Malen Etxea andre migratzaileei arta emateko elkartea da. Silvia Carrizok sortu zuen (Caleta Olivia, Argentina, 1965). Presidentea Jessica Guzman da (Santiago, Txile, 1962). Etxeko langileek usu dituzten bide malkartsuez lehen pertsonan ari da: «Hamar urtetik gora egin nituen etxeko langile, egoiliar». Egoiliar. Esan du hitza, eta esanahia argitzea komeni da: gau eta egun zaintzaile jarduten duten andreak dira, zaintzen dituzten pertsonen etxean bertan, haien esanetara.

Historialari baten ikuspuntutik aztertzen du guztia Cira Crespok (Bartzelona, 1980). 'Euskal Herriko 40 emakume. Egon ginen, izan ginen' liburua argitaratu du (Ediciones Beta), Elena Ziordiaren ilustrazioek jantzita. Euskal Herriko hainbat emakumeren historia bildu dute bertan, irakurketa errazean eta euskaraz.

Internetek guztiz aldatu ditu pornografia kontsumitzeko ohiturak. Nerabeek 12 urterekin ikusten dute lehen aldiz, eta harreman sexualen inguruko estereotipoak indartzen ditu horrek. Maria Rodriguez Suarez sexologoak (Siero, Espainia, 1986) sexu heziketako eskolak ematen ditu DBHn.

Askotariko diziplinetan aditu diren hamabost ikerlarik 1979tik 2015era arteko Nafarroako tortura kasuak ikertu dituzte: 1.068 kasu orotara. Kriminologiaren Euskal Institutuko lantalde zabal horren zuzendari izan da Laura Pego (Pasaia, Gipuzkoa, 1968).

'Medusa' izeneko EPa sortu du Andrea Vitoria ‘AyVee’-k (Tolosa, Gipuzkoa, 1997), jasan zuen bortxaketa eta ondoren bizi izandakoak kontatzeko. Haren hitza zalantzan jarri zutela salatu du, eta ingurukoen babesari esker egin duela aurrera.

Ados klubaren binakako nagusia jokatzen ari da, lehen aldiz. Hura da gazteena: 13 urte baino ez ditu. «Gozatzen» ari da, eta «izugarri» eskertu du aukera. 

«Tantoa bukatzen saiatzen naiz; burugogorra naiz, eta gauzak ez zaizkidanean ongi ateratzen, etsitu egiten naiz pixka bat»; hala definitu du Zabaletak bere burua.

Poesian eta haur literaturan aritzen da gehienbat Ana Jaka idazlea (Andoain, Gipuzkoa, 1974), gaztelaniaz eta euskaraz. Letretan dagoen sexu disidentziaz mintzatu da, eta euskarak LGTBI mugimenduan behar duen presentziaz.

Arrazoi anatomikoak, morfologikoak eta biomekanikoak direla medio, emakume kirolariek arrisku handiagoa dute belauneko lotailu gurutzatua apurtzeko. Ander Formoso arrazoien inguruan mintzatu da, eta Esther Arrojeriak eta Marina Agouesek euren bizipenak azaldu dituzte.

Nafarroan bizi diren perutarrak kalera atera dira, euren sorterrian biltzar konstituziogile bat eskatzeko altxatu diren herritarren aurkako errepresioa salatzera. Haietako bat da Cecilia Themme (Lima, 1967).