Txooootx!

Inauteritako artikulu honi esker, sagardotegian apustua irabazi ahal izango duzu.

Elikadura hiztegitik aterako dugu gaurkoa ere.

Sagardo, sagarno, sagararnoa, hau da, naturala, sagarra bakar-bakarrik erabiliz eta sagardogintza prozesu osoan inongo gehigarririk erantsi gabe egiten den edaria. Sagardotegi batetik bestera barietateak eta hauen proportzioa aldatzen diren arren, hauxe izan daiteke estandar onargarri bat, adibidez: %50ean, sagar garratzak (errezil sagarra, manttoni, txalaka, udare-sagarra, berde-mikatza, txistu-sagarra, bost kantoi, urtebia), %30ean mikatzak (gezamina, haritza, urdin-sagarra, Azpuru garratza, Goikoetxe), eta %20an gozoak (txori-sagarra, mozoloa, gorri txikia, patzolua, Bizkai sagarra, Aia sagarra).

Litro bakoitzeko 1,250 — 2 kg sagar jarri behar direla kalkulatzen da.

Sagardogintza tradizionala fase hauetan (denak, ilbeheran hasita) garatzen da:

•sagar biltzea, arbolatik edo lurretik, kizkiarekin jo eta sare izeneko otartxora, osorik eta sano dauden fruituak bakarrik aukeratuz; bildu ahala, dolarera eroaten da;

• sagar jotzea, dolarean utzi aurretik, sagarra lehertu, zanpatu edo hautsi behar da, matxaka izeneko makinaz;

• dolareko lana: sagarra hautsirik bertan jarri, ongi nahasi eta ordu batzuetan pausatuko da, zanpatu aurretik bera dadin; lehen zanpatze edo estutualdia eginik, patsa bildu eta ardatzaren biran antolatuko da, beste estutualdi bat edo batzuk egiteko;

• muztioa isurtzea: dolaretik muztioa tinara isuri eta, bertatik, azken ontzira (barrikote, bukoi, barrika, kupela) eroango da;

• lehen hartzidura: berton, likidoa berehala hasiko da bortizki hartzitzen, irakiten eta, handik egun batzuetara,

• bigarren hartzidura, motel, lasai, isila hasiko da, ontzia ia erabat itxita; esekiduran dauden hondakinak hondora hauspeatuko dira eta hor geratzen den likidoa sagardoa da.

Sagar bilketa hasi denetik kupela handiko sagardoa botilaratu arte urte erdia-edo, igarotzen da; bukoi eta barrikotekoak egiteko 3-4 hilabete aski du.

Sagardoa botatzea

Edo edalontzira isurtzea. Likidoaren ezaugarri fisikoak (usain, zapore, kolore, txinparta, etab.) egokiro dastatu ahal izateko, altuera pixka batetik (ez, ordea, besoa luzaturik) bota eta «puskatzea» komeni da. Horrela astindutako sagardoa berehala edan behar da («gutxi eta maiz»), txinparta galdu aurretik.