Badela oraindik egiteko. "Batzuetan, oztopo administratiboak oztopo politikoak baino zailagoak dira gainditzeko", aitortu du goiz honetan Jean-Rene Etxegarai Baionako auzapez, Euskal Elkargoko presidente eta bakegileak. Bake foroaren karietara mintzatu da Etxegarai, beste hainbat hizlariren artean. Armagabetzea urte bat geroago izenburupean, atzo hasi zuten foroa. Gaurko eguna euskal presoei buruzkoa zuten, bereziki Frantziako Estatuko presoena.
Presoen gaia funtsezkoa dela berretsi du Etxegaraik. EPPK-ko ordezkariekin bildu dela iragarri du duela bi hilabete, beste parlamentariekin. Goizean mintzatu da Harold Good Ostiral Sainduko Akordioen (1998) ezartze lanetan parte hartu duen irlandar apeza, eta haren hitzak baieztatu ditu Etxegaraik: "Goodek erran du: presoak bakearen giltzak dira. Presoak ez badira prozesuaren barne sartzen eta ez badira engaiatzen, ezinezkoa da hitzarmena. Bada, ni horretaz aski berriki naiz konbentzitu". Eta horregatik dela joan kolektiboko presoen ikustera. "Ez dugu bakea eraikiko kontakizun guztiak ezagutu gabe. Eta presoen kontakizuna inportantea da".
Horiek horrela, "aitzinatzen ari gara", nabarmedu du Etxegarai. Besteak beste, DPS estatus berezia bederatzi presori kendu zaiela. Bederatzi preso hurbildu direla, eta beste zenbait aurki hurbiltzekoak direla. Baina, halere, "lortuarekin ez gara satisfos", azaldu du Etxegaraik, eta hori erraten dietela Frantziako Justizia Ministeriora joaten direlarik. Beste bilkura bat ukaitekoa dute, baina datarik ez dute oraindik. Baina egoera haiekin dituzten harremanak direla eta: "Presondegi administrazioa zer den ulertzekoa ematen digu horrek. Nola funtzionatzen duten presondegiek. Boterea ez dela uste dugun lekuan".
Adibide bat emazte presoena da. Bake Bideko Anaiz Funosasek aitortu du horien kasuan ez dela hurbiltzeko soluziorik gaurko egunean, ez baita, ez Lannemezango presondegian, ez Mont-de-Marsangoan, emazte presoentzako espazio antolaturik. Eta salatu du hori bera aski adierazgarria dela emazte presoak tratatzeko moduaz.
Hori bai, ministerioarekin abiatu elkarrizketa espazioa beti hor dagoela berretsi du Funosasek, "egoera desblokeatua da". Baina kontua orain dela ulertaraztea, nolabait, "urgentzia" egoera; hala azpimarratu du Jean-Noel Etxeberri bakegileak. Eta ministerioa urrunago eta lasterrago joan behar dela berretsi du. Denbora bake prozesuaren aurka doala.
Frantziako Estatuan, iaz, 74 preso ziren, 15 emazte barne, 24 espetxetan. Orain, 53 preso dira, 13 emazte, 20 espetxetan. Urte batean, 21 preso gutxiago. Baina zigor guztiak osoki beteak. Hori ere gogoratu du goizean Xantiana Cachenaut abokatuak.
Aitzineko egunetan pentsa bazitekeen iragarpen batzuk eginak izanen zirela gaur goizeko hitzorduan, azkenean ez da horrelakorik izan. Kontua da orain arte Bakegileek ez zutela egin balorazio ofizialik Frantziako Justizia Ministerioarekin abiatu elkarrizketa espazioaz, justuki, interpretazio arazoak izaten baitzirelako.
