Autoritate patriarkala eta segurtasuna

Iragan astean sinatu zuten Bilboko Udalean herritarren segurtasunaren aldeko ituna. Zorionez, hainbat ordezkari politikariren ahotsak entzun ziren, eta zehaztu zuten zer-nola ulertu behar den segurtasuna; paradigma aldatu beharra dagoela proposatu zuten.

Orain dela gutxi, Giorgio Agambenen artikulu bat irakurri dut; gogoeta sakona egiten zuen segurtasunaz eta demokraziaz. Eta hauxe zioen gutxi gorabehera: orain arte «segurtasun arrazoiengatik» formula erabili izan dela, eta autoritate argudio gisa funtzionatzen zuela, zeinak behartu egiten baitzuen amore ematera bestela ezin onartuzkoak ziren neurrietan. Interpretazio horrek arrazoibide argi bat iradoki zidan, edo, are, autoritate/patriarkatuaren eta segurtasunaren arteko lotura zuzen bat. Ezin deseginezko binomio bat, erne egonarazten gaituena. Arrazoizkoa da zalantza izatea: emakumeok zer ari gara galtzen eskaintzen ari zaizkigun autoritate horretan, segurtasun horretan? Eta ezinago argia da erantzuna ere: askatasuna. Segurtasun kontzeptu horren barruan dago emakumeak babestu beharraren ideologia patriarkala.

Segurtasun kontzeptuak zeharo bestelako eragina duela gizonetan eta emakumeetan, hori ez da berria. Beraz, herritarren segurtasun politika orok kontuan izan beharko luke aldagai hori; bestela, sistema matxista bat iraunaraziko luke, zeinak emakumeen segurtasunik eza betikotzen baitu, aurrerantzean ere existitzeko behar duen oinarri gisa. Ideia horren argigarri, eguneroko adibide bat jarriko dut: hiltzeko arriskuan dauden eta babes neurriak dituzten emakumeen kasuan, argi dago zein den dinamika; emakumeak zaintzapean daude —espazio publikoa toki arriskutsua da—, baina erasotzaileek erabateko autonomia dute, eta libre ibiltzeko eskubidea. Ikuspegi horretatik, zigor bihurtzen da «babesa». Beraz, sistemak nori ematen dio segurtasuna? Izan gaitezen zintzoak: zeuon burua babesten duzue, eta zeuon sexu statu quo-a.

Garrantzitsua da segurtasun premietan sakontzea, eta, emakumeen eskarmentuan eta emakumeek beldurrarekin duten harremanean oinarriturik, hainbat politika eratzea, segurtasun kontzeptu sakonago bat barneratua izango dutenak eta emakumeei espazio publikoan egoteko autonomia eskainiko dietenak, zuzenbidez, gizonen baldintza berberetan. Hori lortuko bada, ordea, ezinbestekoa da prestakuntza feminista batetik abiatzea eta eremu guztiak modu transbertsalean zeharkatzea. Ikastetxeetan hezkuntza feminista irakasteak segurtasun handiagoa ematen du kaleak poliziaz josteak baino. Bestela esanda: arriskua errotik kendu behar baldin bada, arriskutsua da prestakuntza feministarik gabeko gizarte bat. Horretarako, beharrezkoa da aurrekontuko diru saila modu bidezkoan banatzea eta mugimendu feministarekin elkarlanean garatzea denok identifikatuko gaituzten ekintza politikak. Hala eta guztiz ere, diruaren parte handi bat polizia indarrak areagotzeko erabili izan denez, justiziazkoa izango litzateke gehituko zaizkien berri horiek baliatzea urruntze agindua duten erasotzaileak zaintzeko, eta, hala, haien erasoak jasan behar izan dituzten emakumeek espazio publikoa eta askatasuna berreskuratuko lituzkete. Hori ere herritarren segurtasuna baita.

Oraingoz, gure segurtasun proposamenak antz handiagoa du kaleak hartzearekin, joan den Martxoaren 8an egin bezala, eta, espazio publikoa toki feminista bihurturik, Bilboko udaletxeko harmailaditik aldarrikatzearekin: «Ez gaituzte geldituko, gora emakumeon borroka!». Horra hor aintzat hartzen ditugun autoritatea eta segurtasuna.

( Erredakzioan itzulia )