Albistea entzun

Euskara

Espainiako Gobernuak esan du katalana ofizialtzeko bidea lehenetsiko duela Europako Batasunean

Gaur zuten euskararen, katalanaren eta galizieraren ofizialtasun eskea aztertzeko bilkura Bruselan; Espainiako Gobernuko ordezkari Jose Manuel Albaresek esan du gaur egin duten urratsarekin bete dutela hartu zuten «konpromisoa»

Espainiako Gobernuak esan du katalana ofizialtzeko bidea lehenetsiko duela Europako Batasunean
Espainiako Gobernuak esan du katalana ofizialtzeko bidea lehenetsiko duela Europako Batasunean Tamaina handiagoan ikusi

Arantxa Iraola -

2023ko irailak 19 17:17

Gaiaren inguruan bozkatu gabe amaitu da Europako Batasuneko Kontseiluan egin duten bilera. Han, aztertzekoak ziren Espainiako Gobernuak euskara, katalana eta galiziera EB Europako Batasunean ofizialtzeko egindako eskabidea, baina 27 estatuetako ordezkariek esan dute denbora gehiago behar dutela gaia aztertzeko. Bilerak 40 minutu eskas iraun du, eta hogei ordezkari inguruk hartu dute hitza. Kontseiluak kontuan hartu ditu haien zalantzak, eta esan du gaia berriz aztertuko dutela «aurreragoko bilera batean», datarik zehaztu gabe. Bileraren ostean, Espainiako Atzerri ministro Jose Manuel Albaresek jakinarazi du aldaketa gauzatzeko erritmo jakin bat proposatu dutela: aurrena katalanaren gaineko erabakiak hartzea proposatu dute. Gerorako utziko dituzte euskara eta galiziera.

Bileraren ostean, Albaresek argudiatu du eskabidea eginda bete duela Espainiak gai honen inguruan hartu zuen «konpromisoa». Aintzat hartu behar da nondik nora egin zuen Madrilek gai hau Europako Batasunaren Kontseiluarenera eramateko urratsa. Abuztuaren 16an erregistratu zuen eskea, Junts per Catalunyak hala eskatuta. Carles Puigdemonten alderdiak jarritako baldintzetako bat izan zen, PSOEko ordezkari Francina Armengol Espainiako Kongresuko presidente hautatzearen truke. Bilkuran inolako «betorik» ez dela egon esan du, eta zer egin aztertzea erabaki dela.

Kultura ministro Miquel Icetak, berriz, esan du gaur Bruselan baiezkorik lortu ez bada ere gaiaren gainean lanean jarraituko dutela. ERCko buruzagi Oriol Junquerasek nabarmendu du eskabidea aintzat hartu behar dela. Katalanak duen indarra erabili du argudio gisara; izan ere, gaur egun Europako Batasunean ofizial diren hamabi hizkuntzak katalanak baino hiztun gutxiago dituztela gogoratu du. Espainiako Gobernuak bere gain hartu zuen «konpromisoa» konplitzeko «erremintak» eta «arrazoibideak» badituela esan du, eta urratutako bidean aurrera jarraitu behar duela. Junts per Catalunyaren izenean, Miriam Noguerasek azaldu du «konfiantza» dutela Espaniako Gobernuak egoera birbideratzeko izan dezakeen «gaitasunean».

Jakin izan denez, askotarikoak izan dira gainerako estatuek erakutsi dituzten zalantzak; legearekin lotutako dudak egon dira, finantzaketari buruzkoak, eta erabakiak erator ditzakeen aldaketa operatiboen ondoriozkoak. Neurriaren ondorioei buruzko txosten juridiko bat eskatu dute, besteak beste. Bilerara sartu aurretik egin dituzten adierazpenetan agerian utzi dituzte hainbat estatutako ordezkariek zalantzak.

Aldaketaren onurak

ELEN elkartean batuta ari dira Europako hizkuntza gutxituetan aldeko erakundeetako ordezkariak. Agerraldia egin zuten atzo Bruselan, eta aldaketak ekar ditzakeen «onurak» nabarmendu zituzten. Aldeko botoa eskatu zieten Europako Batasuneko 27 estatuetako gobernuei. Hizkuntzen«prestigioa» areagotzeaz harago, hainbat arlotan aurrerapausoak egiteko bidea arindu dezakeela uste dute. Euskalgintzaren Kontseiluaren izenean, idazkari nagusi Idurre Eskisabelek hartu zuen hitza. Azaldu zuenez, baldin eta erabakia hartzen bada, euskararen ofizialtasunak Euskal Herrian bertan dituen «paradoxak» agerian uzteko ere balioko du, eta bide horretan egin behar diren aldaketak aldarrikatzeko.

Egun, 24 hizkuntza ofizial ditu onetsiak Europako Batasunak ofizial gisara. Horietako bakar bat da gutxitua: Irlandak lortu zuen 2022an onestea gaelikoa. Hiztunen kopuruari begira, euskara baino egoera soziolinguistiko kaskarragoa du: 200.000 hiztun inguru ditu.

Gaia hizpide izan du gaur Eusko Jaurlaritzako eledun Bingen Zupiriak ere. Ofizialtasunaren gaineko eskeak aurrez egin izan direla esan du, eta Euskal Herriko erakundeek hauspotutakoak izan direla horietako hainbat. Europako Batasuneko Atzerri ministroek gaur gaia aztertzeko erabakia hartu izana «urrats bat» dela onartu du, eta espero duela prozesua burutzea Europako Batasunean euskararen ofizialtasuna onartuta.

Espainiako Gobernuko buruek aurrena katalana lehenetsiko dutela jakinarazi dute gaur, eta, horren harira, Zupiriak esan du erabaki hori argudiatzeko ezin dela adierazi Kataluniako buruzagiek indar handiagoz egin dutela ofizialtasunaren aldeko eskea, Euskal Herritik ere ozendu izan den aldarria dela uste baitu. Zerrendatu egin ditu, hain justu, igaro urteotan egin diren hainbat eskabide. Eta ezinbestean bide horretan jarraitu behar dela uste du, Europaren «eleaniztasuna» goretsi behar den ezaugarri bat dela sinetsita. EAJk Madrilen esan du Espainiako Gobernuak egin duen urratsak ez duela lagunduko inbestidurarako negoziazioetan. EH Bilduk ere kritikatu egin du Espainiaren jarrera, eta «taktizismoa» leporatu dio.

Asko balio du irakurri duzun albiste/artikulu honek. Talde baten lanaren emaitza da.

Albiste hau zuri helarazteko eta talde honek bere lana baldintza egokietan egin dezan, BERRIAk ezinbestekoa du zure sostengua.

Zure babes ekonomikoarekin, aldi hau kontatzeko funtzioa betetzen jarraitu nahi dugu: kazetaritza konprometitu, kalitatezko eta independentea egiten.

Albiste gehiago

 ©Bob Edme

Mixel Oronoz euskaltzalea zendu da

Ekhi Erremundegi Beloki

Euskal Konfederazioko lehendakari eta bozeramaile izan zen urteetan. 88 urte zituen

Eraso matxisten aurkako elkarretaratze bat Iruñean ©Jagoba Manterola/ Foku

22 urteko kartzela zigorra ezarri diote gizon bati, bi adingaberi sexu abusuak egiteagatik

Berria

Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiaren ustez, biktimek jasandako sexu eraso jarraituan larderia egon zen, etxean jasandako «zapalkuntzagatik». Aurrez epaitegiek ezarritako zigorra urtebete eta hiru hilabete handitu dio.

ELAk eta LABek gaur goizean egindako agerraldia, Gasteizen. ©Endika Portillo/FOKU

Zortzi greba egunera deitu dute Arabako zahar etxe pribatuetan

Maixa Utrera Puelles

ELA eta LAB sindikatuek deitu dute lanuzteetara: urrian, azaroan eta abenduan izango dira. Araban «hitzarmen duin» bat ezartzea dute helburu, langileen lan baldintzak eta soldatak hobetu daitezen.

Lizarrako Garcia Orcoyen ospitalea. ©IÑIGO URIZ / FOKU

Estellerriko osasun publikoa «desegiten» ari direla salatu du LABek

Ion Orzaiz

Sindikatuaren ustez, Garcia Orkoien ospitaleko Ginekologia eta Obstetrizia zerbitzua itxi izanak agerian utzi du arduradunen «utzikeria»

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoari esker, gure funtzioa betetzen jarraituko dugu egunero:
jendearen galdera eta kezkekin bat egingo duen kazetaritza bat egiten.