Mikel Antza Etxegoien (Orreaga taldeko kidea): “Ezinezkoa da egoera demokratiko bat, aurretik ez bada lortu gure independentzia. Hori da demokrazia batek ezinbestean bete behar duen lehenengo baldintza. Hori esan nahi du autodeterminazio eskubideak. Ondo dago bakoitzak bere estatu eredua irudikatzea baina, helburu estrategiko bakar eta berehalakoa, independentzia lortzea da, demokraziara heltzeko. Eta ‘baldintzaturiko edo gerorako utzitako autodeterminazio eskubidea’ kontraesan hutsa da, absurdo bat”. 2013-01-09
Jose Maria Txiki Benegas (PSOEko Espainiako diputatua): “Espainiako lurraldearen zati bat banatzeko proposatzen den erabaki eskubide hori ez da eskubide bat. Nahi bat izan daiteke, helburu edo aldarrikapen politikoa, baina ez eskubidea”. 2013-02-21
Joseba Sarrionandia (idazlea): “Uste dut euskaldunek badutela eskubidea gogoak ematen dien bezalako organizazio politikoa izateko. Eta ez, hain zuzen, nazio bat direlako. Nire iritziz, ez du zentzurik nazio bat eratzeak horko pertsonen nahia kontuan hartu gabe. Naziotasuna, izan ere, autodefiniziotik segitzen da, ez beste ezertatik. Zatar samarra iruditzen zait Espainiakoaren edo Frantziakoren tankerako estatu-nazio bat egiteko ideia. Eginez-eginez lortu beharko ditugu gauzak. Eskubideak gero etorriko dira, egoera aldekoa zaigunean. Gure herrian, askotarikoak gara, euskaldunak, espainolak, frantsesak, riftarrak, nonahiko eta nolanahiko. Kontua da komunikazio espazio bat osatzea, horixe da nazioa, kultur espazio bat non jendeak elkar errazago ulertuko duen, elkar errespetatuko, eta politikoki antolatuko den”. 2013-03-03
Juan Jose Ibarretxe (Eusko Jaurlaritzako lehendakari ohia): “Ez dago konstituziorik, ez legerik, hemen geure artean geuk nahi duguna egitea oztopatzeko. Beraz, aitzakiarik ez, guk gehiengo sendo bat edukitzen badugu, egingo dugulako”. 2013-03-12
Mario Zubiaga (EHUko irakaslea): “Gune batzuetan jada posible da herria burujabea izango bailitzan aritzea. Zeren zain gaude? Borondatea egonez gero, legea ez da inoiz muga izango. Dena den, gehiengo demokratikoetan oinarritu nahi baduzu, asimetria horiek lurralde bakoitzaren borondatearen araberakoak izango dira”. 2013-03-31
Giovanni Giacopuzzi (historialaria): "Erabaki eskubidea ez da bukatzen mobilizazio edo erreferendum batekin. Edo hauteskundeetako izugarrizko garaipen batekin. Erabakien parte izan behar da, eta parte sentiarazi, mundu justuago bat eraikitzeko borondateak aitortuta". 2013-04-02
Xabi Larralde (Sortuko Ipar Euskal Herriko eleduna): “Burujabetza prozesu bat hiru geltokitatik igaro behar da: autoafirmazioa, autoantolakuntza eta autodeterminazioa. Lehenik, gizarte zabalera iritsi behar da”. 2013-05-31
Tasio Agerre, Mikel Sorauren, Humberto Astibia, Beñi Agirre...: “Oraintxe jarri da abian ekimen berri bat, 'Gure Esku Dago' izenez. Gure ustez, ordea, gaur egungo egoeran, ez dago baldintzarik euskal aldarrikapen nazionala hor adierazten den moduan planteatzeko. Izan ere, 2005eko Ibarretxe plana izan zenaren errepikapena delakoan gaude, J. J. Ibarretxe lehendakari ohiak aurkeztutakoaren oinarri bera baitauka. Berriro bere mugak agerian utzi zituen, eta estatu espainolak hasiera-hasieratik moztu zuen bide beretik ibili behar ote dugu?”. 2013-06-14
Jaume Lopez (Kataluniako Pompeu Fabra unibertsitateko irakaslea): “Erabaki eskubideak 'baina' bat dauka, ez baitu formulazio juridiko bat, baina gizarte mugimenduek aldarrikapen egoera desblokatu ahal izan dute. Erabaki eskubideak demos baten existentziaren oinarriak jarri ditu, objetibitate batez hornitu du; beraz, batez ere kontzeptu demokratiko bat da”. 2013-06-19
Hasier Arraiz (Sortuko presidentea): “Sorturentzat subiranotasuna ez da helmuga, baizik eta egin behar den bide bat. Erabaki eskubidea ez dugu ulertzen urrunean den helburu estatiko bat bezala; uste dugu modu dinamiko bat bezala ulertu behar dela. Egunez egun burujabetza ariketak gauzatzeko, Euskal Herrian eragile politiko eta sozialen artean akordioak egitea planteatzen dugu. Erabaki dezagun hemen zer egin nahi dugun, Madrilek edo Parisek esaten dutenetik aparte”. 2013-06-23
Pako Aristi (idazlea): “Funtsezko printzipio bat da askatasuna ez dela eztabaidatzen, eta gutxiago bozkatzen”. 2013-07-07
Angel Rekalde (idazlea): “Erabakitzeko eskubidea delakoaren edukirik gabeko anbiguotasun kalkulatu horretan estali eta ezkutatu egiten da ez dagoela Euskal Herrian independentziaranzko prozesurik. Erretorikarik gabe. Badago Eskozian, Katalunian... baina ez gure artean. Ez dago Batzar Nazional bat, ez dago horrelako zerbaiten aitzindari den plataformarik, ez dago udalen aldarrikapenik... Hemen gaur independentziaz hitz egitea gauza nahasgarria da, eta independentziaren nahia egon badago ere —hala dio halamoduzko inkesta horrek—, inora ez daramaten formula zehaztugabeetan —erabakitzeko eskubidea– urtzen da”. 2013-07-24
Pello Urizar (EAko idazkari nagusia): “Herri honetako gehiengo soziala Herri gisa dugun erabaki eskubidea eta autodeterminazio eskubidea aitortzeko eskatzen ari da”. 2013-08-03
'El Pais': “Azkenean Gibraltarren erabakia bertako bizilagunek berretsi beharko dute”. 2013-08-06
Alejandro Roche (Zuzenbidean lizentziatua): “Yale Allen Buchanan irakaslearen ustez, 'autodeterminazio printzipioaren erakargarritasun morala justuki bere zehazgabetasunaren gain dago'. Ekiteka jator bat erabilita, bilatzen den aukera zehatza ezkutatuta egiten da —Kataluniaren kasuan, sezesioa—. Erabaki eskubideaz gauza bera esan daiteke; kontzeptu zehazgabeagoa da, eta, beraz, manipulagarriagoa”. 2013-08-18
Joseba Egibar (EAJko GBBko presidentea): “Euskal instituzioek edota herritarrek demokratikoki erabakitzen dutena onartu egin behar du mundu osoak, eta nahi horrekin batera Espainiako Estatuak beste erlazio bat negoziatzeko betebeharra du”. 2013-08-21
Inaki Irazabalbeitia (eurodiputatua, Aralar): “Hemen, deskonfiantzak sortu dituen indarkeria politikoaren aro batetik irteten ari gara, erabaki eskubidearen inguruan ez dago oraindik transbertsalitate sozial eta politiko nahikorik, eta autodeterminazio eskubidea gauzatzeko herri bezala interesatzen zaigun subjektu politikoa ere ez da adostu”. 2013-08-27
Aralar: “Espainia konturatu behar da erabakitzeko eskubidea onuragarria dela guztiontzat. Ez bakarrik euskaldunontzat, katalanentzat edo galiziarrentzat; onuragarria, beharrezkoa eta osasuntsua da Espainiako gizartearentzat ere”. 2013-08-28
Pello Urizar (EAko idazkari nagusia): “Espainiako Estatua ez da bere borondatez mugituko; antolatutako gehiengo sozialak erabakia hartu eta horretara behartzen duenean mugituko da”. 2013-08-30
Laura Mintegi (EH Bilduko eusko legebiltzarkidea): “Herri honek ahalmena behar du bere etorkizun politikoa, ekonomikoa eta soziala erabakitzeko, bere bidea berak sortzeko. Bere aziertoak eta bere erroreak egiteko. Euskal herritarron eskubidea da, eta eskubideak ez dira ematen edo kentzen. Eskubideak gauzatu egiten dira. Erronka izugarria da, eta prest gaude. Gure buruaren jabeak gara, inoren baimenik jaso behar izan gabe, bagara nor zer nahi dugun esateko. Gure burua gobernatu nahi dugu. Politika ez da kudeaketa hutsa, politika erabakitzea da”. 2013-09-06
Andre Buenafuente (kazetaria): “Katalunian bizi bazara, gizarte zibilaren indar erraldoi hori errespetatu eta hura nola garatzen ari den oso adi jarraitu besterik ez duzu egin behar. Izan nahi duena izango da Katalunia; ez da izango izaten uzten diotena. Historikoki, borondateek beti gailendu izan dituzte posibilitateak”. 2013-09-10
Isaac Rosa (idazlea): “Erabaki eskubidea, beste hainbat eskubide bezala, ez da eskatzen, gauzatu egiten da, nahiz eta hasieran ez izan balekoa, ez izan legezkoa, ez izan ondoriorik. Baina luzera. izango du”. 2013-09-12
Ramon Zallo (EHUko irakaslea): “Katalunian polarizazio ideologikoa Euskadin baino askoz txikiagoa da. Katalanismo kultural eta politikoa hango indarren ondarea da, PSCrena barne, eta hori kontsulta edo erabaki eskubideari buruzko akordio orokor batean gauzatzen da, bere ñabardurekin. Hau da, oinarri komun bat da”. 2013-09-19
Iñigo Urkullu (Eusko Jaurlaritzako lehendakaria): “Espainiako Konstituzioak badu zirrikiturik Euskadi nazio gisa aitortzeko. Espainia bera, nazioen nazioa da; begi-bistan dago, Kataluniako, Euskal Herria edo Galiziako egoera ikusita. Beste malgutasun batekin jokatzeko aukera eman beharko liguke Espainiak”. 2013-09-20
Markel Olano (EAJko Gipuzkoako batzarkidea): “Abertzaletasun eremuan alderdi edo sindikatu interesak eskubide nazionalean aurrean lehenesten dira (euskal herriaren aitortza, haren autodeterminazio eskubidea...). Ea Katalunian gertatu dena gertatzen zaigun: gizartea bera klase politikoaren aurretik jarri eta norabidea adieraztea. Hori Euskadin gertatuko den itxaropena ez dut galtzen”. 2013-09-22
Inaki Irazabalbeitia (eurodiputatua, Aralar): “Kanadako Auzitegi Gorenak Quebeceko sezesio prozesuari buruz emandako diktamena ez da oinarritzen Quebeceko herriaren autodeterminazio eskubidean, baizik eta herritarrek bereizteko duten erabaki librean. Horregatik, Europan egokiagoa da erabaki eskubideaz hitz egitea”. 2013-09-25
Arnaldo Otegi (euskal presoa eta Sortuko idazkari nagusia): “Ezin dugu estrategia [Espainiako] estatuaren esku utzi. Beraz, kontsultarako akordio-eskaintza bai baina, betorik badago, alde bateko formulak martxan jarri behar dira berehala”. 2013-09-29
Patxi Zabaleta (Aralarreko koordinatzailea): “Erabaki eskubidea, giza eskubidea da, eta demokratikoa ere bai. Hari buruz ahal den indar gehien biltzen saiatu behar dugu. Foruen gaurkotze demokratikoa soilik erabaki eskubidearen bitartez gauza liteke. Gainera, Euskal Herrian lurraldetasuna eskuratzeko bidea erabaki eskubidea gauzatzea da”. 2013-10-01
Mertxe Aizpurua (Udalbiltzako lehendakaria): “Printzipio demokratikoa da erabaki eskubidea eta horren alde dago Udalbiltza. Funtsezkoa da indar demokratiko mota guztiak haren alde jartzea. Euskal herritarrek uste badute euren etorkizuna erabakitzeko eskubidea dutela, eskubide hori gauzatu besterik ez dute. Beste kontu bat da zer bide egiten den horraino iristeko, zer akordio lortzen diren, erritmoak... Gainera, beste inork baimendu gabe, galdeketa burutzea independentzia ariketa bat litzateke. Elkarbizitzan oinarrituta, bestelako kultura politiko bat behar dugu Euskal Herrian —tolerantzia, errespetua, aniztasunaren aitortza, parte hartzea, erabakiguneak zabaltzea...—; nazio eraikuntzarako ez ezik, normalizazio politikorako; hau da, euskal herritarrok geure erabaki eskubidea aitortu eta hura gauzatzeko egokiera lortzeko”. 2013-10-01
Jule Goikoetxea (EHUko irakaslea): “Bada garaia alderdi abertzaleek euskal nazioaz eta haren aitortzaz hitz egiteari uzteko. Behar duguna ez da gure nazioaren aitortza, baizik eta euskal demokrazia bat. Horregatik, funtsezkoena ez da Espainiako Estatuarekin negoziatzea, ez eremu ekonomikoan, ezta sozialean edo politikoan ere; hori gero etorriko da. Behar dena Estatu gisa pentsatzen hastea da”. 2013-10-07
Emilio Olabarria (EAJko Espainiako diputatua): “Autodeterminazio eskubidea aurrera eramateko moduak eztabaida daitezke, baina inola ere autodeterminazio eskubidea”. 2013-10-09
Susana Sumelzo (PSOEko Espainiako diputatua): “Delako autodeterminazio eskubideak ez dio Espainiari eragiten, hemen ez baitago egoera kolonialik, apartheid-ik, eta konstituzioan ez dago”. 2013-10-09
Carlos Martínez Gorriaran (UPDko Espainiako diputatua): “Ez da egia Galizia, Euskal Herria eta Katalunia nazioak direla; bestela, Espainia zer da?; ez al da Espainiarik? Kolektibo baten autodeterminazio eskubidea pertsonen eskubideen gainetik jartzen denean, giza eskubideak urratzen dira”. 2013-10-09
Iñaki Lasa (euskaltzalea): “Zer dela-eta erabaki behar dute Madrilen edo Parisen nola eta zer ikasten duten gure txikiek? Zer dela-eta erabaki behar dute gure herriaren etorkizunaz ezer? Baina, nola deskonektatzen da Estatu bat? Deskonexioaren botoi gorriak estrategia du izena”. 2013-10-12
Alexander Zapirain eta Begoña Garteizaurrekoa (Abaieneko Mahaiko plataformako kideak): “Kontuan hartuta espainiar Nazioak eta haren beso politikoek sekula ez dute aitortuko euskal Nazioaren determinatzeko eskubide demokratikoa, ondorioztatu behar dugu gure erabakitzeko askatasuna ezin dugula hura kentzen digunaren menpe jarri. Ez du zentzurik. Eta, gainera, herri honetan gehiengo sozial eta politikoa dugu”. 2013-10-12
Ainhoa Aznarez (PSNko kidea): “Proiektu politiko guztiak garatu eta gauzatzea bermatu eta ahalbidetuko duen jokaleku demokratikoa bilatu behar da”. 2013-10-20
Jon Maia (bertsolaria): “Ni, prozesu ‘teknikoaren’ zain egoteaz harago, herritarren parte hartze aktiboagoa ahalbideratzearen aldekoa naiz, eskubide indibidual eta kolektibo guztien aldeko gehiengo sozial berri eta zabala sortzearen aldekoa; iraganeko zauriak itxi eta herri honentzat etorkizun berri baten ilusioa eta giroa auspotu eta posible dela sinetsaraziko duena”. 2013-10-20
Josep Maria Vila d'Abadal (Kataluniaren independentziarako udalen elkarte AMIko presidentea): “Konponbide bakarra, herri oso batek nahi duen hori da, bere estatuaren alde bat eginda”. 2013-10-22
Elias Mendinueta eta Mirari Bereziartua (Azpeitiko Ikastola Ikasberriko bazkideak): “Euskaldunon etxea okupatu eta jabe ginen horretan bertan maizter bihurtu gaituzte. Hori bai, batzuetan hormak zer koloretan margotu erabakitzeko baimena ematen digute. Hori bai, baimendutakoa kentzeko ahalmena beraien esku geldituz beti. Herri bati, erabakitzerakoan, subjektu politiko izaera berreskuratzeko bidetik egitea dagokio. Oraindik inor ez gara ari zelai propioan geuk erabakitako joko erregelak erabiliz jokatzen”. 2013-10-25
Daniel Turp (Parti Quebecoiseko kidea): “Quebecen lehen erreferenduma egin genuenean [1980], Kanadako Gobernuko ordezkariak etorri ziren ezetzaren aldeko kanpaina egitera. Gure arauak onartu zituzten. Espainiako Gobernuak, aldiz, eskubide hori ukatu die orain arte Kataluniako, Galiziako eta Euskal Herriko biztanleei”. 2013-10-25
‘Gara’ (editoriala): “Ingelesek Mainstream deitzen diote eta, itzulita, errei zentral bat bezalakoa da, gizarte baten zati nagusia doan espazio ideologiko eta kulturala. Ez da puntu estatiko bat, ezta pasatzen den moda bat ere. Ez da, halaber, 'gehiengoak pentsatzen duena' ere. Errei horrek gizartea etorkizunera proiektatzeko bertutea du. Bide hori eraiki beharreko parametroak, pertsona guztientzat eskubideak eta askatasunak dira”. 2013-10-27
Jesus Egiguren (PSE-EEko presidentea): “Nik uste dut Euskal Herria herri bat dela, eta hemen erabakitzeko eskubidea aipatzen denean beti ari garela Euskal Herriko zatitxo bati buruz. Horretan izugarrizko nahasmena dago. Nahiago nuke Euskal Herria osatuz joatea, zati bat independentea izatea baino. Galdera egitea onartzen bada, euskal gizartea zatitu egingo da. Ematen du erabakitzeko eskubidea oinarrizko zerbait dela, baina ez da hala. Erabakitzeko eskubide denak mugatuta egoten dira. Ez dago estaturik lege bidez arautuko duenik banaketa”. 2013-11-02
Rufi Etxeberria (Sortuko zuzendaritzakidea): “Herritar metaketarako prozesu bat indartze aldera, badira gizartea aktibatzeko erronka jakin batzuk, hala nola erabakitzeko eskubideari dagokionez; eskubide horrek funtsezkoa izango beharko luke prozesua subiranotasunaren aldera makur dadin modu unilateralean”. 2013-11-03
Joseba Alvarez (Sortuko kidea): “Guretzat, garrantzitsuena, ezinbestekoa, euskal estatua Europan sortzea da, eta horretarako euskal herritarron gehiengoak erabaki horren aldeko hitza eta erabakia har dezan lan egingo dugu, beharrezkoa den indar metaketa eta aliantza politikoa garatuz”. 2013-11-07
Iñaki Iriondo (‘Gara’-ko kazetaria): “Historiak idatzita utzi duena da ez dela ezta erabaki eskubidearen aitortzan ere aurrerapenik izango —eta are gutxiago bere ariketa praktikoan— lan instituzionala ez bada gehiengo abertzale pluralaren presio sozialaren bidez suspertzen. Eta presio soziala ez da bat, bi edo hiru manifestazio antolatzea, jendetsuak izanagatik ere, baizik eta esparrua gainditzearen aldeko iritzi egoera orokor bat sortzea”. 2013-11-20
Asier Blas (EHUko irakaslea): “Diskurtso nazionalista batetik diskurtso demokratikorako jauzia eman da erabaki eskubidearekin. Nazio izateagatik baino gehiago, eskubide demokratiko bat delako duzu erabakitzeko eskubidea”. 2013-11-28
Mario Zubiaga (EHUko irakaslea): “Komunitate politiko batek demokratikoki bere buruaren inguruan erabakitzeko duen eskubidea da. Komunitate politiko batek erabaki egin behar duela erabakitzen baldin badu, erabakia hartzen du, eta kito. Lehen pausoa gai [erabaki eskubidea] hau gizartean errotzea da”. 2013-11-28
Iñigo Urrutia (EHUko irakaslea): “XXI. mendeko Euskal Herriak printzipio demokratikoari begiratu behar dio. Herriak bere etorkizunaren inguruan erabakitzeko duen gaitasuna oinarri demokratikoa da”. 2013-11-28
Jon Azua (Eusko Jaurlaritzako lehendakariorde ohia): “Badirudi Euskadin erabaki eskubidea ari dela bihurtzen prozesua gidatzen duen haria. Presta dezagun geure bidea eta eraiki dezagun, zorroztasunez, nahi dugun espazio bideragarri eta atsegina. Ez litzaiguke gaizki etorriko geure orri zuria eskoziar erara prestatzea eta, distantzia batera, katalan erara”. 2013-12-01
EH Bildu: “Euskal Herria subjektu politikoa dela eta erabakitzeko eskubidea duela aitortzea, horretan datza zoru demokratikoa, eta horiexek izan behar dira, eta ez beste batzuk, beharrezkoa dugun ‘estatus berriaren’ zutabe nagusiak. Ezin da egon erabakitzeko eskubidea jasoko ez duen estatus berririk”. 2013-12-03
Isaac Rosa (idazlea): “Garbi dut: herritarrei galdetzeak ezin du izan inoiz antidemokratikoa. Eta inkonstituzionala baldin bada, horra hor konstituzio hau aldatzeko beste arrazoi bat”. 2013-12-12
Josep Guardiola (futbol entrenatzailea): “Bozkatzea baino ekintza demokratikoagorik ez dago. Herriaren independentziarekin ados ez den jendeak aukera bakarra eta errepikaezina du bere iritzia adierazteko. Azaroaren 9koa jardunaldi zibikoa izango da, Kataluniak beti erakutsi izan duen bezala, eta jendea askatasun osoz espresatu ahal izango da”. 2013-12-13
Maria Colera (unibertsitate irakaslea): “Halako loraldi bat gertatu da orain, independentismo sentimental ez-politizatu batena. Arriskua egon liteke pentsatzeko borondate hutsak, taktika eta estrategiarik gabe, independentzia ekar lezakeela, eskubidea dagoelako. Eskubide horiek politizatu, egituratu eta antolatu egin behar dira”. 2013-12-14
Javier Sadaba (filosofoa): “Autodeterminazioaz hitz egiteko garaia da. Eta, hala badagokio, independentziaz hitz egitekoa. Autodeterminazioa, jakina, edukiz bete beharra dago. Autodeterminazioa abian jarri nahi duenak, demagun Euskal Herrian, gutxienez bi gauza egin beharko lituzke. Lehenik, autodeterminazioa hitz magiko bat balitz bezala erabiltzeari utzi, manifestazio batean jendearen gogoa pizteko mantra gisa erabiltzeari utzi. Gehiago beharko litzateke pedagogia bat, denoi dagokigun askatasunari erreparatu liokeena. Eta, aldi berean, azaldu beharko litzateke, eta aletu, zein pieza erabili behar dituzten autodeterminazioaren aldekoek arlo intelektualean eta afektiboan. Beste guztia hitzak dira, hitzak besterik ez. Horrek guztiak esan nahi du hura lortzeko plan bat badela, pauso jakin batzuk pentsatu direla. Eta, bistan denez, horrek prestakuntza, eztabaida, autokritika eta prestasuna eskatzen ditu, azaldu behar dena azaltzeko”. 2013-12-14
Arnaldo Otegi (euskal presoa eta Sortuko idazkari nagusia): “Espainiako trantsizioan sortutako lurralde eredua eta eredu politikoa behin betiko agortuta dago, zorionez. Ez du aurrerabide taktikorik eta estrategikorik. Bi agertoki posible baino ez daude: aukera errealistenaren bidez, estatuaren birzentralizazio prozesua aurreikus dezakegu; eta gure ustez onena litzateke —baina oso zaila da— prozesu demokratiko eta eratzaile bat egotea, euskal herritar, katalan eta galiziarren... autodeterminazio eskubidea aitortuko litzatekeena. Logikoki eta zuzen arituz, katalanek ondorioztatu dute bigarren agertoki hori ez dela posible eta, hortaz, independentziara aldebakartasunez abiatu behar dutela. Euskal herritarrok geure bide orria izanda, presarik gabe baina etenik gabe, bide horretan lagundu beharko genieke”. 2013-12-17
Zelai Nikolas (Gure Esku Dago-ko kidea): “Herri bat garela, erabakitzeko eskubidea dugula eta herritarrok erabakiko dugula, hiru ideia nagusi horien inguruan euskal herritarrok elkarlanean jarduten dakigula erakutsi nahi dugu. Baina prozesuaren diseinua eta kudeaketa alderdi politikoei dagokie”. 2013-12-19
Urtzi Urrutikoetxea (kazetaria eta idazlea): “Gurean ikusten dugu estatu independenteak jarraitzaile asko dituela. Baina, oraingoz, bi ideia daude argi: erabakitzeko eskubidea oso barneratuta dagoela, eta are barneratuago Autonomia Erkidegoak autogobernu handiagoa behar duela. Abiapuntu horretatik, argi dago herritarren aktibazioa demokraziaren ideia sakontzetik datorrela: erabakitzeko eskubidea daukagu, eta geuk erabaki behar dugu zein estatus eta harreman mota nahi dugun”. 2013-12-23
Francisco Letamendia 'Ortzi' (EHUko irakaslea): “Euskal gizartean errotuta dago akordioren bat lortzeko nahia, erabakitzeko eskubidean oinarrituta, baina hori antolatu beharko litzateke gizarte olatu batean, aldarrikapen horren aldeko mugimendu zabal batean”. 2014-01-03
Joseba Egibar (EAJko GBBko presidentea): "EAJk eta ezker abertzaleak lehiatu beharra dute, eta lehiatu egingo dute, baina subjektu politiko hori, erabaki eskubide hori definitzeko gutxieneko oinarri politikoen gainean kolaboratu beharra dugu. [Eusko Legebiltzarren autogobernu] Ponentzian ikusten joango gara”. 2014-01-05
Mikel Erauskin (Orreaga taldeko kidea): “Erabakitzeko eskubidea, Espainiaren oniritzia lortzeko proiektu esperantza txatxu bat baino ez da. Baina Espainiak, bere izaera totalitarioaren ondorioz, ez du inoiz onartuko bere boterea arriskuan jar dezakeen proiekturik. Espainiari 'inplikazioa', 'heldutasun demokratikoa', 'malgutasuna', 'urratsak' eta antzekoak eskatzea, politikaren eremura subjektu moduan jauzi egiteko dugun gabezia historikoaren adierazle gaurkotua baino ez da, eta herri honek merezi ez duen lidergo politiko ezgai bat duen hamaikagarren adibidea. Erabakitzeko eskubidearen alde aritzea ez da independentziarako bidean aurrerapauso bat, barkatu ezinezko akats politikoa baizik. Erabakitzeko eskubidearen aldarriak gurea bezalako nazioarteko arazoak estatu baten barne gatazka bihurtzen ditu de facto. Aske izateko eskubidea dugu, berez. Gure askatasuna ez da bozkatzen”. 2014-01-07
Europako Batzordea: “Batzordeak ez du aipamenik egiten estatu bateko erreferendumaz. [Kataluniako galdeketa] Espainiako eztabaida bat da”. 2014-01-08
Quim Arrufat (CUPeko Kataluniako legebiltzarkidea): “Burujabe aldarrikatu ostean, ez da egokiena Espainiako Kongresura jotzea eskumen autonomikoak eskatzera. Herri katalanaren borondate demokratikoarengan dago erreferenduma egitea. Madrilera begiratzeari utzi egin behar diogu; hildako bide bat da. Mundura begiratu behar dugu, eta baimendutako edo baimendu gabeko gure kontsulta demokratikoaren deialdira ere bai”. 2014-01-14
Unai Apaolaza (irakaslea, Filosofian lizentziatua): “Aukeraz betetako momentua bizi dugu Euskal Herrian. Gaur hartutako erabakiek baldintzatuko dute etorkizuneko agertokia, gaur aukeratutako bideak eramango gaitu nahi dugun lekura. Inoiz baino ageriago antzematen da etorkizuna guk egiten dugunaren esku dagoela, eta honen kontzientzia izateak indartu egiten gaitu. Etorkizuna irabazteko artikulazioan eta aktibazioan asmatzea da gakoa. 'Nazioa garelako dugu eskubidea' baieztapena, unionismoaren baimena lortzera behartzen gaituen logika da, antzua den logika. Erabakitze eskubideak, aldiz, ez du kanpoko inoren onarpenik behar. Legitimitatea komunitateak berak ematen dio bere buruari. Eskubidearen subjektua ez baita aurretiazkoa (nazioa), subjektua, etorkizuna marraztu nahi duen pertsona orok sortzen baitu bere ekitearekin, eta, ondorioz, egiten den borrokaren arabera ikaragarri handitzeko aukera izango du. Kontua ez da eskubidea izatea edo ez izatea; afera, zuk egin nahi duzun hori egiteko nahikoa indar izatea da. Laburbilduz, autodeterminazio eskubidearekin nahi dena egiteko baimena behar da; erabakitze eskubidearekin, aldiz, nahi den hori egin egiten da”. 2014-01-19
Joxe Juan Ugalde (Euskadi Irratiko kazetaria): “Han, Katalunian, ANC Kataluniako Biltzar Nazionala izan zen alderdiei bidea erakutsi ziena; konstituzionalisten iritzien gainetik, alderdiak herri kontsultaren sendan jarri zituena. Gurean ere antzekoa gerta liteke: Gure Esku Dago”. 2014-01-27
Arturo Puente (kazetaria): “Kataluniako eztabaidan independentziaz hitz egiteari utzi diote, erabaki eskubideaz hitz egiteko. Horrela, azkar lortu dute gehiengo argi bat erabakitzearen alde izatea, baina erabaki daitezkeen aukerek zer suposatzen duten ez dute sakon eztabaidatu”. 2014-02-07
Aitor Esteban (EAJko Espainiako diputatua): “Katalunian zein lurraldetan autodeterminatu nahi duten ados daude. Gu jarriko al ginateke ados? Gauza askotaz akordatu gabe aurpegira begiratzea falta zaigu oraindik. EAJren eta ezker abertzalearen arteko harremanaz ari naiz. Ez gara elkar fio”. 2014-02-15
Marixol Iparragirre (Euskal Preso Politikoen Kolektiboko mintzaidea): “Euskal Herriaren eta euskal herritarron eskubideen aldeko mendeetako borroka molde guztiek sortutakoak ekarri zuen zanpaketa, eta oinarri-oinarriko eskubide gabeko egoera da konpondu behar dena. Gure herriak beste edozein herrik bezala bizitzeko, garatzeko eta inguruekiko eta urrun daudenekiko elkartasunez aritzeko eskubidea izan behar du, bertan bizi diren biztanle guztiei bizi baldintza duinak emateko, norberaren hautu politiko eta kulturalak errespetatuz. Guztionak. Hori da eginkizun dugun prozesu politikoa. Eta preso politikoon egoera konpontzeak bide horretan egin beharreko urratsa izan behar du”. 2014-02-16
Jule Goikoetxea (EHUko irakaslea): “Galdeketak ezin dira izan eskumenei buruz, subiranotasunari buruzkoak baizik”. 2014-03-17
Espainiako Auzitegi Konstituzionala (Kataluniako burujabetza adierazpenari buruzko epaia): “Konstituzioaren esparruaren baitan, erkidego batek ezin du aldebakartasunez autodeterminazio erreferendum bat deitu Espainiako integrazioari buruz erabakitzeko. 'Kataluniako herritarren erabaki eskubidearen' aipamenez interpretazio konstituzional bat egin daiteke. Asmo politiko bat da, konstituzioaren barruan defenditzeko modukoa. Konstituzioaren erreformarako prozesuak legedi konstituzionalera egokitutakoa izan behar du. Espainol herria baino ez da burujabea”. 2014-03-25
Xavier Arbos (Bartzelonako Unibertsitateko irakaslea): “Konstituzionalaren sententziak aukera bat uzten du katalanek euren etorkizun politikoaz iritzia eman dezaten, baina autodeterminazio erreferendum bat egiteari atea itxi dio, hori bai ez dagoelako konstituzioan”. 2014-03-26
Elisenda Casanas (Edinburgoko Unibertsitateko kidea): “Erabakitzeko eskubidea prozesu gisa ulertzen dugu Eskozian. Ez da erreferendumarekin bukatuko”. 2014-03-29
Iñigo Urrutia (EHUko irakaslea): “Erabakitzeko eskubidearen alde egiteak demokrazia defendatzea dakar”. 2014-03-29
Juan Jose Ibarretxe (Eusko Jaurlaritzako lehendakari ohia): “Ezinbestean herritarrei boterea eman beharko zaien prozesu batean gaude. Orain demokrazia kokatzen da eztabaidaren erdigunean, eta ez nazioa”. 2014-03-28
Angel Oiarbide (Gure Esku Dago-ko kidea): “Lan egiteko oinarri batzuk jarri zituen Gure Esku Dagok. Asko lortu dugu. Gure asmoa ez da abertzaleen indar metaketa bat osatzea, aldarrikapen hau ez baita abertzalea, demokratikoa baizik”. 2014-03-28
Luis M. Martinez Garate (idazlea): “Politika errealean gatazka ez dago erabakitzeko eskubidean, baizik eta subjektu politikoaren definizioan. Katalanek garbi ikusi dute. Gu, berriz, oztopo demokratikoaren muinari heldu ezinik, noraezean gabiltza”. 2014-03-30
Vicent Partal ('Vilaweb' webguneko zuzendaria): “Konstituzionalak esaten du ezin dela subiranotasuna bozkatu, baina gogorarazten du bozka daitekeela eta katalanok erabaki dezakegula. Bestetik, eta hau are garrantzitsuagoa da, sententziak gogorarazten du Espainiako Konstituzioaren gainetik dagoela nazioarteko legea. Horrek atea zabaltzen dio, Hagako gortearen sententziak ikusirik, autodeterminazio ahalbideari”. 2014-03-30
Josu Erkoreka (Eusko Jaurlaritzako bozeramailea): “Folioa Madrildik idatzita heltzen da, eta gure sistemak, gehienez, espazio zuri batzuk betetzeko aukera ematen digu”. 2014-04-04
Mariano Rajoy (Espainiako gobernuburua): “Katalanen erabaki eskubidea eskatzean, Espainiako gainontzeko herritarren erabaki eskubidea ukatzen da. Espainiarrik ez da bere lurraldearen jabea”. 2014-04-08
Javier Perez Royo (Sevillako Unibertsitateko Zuzenbide Konstituzionaleko katedraduna): “'Erabaki eskubidea negozia daiteke' esaten ari da [Espainiako Auzitegi] Konstituzionala, 'eta negozia ezazue zuek, politikariok, hori auzi politiko bat baita, ez juridikoa'. Nire ustez, auzitegiak ordezkari politikoak erabaki eskubidea negoziatzera gonbidatu ditu. PPren gobernuak ate hori erabat itxia du, baina Konstituzionalak zirrikitu bat zabaldu du Kataluniako sententzia honekin. Konstituzionalak epai bat ateratzen duenean, arrazoi eta azalpen batzuk eman behar ditu. Orain, erabaki eskubidea aipatu egin du, ikusi duelako kontzeptu hori hiztegi politikoan eta juridikoan sartu egin dela. 2008an [EAEko Galdeketa Legea baliogabetu zuenean], artean ez zegoen halakorik”. 2014-04-08
Josep Manel Ximenis (Kataluniaren Kontsulten Koordinakundeko presidentea): “Galdeketa egitea beti da zilegi, ariketa demokratiko bat delako, baina sinesgarritasuna izan behar du oroz gain. Hau da, zorrotza izan behar du, ezin da akatsik egin, kontsultaren aurka daudenek ezbaian jar ez dezaten”. 2014-04-11
Anna Arque (Kataluniaren Kontsulten Koordinakundeko kidea): “Esan izan da autodeterminazio eskubidearen alde gaudenak gutxiengoa eta estaturik gabeko nazioetakoak garela. Guk galdeketarekin bi topiko hautsi nahi genituen: batetik, eskubide honen aldekoak gehiengoa garela eta, bestetik, ez garela soilik estaturik gabeko herrietakoak”. 2014-04-11
Andoni Ortuzar (EAJko EBBko presidentea): “Ikusiko dugu erabaki eskubidearen formulazioa eta haren gauzatzea adosteko akordio batera iristeko gai garen. Antzekoa gertatu zen Quebecen, eta hori gertatuko da Eskozian”. 2014-04-20
Asier Blas (EHUko irakaslea): “Autodeterminazioa berezko eskubide bezala definitzen da lurralde edo nazio baten lurraldearentzat. Erabakitze eskubidea autoeratu egiten den subjektu berria da. Autoeraketa hori ez da zertan egin nazio baten gainean, baizik eta borondate demokratiko baten gainean. Autodeterminazioaren diskurtsoa ez zen behar bezain malgua eta inklusiboa Katalunian. Eskozian erraza zen: aldarrikatutako lurraldearen inguruan ez dago eztabaidarik eta era argi batean dago erakundetua; gizartea ez dago hizkuntzagatik erdibitua; eta Eskoziaren nazio izaera ez dago dudan Erresuma Batuan. Baldintza horiekin autodeterminazioaren ikuskera lantzea erraza da. Aldiz, Katalunian, besteak beste, lurraldetasunaren inguruan eztabaida zegoen autodeterminazioaren ikuskera defendatzen dutenen artean; gizartea nortasunengatik, nazio sentimenduengatik eta hizkuntzengatik zatikatua dago eta, horrez gain, faktore horiekin harreman inperfektu bat duen fenomenoa topa genezake: Espainiatik etorritako etorkinek eta haien seme-alabek ia osotasunean osatzen dituzten zenbait herri eta auzo daude. Baldintza zailago horietan, diskurtso demokratikoak izan du arrakasta artekaritza lana egiteko interes desberdinen artean”. 2014-04-23
Gemma Zabaleta (PSE-EEko kidea): “Demokraziak erregenerazio sakona behar du, eta hor kokatzen da erabakitzeko eskubidearen balioa. PSOEk ezin du konstituzioa aldatu eta erabakitzeko eskubideari erantzunik ez emateko iruzurrean jausi”. 2014-04-29
Juan Jose Ibarretxe (Eusko Jaurlaritzako lehendakari ohia): “Ez dago erabakitzeko eskubiderako biderik; erabakitzeko eskubidea da bidea. Edo demokraziaren bidea hartzen da, edo aldebakarreko adierazpena egingo da”. 2014-04-29
Floren Aoiz (Sortuko Iratzar fundazioko zuzendaria): “Erabakitzeko eskubidearen oinarria batasun berrien giltzarria izan daiteke”. 2014-04-29
Adolfo Muñoz (ELAko idazkari nagusia): “ELAren iritziz, ezinbestekoa da erreferentzia politiko berriei heltzea Euskal Herria nazio bat dela eta bere etorkizuna erabakitzeko eskubidea zor zaiola bat gatozenon artean”. 2014-05-01
Ainhoa Etxaide (LABeko idazkari nagusia): “Erabaki eskubidea ez da kontu identitario bat eta abertzaletasunaren arazo bat. Herri honetako arazo nazional eta sozial nagusia da. Erabaki eskubidea ukatzen digute, beste batzuek gauza dezaten. Guk erabakitzen badugu, ziurtatuko dugu gure interesak nagusitzen direla erabakietan. Demokrazia kontua da. Gauzak non eta nola erabaki da gakoa”. 2014-05-01
Ramon Jauregi (PSOEko zuzendaritzakidea): “Erabakitzeko eskubideaz ari garenean autodeterminazio eskubideaz ari gara. Galdera bada PSOEk autodeterminazio eskubidea sartuko duen [Espainiako] konstituzioaren erreforman, erantzuna ezezkoa da. Espainiarekin apurtzeko eta estatu independentea izateko eskubidea ezin da gauzatu kontsulta baten bidez. Onartzen dut helmuga guztiak posible direla, baina horietara iristeko moduak sistema demokratikoaren barruan egon behar du. Hau da, sistema horretan behin eta berriro herritarren borondatea adierazi beharko da, eta horrek indarrean dagoen esparru politikoa birformulatzera eramango du, dinamikoki. Helmuga guztiak dira posible, baina ez kontsulta baten bidez. Kataluniaz ari naiz. Erabakitzeko moduak, nire aburuz, honela izan beharko luke: konstituzioa erreformatzen badugu, 2015eko hauteskundeetan katalanek erreforma hori bultzatzen duten diputatuak aukeratu beharko lituzkete. Erreformatutako konstituzioa erreferendumera eramango litzateke 2016an, aurrez alderdien arteko akordioa lortuta. Eta, hirugarrenez, erreforma horretatik Kataluniako estatutu berri bat edo konstituzio berri bat eratorriko litzateke, eta hori kontsultara eramango litzateke Katalunian”. 2014-05-04
Jesus Egiguren (PSE-EEko presidentea): “Ez nago erabaki eskubidearen aurka, baina bai leon-kastillo egitearen kontra”. 2014-05-06
ELA: “Erregenerazio demokratikoa eragiten duen erreferenduma dela eta, Eskozian inork ez du zalantzan jarri herri eskoziarrei dagokiola bere etorkizuna erabakitzeko erabakia”. 2014-05-07
Joseba Arregi (Soziologian doktorea): “Erabaki eskubidea misterio baten moduan planteatzen dute, modu esentzialista batean. Zehaztu egin behar da. Gaur egun, batzuen aldetik oso modu metafisikoan daude gauzak planteatuta. Esaten ez bada nork, noiz edo nola, erabaki eskubideak zer esan nahi du? Gauza asko ezkutatzeko bide ematen du, nahi duenak nahi duena ulertzeko aukera ematen baitu. Proiektu zehatzak aurkeztu behar dira, eta hitz borobilak albo batera utzi. Baina, egia da, Espainiako Konstituzioaren inguruan ere sor daiteke ikuspegi metafisiko bat; horregatik esaten dugu La secesión de España liburuan proiektuak aurrera eraman daitezkeela, betiere legeen eta eskubidearen baitan. Independentzia bera posible da modu funtzional batean ulertzen bada, ez modu esentzialista batean. Baina prozesua estatuak, osotasunak gidatu behar du. Estatuak erabakitzen du kontsulta egin daitekeen, noiz eta nola, galdera...”. 2014-05-07
Martxelo Otamendi (BERRIAko zuzendaria): “Demokrata ez-independentistak ere galdeketaren alde egotea lortu beharko da, Katalunian bezala”. 2014-05-07
Manu Gomez (Etxarri Aranazko galdeketako plataformako bozeramailea): “Kontsulta ezin da gatazka bat izan. Horregatik, Nafarroako Auzitegiak Etxarri Aranazko galdeketaren lehen saioa debekatu zuenean, erabaki genuen ez sartzea bide horretan, auzitegitik ateratzea gaia, eta herri plataforma batek beste dei bat egitea. Joan den apirilaren 13an egin genuen kontsulta, arazorik gabe. Festa eguna izan zen, eta plataformak balorazio ona egin du, bideagatik ere bai”. 2014-05-07
Txutxi Ariznabarreta (Independentistak sareko eleduna): “Erabaki eskubidearen aldeko metaketa loditzea da gaurko helburu nagusia”. 2014-05-07
Fernando Mikalerena (historiagilea): “Gogoratu beharko litzateke ekainaren 8ko giza katearen antzeko ekimenek historikoki ez dutela lagundu izan Nafarroa Euskal Herrira gerturatzen; gerturatze horren aurkako eragileak indartzeko lagungarri izan dira. Aberria beste modu batera ere egiten da, nortasun esentzien zaindariek sustatutakoaren aldean desberdin, zeure herriko hiritarren dibertsitatearekiko oreka eta harekiko errespetu proaktiboa izanda”. 2014-05-13
Joseba Azkarraga (Eusko Jaurlaritzako sailburu ohia): “Egundoko potentzial sozio-politikoa duen eraldaketa palanka bat izan daiteke erabaki eskubidea, Euskadi-Euskal Herria-Baskonia proiektua naziotik baino gehiago demokraziatik eratzen bada”. 2014-05-17
Rafa Diez (LABeko idazkari nagusi ohia): “Euskal subjektu politikoaren aitortzan eta errespetuan oinarrituta, pentsamendu ideologiko hegemoniko eta barneratzaile bat eratzea eta sustatzea lehenetsi behar dugu”. 2014-05-17
Maddalen Iriarte (ETBko kazetaria): “Herri hau etorkizunean munduan beste estatus batean ikusteko, herritarrek zer nahi duten adieraztea ezinbestekoa izango da. Ezingo du inork esan herriz herri, auzoz auzo, antolatzea, eta gizarte sare zabal bat antolatzea, aniztasuna bilatuz eta sarritan aurkituz, zauriak sendatzen ahaleginduz, demokratikoa ez denik”. 2014-05-18
Koldo Saratxaga (enpresaria): “Erabaki eskubidearen gai honekin uste dut herritarrok aukera on bat daukagula klase politikoaren aurretik aritzeko. Erabaki eskubidearen aldeko energia bat sortu da gizartean, indar bat. Baina uzta jasotzeko, asko dugu ereiteko. Erabaki eskubidea ez da helmuga edo helburu bat, inoiz zerbait erabakitzeko tresna bat baizik”. 2014-05-25
Amets Arzallus (bertsolaria): “Lurralde Elkargoarena esan daiteke gure lehentasunetako bat dela eta eskakizuna Parisera eraman eta ezezko batekin atzera ekartzea. Hori ez baldin bada erabakitzeko eskubidearen problematikaren muin-muinean, ez dakit zer den. Nik uste dut erabakitzeko eskubideak toki bakoitzean bere forma hartzen duela eta Ipar Euskal Herrian gertatzen zaiguna zuzen zuzenean dagokigula”. 2014-05-28
Eusko Legebiltzarra (EAJ eta EH Bilduren botoekin): “Eusko Legebiltzarrak berretsi eta aldarrikatzen du Euskal Herriak bere autodeterminaziorako eskubidea duela eta eskubide hau bertako biztanleek beren estatus politiko, ekonomiko, sozial eta kulturala askatasunez eta demokratikoki erabakitzeko duten ahalmenean datzala, bai bere buruari berezko politika-esparrua emanez nahiz bere burujabetasuna, bere osoan nahiz bere batean, beste herriekin baterakoa izanez". 2014-05-30
Pako Aristi (idazlea): "Politika boterea lortzea da. Boterea indar sozialaren instituzionalizazioa da, biolentziaren zilegitasuna. Boterea etsai baten aurka irabazten da. Okerrena da ETAren desarmearekin batera desarme ideologiko bat ere eman dela gure artean. Horren epigonoa da erabakitzeko eskubidearen teoria, non etsairik gabeko disney-politic bat planteatzen den, zapaltzaileak eta zapalduak elkarrekin bozka ematera joango direna, zapalduak nola bizi behar duen erabakitzeko. Kontraesan nahasgarria da, baita ere, Juan Jose Ibarretxek kontsulta defendatzeko zera dionean, kontsultari bidea ixten bazaio independentzia aldarrikapena etorriko dela. Hainbat hobe hala balitz! Independentzia lortzeko bide bat da; kontsulta, aldiz, amets guztiak zapuzteko autopista bat baino ez. Uka ditzatela kontsulta guztiak, horrek esnatuko bagaitu!". 2014-06-01
Gregorio Monreal (Zuzenbidearen eta Erakundeen Historian katedraduna): "Gure herrialdea oso ornogabea da. Sentimendu askotarikoak daude, eta gehiengo zabalak izatea oso zaila da. Sentimendu eta helburu antzekoak dituztenak ere ez datoz bat oinarrizkoak diren gai batzuetan. Euskal Herriaz ari garenean gelditu egin behar dugu. Guardiakoak euskaldunak dira? Nafarroako Erribera Euskal Herria da? Badugu aurretik denbora bat ez dena autodeterminismoez eta erabakitzeko eskubideaz aritzeko, herria eraikitzeko baizik. Erakundeak sortuz; bide motela eta luzea da, eta printzipio eta adierazpen politiko askok ez dute aurrera egiten laguntzen. Bi bide daude herri honetan. Batetik, oinarrien bidea, bide boluntarista dena, Euskal Herria gara eta eskubideak ditugu. Eta bada beste bide bat, eraikuntzarena, Euskal Herria gara, bai, baina oso ornogabea. Ez gara homogeneoak, ikuspegi geografikotik ere, homogeneizazioan aurrera egin behar dugu. Herriaren errealitatearen gainetik jauziak egin nahi izatea zorigaiztokoa izan daiteke". 2014-06-01
Unai Apaolaza (irakaslea, Filosofian lizentziatua): "Erabakitze eskubidearen zentralitatea demokraten eta inposatzaileen bandoak argitzen laguntzen ari da. Hasi da bloke demokratiko berria sortzen Euskal Herrian". 2014-06-04
Gemma Zabaleta (PSE-EEko kidea): "Ez da egia erabakitzeko eskubideak mugak jartzen dituela nazionalista eta ez-nazionalisten artean. Printzipio demokratiko bat da, herritar guztiona". 2014-06-08
Jose Luis Uriz (PSCko kidea): "Erabakitzeko eskubidea ezkerraren betiko aldarrikapena da. Bide berri bat ari da irekitzen, eta bide horretan batzen gaituenak izan behar du oinarri". 2014-06-08
Odon Elorza (PSOEko Espainiako diputatua): "Gero eta konbentziatuago nago erabakitzeko eskubideari eman beharreko erantzun legezko eta demokratikoa Kongresuan Argitasun Legea egitea dela. Kanadan bezala". 2014-06-08
Jose Navas (Ezker Batuko zuzendaritzakidea): "Demokrazian sakondu behar da, eta horrek eskatzen du erabakitzeko eskubidea aintzat hartzea". 2014-06-08
Jon Maia (bertsolaria): "Ez gara ari utopiez, ez gara ari ametsez. Jadanik badakigu gure esku dagoen zerbaitez ari garela". 2014-06-08
Juan Kruz Lakasta (Euskalerria irratiko kazetaria): "Gure Esku Dago-ren bertuterik handiena kontzeptuen, diskurtsoen eta mezuen zaharberritzea da. Asko gustatzen zait fokoa borondatean jartzea, eta oinarrizko eskubide demokratikoetan. Zer garen eztabaidatu ordez, adostu dezagun zer izan nahi dugun. Horrek, gainera, kontu nazionaletarako ez ezik, sozialetarako ere balio du". 2014-06-10
Itxaso Atutxa (EAJko BBBko presidentea): "Ponentzia da Euskadiren etorkizuna eztabaidatzeko gune instituzionala. Giza katea herri ekimena izan zen, indartsua, baina isla eta bultzada beharko du Eusko Legebiltzarrean garatu beharko diren lege eta ekimenetan. Herri honetako gehiengo handi batek erabakitzeko eskubidea eskatu du, erabakitzeko subjektu izan nahi du eta horrek zer pentsatua eman behar die alderdi politikoei, gehiengoaren nahi eta borondate honi euskarri juridikoa emateko. Eta gure borondatea da ponentziaren barruan hori lortzeko lana egitea; hori bai, ahal den adostasun mailarik zabalena lortzeko helburuarekin". 2014-06-10
Eneko Bidegain (Huheziko irakaslea eta kazetaria): “Euskal Herriaren independentziaren aldarrikapena agertzen da herri honetan eguzkia bezala: batzuetan lehen planoan, bestetan itzalpean. Azkenaldian ez al da ari berriz agertzen, laino ilunen artetik? Gure Esku Dago-ren giza katearen arrakastaren gibelean, herri aske izateko gogo bizia islatzen da. Funtsean, erabakitzeko eskubidea eskatzen zen, baina ez ziren 150.000 lagun bilduko, zerbaitez erabakitzeko beharrik sentituko ez balute edo orain arteko egoera politikoan jarraitu nahi balute”. 2014-06-12
Eguzki Urteaga (EHUko irakaslea): “Erabakitzeko eskubidearen mugimenduak erronkak dauzka. Garrantzitsua izango da modus vivendi bat aurkitzea herritar ekimenaren, alderdien ekintzaren eta politika instituzionalaren artean, osagarritasun bat aurkitzeko, Katalunian gertatu denaren antzera. Halaber, sustatzaileek oinarrizko lau galdera erantzun beharko dituzte: Nork erabakitzen du? Zer erabakitzen da? Nola erabakitzen da? Noiz erabakitzen da?”. 2014-06-13
Vicent Partal ('Vilaweb'-eko zuzendaria): "Zorionak Gure Esku Dago-ren arrakasta itzelarengatik. Espero dut mobilizazio horrek [giza kateak] balioko duela Euskal Herriaren independentziarako prozesua azkartzeko". 2014-06-15
Iñaki Lasa (euskaltzalea): “Erabakitzeko eskubideak hizkuntza-politika librea, berria eta eragingarria inplementatzeko bidea eskaini behar digu”. 2014-06-15
Mario Zubiaga (EHUko irakaslea): "Gure tabu partikularretako bat lurraldetasuna da. Erabakitzeko eskubideak ez du aurrez ezarritako geografia bat. Lelo eta abiapuntu bat duen mobilizazio prozesu bat da Gure Esku Dago: Euskal Herriko lurraldeetako herritarren erabakitzeko borondatea”. 2014-06-15
Hasier Arraiz (Sortuko presidentea): “Hemen saiatu behar gara akordio politikoetara iristen, erabakitzeko eskubidea euskal eta nafar ordenamendu juridikoan sartzeko, Espainiakoan sartzea ezinezkoa baita, eta demokrazia hutsa den zerbait onartzera behartzeko Espainiako Estatua. Euskal alderdien elkarrizketa fase baten ondoren, gustatuko litzaiguke aurrez aipatutako akordioak euskal instituzioetara eramatea, eta gero, Madrilera. Hori da haustura demokratiko baterako bidea”. 2014-06-15
Joan Ignasi Elena (PSCko kidea): “Katalanismoaren zentralitatea erabakitzeko eskubidea da. Ez da independentziarekin nahastu behar; batzuetan, alde batetik edo bestetik, huts hori egiten dute”. 2014-06-17
Pablo Iglesias (Podemos-eko europarlamentaria): “Gustatuko litzaidake Katalunia gurekin [Espainiarekin] geratuko balitz, baina ez naiz katalana eta ez naiz inor katalanei esateko euren etorkizunak zein izan behar duen”. 2014-06-17
Iñaki Zarraoa (Getxoko alkate ohia eta Gure Esku Dago-ko kidea): "Erabakitzeko eskubidearen fasea da hau. Demokrazia sakontzeko eta bidea prestatzeko garaia da. Gizartea mugimenduan jartzen bada, alderdi politikoek askoz indar handiagoa izango dute pausoak emateko. Eta pausoak emandakoan, hemen, Katalunian bezala, instituzioek bide bat egingo dute, demokratikoa eta legearen barruan, saiatu eta saiatu. Garbi azaltzen bada zer nahi dugun eta Espainiako Gobernuak ez badigu uzten, hor dago nazioarteko jurisprudentzia; hau da, nazioarteak esan du aldebakarreko bideak ere zilegi direla. Hor dugu Kosovoko kasua. Eta, bestela, hor ditugu adostutako bideak ere: Quebecekoa eta Eskoziakoa". 2014-06-21
Hasier Arraiz (Sortuko presidentea): "Eskaintza demokratikorik egiteko gaitasunik ez duen Estatuaren aurrean, Katalunian bezala, Euskal Herritik ere haustura demokratikoa baino beste biderik ez dago. Baina, zer da haustura demokratikoa? Francoren erreformaren erreformari uko egitea, horretarako Euskal Herrian indar politikoen artean akordio politikoak bilatuz. Eta akordioak, zertarako? Euskal indar politikoen arteko akordio politikoek euskal instituzioetan ordenamendu juridiko propioan erabakitze eskubidea gauzatzeko modua txertatzeko balio behar dute. Herri gisa egin behar dugun alde bakarreko bideari legezko oinarria emateko, eraiki behar ditugun gehiengo sozial eta politikoei tresna juridiko-politikoak emateko, alegia". 2014-06-22
Eva Aranguren, Miren Aranoa eta Maiorga Ramirez (EAko kideak): “Erabakitzea demokrazia da, eta ez dago demokrazia posiblerik herriari libreki erabakitzen utzi eta bere borondatea mugarik gabe errespetatu eta onartzen ez bada. Eztabaida jada ez da nazioak garen edo ez, bagarelako; eztabaida ez da nazio gisa zer dagokigun eta zer ez; gakoa da demokrazia izan nahi dugun edo ez. Eta herritarrak ari gara jabetzen independentzia dela demokraziaren abiapuntua”. 2014-06-24
Jose Antonio Perez Tapias (PSOEko idazkari nagusigaia): “Uste dut erabakitzeko eskubidea landu daitekeela, aldarri demokratikoa den heinean. Eskubide demokratikoa da, legea zorrotz errespetatuta egiten bada eta prozesuaren zilegitasuna ez bada zalantzan jartzen. Erabakitzeko eskubidea aldarrikatzen ari diren erkidegoei erantzun bat eman behar zaie, eta uste dut horri proposamen federalista eginda lagundu behar zaiola; adostasunak lortu behar dira, dauden naziotasunak kontuan hartuta. Bai erabakitzeko eskubideari eta bai autodeterminazio eskubideari forma juridikoa eman behar zaie baldintzak argitzeko. Eta hori prozesu demokratikoen bidez argitzen badugu, on egingo dio Espainiako bizitza politikoari, egonkortasunean, interakzioan eta trinkotasunean. Horretarako, PSOEk Espainiako herritarrei irtenbide federalista eskaini behar die”. 2014-06-26
Eugenio Ibarzabal (ekonomista eta idazlea): “Baten batek, ez nik, esan dezake independentzia ez litzatekeela orain bozkatu beharko, gero baizik, garbi dagoenean eta interesatzen denean. Ez al litzateke oportunoagoa izango erabakitzeko eskubidea orduan planteatzea? Kontua, beraz, independentzia da eta ez erabakitzeko eskubidea”. 2014-07-04
Pablo Iglesias (Podemos-eko bozeramailea): “Podemosen ez dugu eztabaidatu estatu ereduaz, eta badakigu eztabaida zaila izango dela. Argi dugu, ordea, erabakitzeko eskubidea dela gakoa. Beti diot hau: ez nuke nahi Euskal Herria eta Katalunia independente izatea, baina nor naiz ni euskal herritarrei eta katalanei zer egin behar duten esateko? Demokratok asumitu behar dugu irtenbiderik onenak demokratikoak direla beti. Prozesu konstituziogile bat zabaltzeak esan nahi du dena eztabaidatu ahal izatea eta herritarrek erabakitakoa onartzea”. 2014-07-06
Marisa Fassi (Soziologia Juridikoan doktorea): “Dauzkagun legeak kritikatu egiten ditugu askotan, besterik ez. Legeetako mamien adinako esperientziak eta ideiak dauzkagu herritarrok, baina ez ditugu proposamen zehatz bilakatzen. Zergatik ez gure ideia horiek-eta lege proiektu gisa proposatu? Euskal Herrian erabakitzeko eskubidearen aldarria gizartean eta agenda politikoan dago. Beraz, uste dut Euskal Herrian behetik, herritik bultzatu behar dela eskubide horren lege proiektu bat. Herritarrek bere egiten badute zerbait, horrek mobilizazio handia sorrarazten du. Herri ekinbideetako bat legegilea izan daiteke. Nik horren alde egiten dut. Potentzialitate handia du. Berme bat da bide hori, aberatsa, parte hartzailea” 2014-07-08
Andoni Ortuzar (EAJko EBBko presidentea): “Itunpekoa izan daitekeen erabakitzeko eskubidearen instituzionalizatzean oinarritutako formula da EAJren aukera. Euskal autogobernuaren etorkizunak printzipio bikoitzean oinarritu beharra du, hori baita prozedura demokratikoaren benetako muina: erabakitzeko gaitasunaren aitortza eta itun politikorako konpromisoa. Horietako bat falta bada, euskal gatazka ez da egiatan konponduko”. 2014-07-09
(Bilduma osatzen joango gara)
