Badira existitu beharko ez luketen hitzak, munduan inork jasan beharko ez lituzkeen izugarrikeriei izena ematen dieten hitzak.
Ehunka sarraski gertatu dira 2023ko urrian Gazaren aurkako erasoa hasi zenetik, eta Israelek 54.000 zibil baino gehiago hil ditu, nahiz eta iturri fidagarrien zifrek adierazten duten balitekeen hildako pertsona kopurua nabarmen gutxiesten aritzea. Behin eta berriz eraso diete laguntza banatzeko lekuei, bat-bateko babeslekuei, kanpin dendei, ospitaleei, eskolei eta merkatuei, aireko suaren eta frankotiratzaileen erabilera indiskriminatua eginez.
Erasoen areagotzeak joan-etorri masibo ugari eragin ditu. Gaur egun, Gazako lurraldearen % 80 Israelek ezarritako ebakuazio aginduen mende dago. Gazako palestinarren % 90 gutxienez indarrez desplazatu dituzte, horietako asko hamar alditan baino gehiagotan. Hala ere, ez da leku segururik, bonbardaketa basatiek eta bereizi gabeek lurralde osoari eragiten baitiote.
Israelek hilabeteak erabat blokeatuta eman ondoren, gazatarrak gosete arrisku kritikoan daude, eta estimazioen arabera, Gazako bost pertsonatik batek aurre egin behar die inanizioari eta desnutrizio akutuari. Milaka emakume eta neraberi bai sexu eta ugalketa arloko eta bai jaioberrien esparruko osasun zerbitzuak ukatu dizkiete Israelgo operazio militarren ondorioz, eta horrek ondorio larriak ditu haien osasunean, babesean, duintasunean eta giza eskubideetan.
Lur errearen politika da, Gazaren suntsiketa kalkulatua lortu nahi duena, kuantifikatu ezin den giza kostu, kostu material eta ingurumen kostu batekin.
Ekosistema milioika tona hondakinekin kutsatuta dago, detonatu gabeko munizioak eta giza hondakinak barne. Hepatitisaren, arnas infekzioen, beherakoaren eta azaleko gaixotasunen hedapena hainbat faktorek laguntzen dute, besteak beste, ehunka zabortegi egoteak, hondakin tonak pilatzeak eta tratatu gabeko hondakin urak. Israelgo bonbardaketak Gazan orain arte utzi dituen milioika tona hondakinen artean lehertu gabeko artefaktu eta munizio kopurua zehaztea ezinezkoa bada ere, horien garbiketak hiru bosturteko inguru har ditzakeela uste da.
Milaka pertsona hondakinen azpian lurperatuta daude, tartean ehunka haur. Askotan, harrapatuta eta hilzorian dauden pertsonen ahotsak entzun daitezke, baina ezin da ezer egin, hondeamakinei ere eraso baitiete, eta suntsitu. Israelgo armadak hainbat pertsona derrigortuta desagerrarazi ditu, baina ez dago argi zenbat izan diren. Ezin konta ahala lekukotasunek agerian uzten dute torturaren eta bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarrien erabilera —sexu indarkeria barne— Israelgo armadaren eta segurtasun indarren praktika sistematikoa dela.
Ekintza horiek guztiek argi eta garbi urratzen dute nazioarteko zuzenbide humanitarioa, bai eta giza eskubideen nazioarteko zuzenbidea ere, Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioak, Torturaren aurkako Konbentzioa edo Genozidio Delitua Prebenitzeko eta Zigortzeko Konbentzioa barne. «Gizateriaren kontzientziarako basakeria ekintza laidogarriak», hitzez hitz Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean bertan.
Izugarrikeria horren guztiaren erdian, eta nekez onar daitekeen pasibotasun eta konplizitate imajinaezin baten aurrean, badira ankerkeria hori salatzen eta izena jartzen tematzen direnak. Nazioarteko agentzietako eta Giza Eskubideen Kontseiluko prozedura berezietako arduradunetako batzuez ari gara, adituak eta independenteak diren aldetik, izugarrikeria zorrotz dokumentatzen saiatzen ari baitira, egunen batean pertsona, enpresa eta estatu arduradunek, ekintzaz edo ez-egitez, kontuak eman ahal izango dituzten itxaropen urrunarekin.
Puntu horretan, Francesca Albanese, 1967tik Palestinako Lurralde Okupatuetako giza eskubideen egoerari buruzko kontalari berezia, edo Philippe Lazzarini, UNRWA Nazio Batuen Palestinar Errefuxiatuentzako Agentziako komisario nagusia, izugarrikerien hiztegia erakusten ari zaizkigu, nekez imajina genitzakeen kontzeptuekin, eta are gutxiago egunero telebistaz onartu eta ikusi.
Domizidioa: etxe suntsiketa da, etxebizitzak masiboki, arbitrarioki eta nahita suntsitzea, jakinik pertsonen etxeak suntsitzeak haiek suntsitzea esan nahi duela.
Urbizidioa: hiri suntsiketa da, zibilak bizi diren hirien aurkako muturreko indarkeria indiskriminatua, eta, ondorioz, bizitzarako funtsezkoak diren bizi zerbitzuak eta azpiegiturak suntsitzea.
Ekozidioa: ingurumen suntsiketa da, lurralde jakin baten ingurumen suntsipena xede duen kalte masibo eta atzeraezina, birsortzeko gaitasunetik harago.
Medizidioa: medikuntza suntsiketa da, eraso zehatzak eta lokalizatuak egitea instalazio, zentro eta azpiegitura medikoei eta osasun langileei, osasun sistema erabat suntsitu eta erabilezin bihurtzeko.
Eskolizidioa: eskola suntsiketa da, eskola, unibertsitate, irakasle eta ikasleen aurkako erasoen patroi sistematikoa, hezkuntza sistemaren suntsipen sistemikoa lortzeko asmoz.
Genozidio kulturala: ondare kulturala, materiala eta immateriala nahita eta atzera-bueltarik gabe suntsitzea, pertsonentzat eta herrientzat duen esanahi bereziaren, nortasunaren eta garapen prozesuaren jakitun.
Garbiketa etnikoa: biztanleriaren desplazamendu masiboak, lurralde baten osaera demografikoa aldatzeko.
Ezin dugu ahaztu izugarrikerien hiztegi horren guztiaren atzean, gizateriaren aurkako krimen horien guztien atzean, Palestinako genozidioaren atzean, Israelek sare sozialetan gorrotoa, desinformazioa eta zentsura hedatzeko egiten duen erabileraren atzean, eta erabaki militarrak hartzeko adimen artifiziala erabiltzearen atzean, Israel Handia sortzeko benetako asmoa dagoela, epe luzerako prozesu baten bidez, nahita, sistematikoki eta antolatuta, zeinaren helburua baita lurraldea erabat kolonizatzea, nahita arriskuan jarrita herri palestinarrak Palestinan bizirauteko duen aukera bera.
Eta hori guztia, Europaren pasibotasunarekin eta konplizitatearekin, eta Genozidio Delitua Prebenitzeko eta Zigortzeko Konbentzioaren 75. urteurrena igaro berritan. Konbentzio hori Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsala onartu aurretikoa da, Nazio Batuek giza eskubideen arloan egindako inaugurazio tratatua zen.
