Jokoa galbide bihurtzen denean

Euskal Herrian jokoa eta apustua errotutako ohitura izanagatik ere, batez ere herri kiroletan, erakunde publikook ezin dugu ez ikusiarena egin horrek sor ditzakeen arazoen aurrean, eta, ondorioz, horien prebentzioan egin behar dugu lan.

Udalok egiten ditugun tokiko planek eboluzio bat izan dute. Hernaniko Udalaren kasuan, orain arte egindako planak droga menpekotasunen prebentziorakoak ziren, eta osatu den berriena, ordea, Menpekotasunen Prebentziorako Plana da. Modu horretan, jokoarekiko adikzioa kontuan hartu eta beste adikzioen maila berean jartzen da.

Menpekotasunen plana adikzioa fenomeno multidimentsionala den ideiatik abiatzen da, eta adikzio izatera ez iristeko prebentzioan jartzen du indarra. Jendartearen osasunerako heziketa da gakoa etorkizunean adikzioetan ez erortzeko. Oinarri horretatik abiatuta, Hernaniko 2015-2020 epealdiko menpekotasunen prebentziorako planak bere diseinuan hainbat eragile izan ditu partaide, udal teknikariez gain: gazteak, gurasoak, irakasleak, osasungintzako langileak, ostalariak, Udaltzaingoa eta Ertzaintza. Modu batera edo bestera eragiten die adikzioak kolektibo horiei guztiei, eta plan honen diseinuan denen kezkak eta proposamenak hartu dira kontuan.

Tokiko plana modu horretan egin izanak ahalbidetzen du adikzioen prebentzioan lan egiteko herri mailako estrategia zabal eta bateratua izatea. Benetako prebentzioa, eta azken batean osasuna, lortu nahi baditugu, ezinbestekoa zaigu eragile guztien arteko elkarlana.

Jendartea etengabe aldatzen ari da, fenomeno berriak sortzen dira eta menpekotasun planek etengabe egokitu behar dute fenomeno horiei erantzuteko. Teknologiaren garapenaren ondorioz, jokoaren ohitura gero eta gehiago hedatzen ari da. Online aritzeko aukerak eskuragarriago egin du mundu honetan sartzea, eta errealitate hori kontuan izan behar da edozein plan diseinatzeko garaian. Indarra prebentzioan jartzeaz gain, adikzioen tratamenduan lan egiten duten elkarteen eskutik ere aritu behar dugu erakundeok.

1990. urtean sortu zen Hernaniko Jokalari Anonimoen taldea Hernaniko Udalaren bitartez. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan dagoen mota honetako talde bakarra da. Elkarte horrek eskaintzen dituen datuak kezkatzeko modukoak dira: erabiltzaileen gehiengoa, oraindik ere, txanpon makinekiko (%53) eta bingo eta kasinoekiko (%10) adikzioa dutenak badira ere, hazten ari dira online jolasekiko (%7) eta kirol apustuekiko (%17) adikzioa dutenak, baita loteria desberdinetan jokatzen dutenak ere (%9).

Hernaniko Jokalari Anonimoen Elkarteak ohartarazten duenez, teknologia berrien garapenaren ondorioz, gero eta gazte gehiagok du sarbidea online joko eta kirol apustuetan. Hori dela eta, azken urteotan kolektibo horren ezaugarriak aldatu dira, eta gero eta gazte gehiago dira jokoarekiko adikzioa izan eta taldera bertaratzen direnak. 18 eta 30 urte bitarteko gazteek osatzen dute egungo taldekideen %25. Datu bereziki kezkagarria da taldekideen %5 inguru adingabekoak izatea.

Datu horiei erreparatuz gero, jokoarekiko menpekotasunari dagokionez, erakundeok dauzkagun erronkak datu zehatzak lortzea eta profilak definitzea dira, diseinatutako plan eta esku hartzeak jendarteko errealitatera egokitu ahal izateko.