretan jarraitu behar dela uste du, Europaren «eleaniztasuna» goretsi behar den ezaugarri bat dela sinetsita. EAJk Madrilen esan du Espainiako Gobernuak egin duen urratsak ez duela lagunduko inbestidurarako negoziazioetan. EH Bilduk ere kritikatu egin du Espainiaren jarrera, eta «taktizismoa» leporatu dio.

Asko balio du irakurri duzun albiste/artikulu honek. Talde baten lanaren emaitza da.

Albiste hau zuri helarazteko eta talde honek bere lana baldintza egokietan egin dezan, BERRIAk ezinbestekoa du zure sostengua.

Zure babes ekonomikoarekin, aldi hau kontatzeko funtzioa betetzen jarraitu nahi dugu: kazetaritza konprometitu, kalitatezko eta independentea egiten.

Albiste gehiago

Rebeka Ubera EH Bilduko legebiltzarkidea, gaurko osoko bilkuran. ©Eusko Legebiltzarra

EH Bilduk salatu du Jaurlaritzak «pribatizazioa» hautatu duela itxaron zerrendak laburtzeko

Xabier Martin

EH Bilduk eta Elkarrekin Podemosek «osasun profesionalen gabeziari» buruzko zuzenketa bat aurkeztu dute Eusko Legebiltzarrean, baina EAJren eta PSEren gehiengoak bere idatzia onartu du, Osasun Sailari eskatzeko martxan dauden «LEPak burutzeko». Gaur jakin da Osakidetzak alor pribatura bideratuko dituela ebakuntza sorta batzuk, itxaron zerrendei aurre egiteko.

Kilometroak festaren aurkezpena, gaur, Errenterian. ©Maialen Andres /Foku

Lau gune eta hiru azpigune urriaren 1ean Kilometroak ospatzeko

Iker Tubia

Willis Drummond, Gozategi, Dupla, Goazen!, Andoni Ollokiegi eta Janus Lester ariko dira, besteak beste.

Isabel Rodriguez eta Miquel Iceta ministroak itzulpen zuzena aditzeko kaskoa belarrian dutela, gaur, Espainiako Kongresuan. ©Juan Carlos Hidalgo / Efe

Araudia aldatuta, Espainiako Kongresuan euskaraz egin ahal izanen da aurrerantzean

Iker Tubia

EH Bilduk euskararen zonifikazioa bertan behera uzteko eskatu dio PSNri Madrilen, eta EAJren zuzenketa onartu dute, itzulpenek balio juridikoa izan dezaten.

Ubideko (Bizkaia) Herriko Taberna ©Jaizki Fontaneda / Foku

Merkatariek eta ostalariek euskarazko oinarrizko hiztegia ikasteko aplikazioa sortu dute

Olatz Silva Rodrigo

Eusko Jaurlaritzak eta Donostiako Udalak Erraza Da aplikazioa abiarazi dute. «Lehen urratsak erraz egiteko beste aukera bat» eskaintzea du xede.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...