Goi mailako arraunlariek, uda garaian, estropadak izaten dituzte asteburuetan: asteburuero bi. Itxuraz, gauza bera egiten da beti: beroketa, ziabogak joa-etorri artean, eta denboraren araberako sailkapena. Halere, bada kontu bat estropada batetik bestera aldatzen dena: hasiera ordua. Larunbatetan, arratsaldean izaten dira estropadak; igandeetan, goizean. Eta, hain zuzen, elikadura, deskantsua eta lo orduak horren arabera egokitu behar izaten dituzte arraunlariek, besteak beste.
Asteburuko martxa, baina, ez da larunbatetan hasten, ostiralean baizik. Horixe azaldu du Unax Zabaleta Ondarroako arraunlariak: «Udan, zapatuetan estropada daukagunean, barikuan aktibazio entrenamendua izaten da: apur bat suabeagoa, motzagoa eta gutxiago nekatzekoa». Helena Merino Zumaian aritzen da, eta antzekoa adierazi du: «Horrela, gorputzak deskantsatzeko denbora gehiago izaten du larunbateko estropadara bitarte».
«Zapatuetan egun guztia pasatzen dugu estropadan pentsatzen; estropadara begira egiten dugu dena»
UNAX ZABALETAOndarroa taldeko arraunlaria
Dieta ere moldatzen dute ostiraletik hasita, Zabaletak kontatu duenez: «Ostiral gauetan karbohidrato gehiago dituzten jakiak afaltzen ditugu». Lo egin, eta larunbatean, hala nahi edo ez nahi, ia egun guztia ematen dute estropadan zentratuta. «Zapatuetan egun guztia pasatzen dugu estropadan pentsatzen, goiz-goizetik; esnatu, gosaldu eta estropadara begira egiten dugu dena».
Merinok azaldu du larunbatean nahi beste egin dezaketela lo, ahalik eta gehien deskantsatzeko, eta lasai gosaldu eta bazkaltzen dutela estropada eremura abiatu baino lehen. «Karbohidratoak gosaldu ohi ditut: ogi txigortua marmeladarekin, edo indioilarrarekin eta gaztarekin, edo mueslia... eta kafesne handi bat», azaldu du Saregileak traineruko arraunlariak.
Bazkarian ere karbohidratoak jaten ditu, proteinaren batekin batera: atuna, oilaskoa, haragi gorria... eta postrerako, fruta jogurtarekin. Zabaletak kontatu du estropada baino lau ordu lehenago bazkaltzen dutela: «Seiak eta hogei aldera izaten dugu guk estropada, bada ordu bata eta erdi edo ordu biak aldera bazkaltzen dugu, eta, gero, estropada eremura joateko geratzen gara».
«Ohitura daukat estropada egunetan gosari, bazkari eta afari berberak egiteko; zortea ematen dit, ustez»
HELENA MERINOZumaia taldeko arraunlaria
Estropada eremura iristen direnean, denbora dezente hartu ohi dute ondarroarrek «betiko protokoloa» betetzeko: «Kafea hartu, platanoa jan, intxaurrak...». Horren ondoren, lurrean berotzen dute, eta, gero, uretara ateratzen dira. Merinok nahiago izaten du gutxi jan: «Platano bat jaten dut batzuetan, baina ez gehiago, bestela estropadan tripak nahasten baitzaizkit». Estropadaren ondoren, oro har, proteina irabiakiak hartzen dituzte.
Eta etxera heldutakoan hasten da horren lasai ez ibiltzeko ordua: «Arratsaldean, zortziak edo bederatziak aldera heltzen gara etxera, eta, aurretik prestatu ez badut, orduan egin behar izaten dut afaria», adierazi du Merinok. Gauean karbohidratoak jaten ditu berriro, proteinadun zerbaitekin: «Pasta entsalada bat jaten dut, ala pasta tomatearekin eta atunarekin... Eta postrerako, jogurta».
Antzeko gauzak jaten ditu asteburu guztian, eta zergatia azaldu du: «Ohitura daukat estropada egunetan gosari, bazkari eta afari berberak egiteko; zortea ematen dit, ustez».
Goiz joaten dira lotara, biharamunean beste estropada bat izaten dute eta: «Nahitaez, indarberritzeko tartea askoz laburragoa da larunbatetik igandera, ostiraletik larunbatera baino; horregatik, gogorragoa egiten zait igande goizekoa», adierazi du Merinok.
Igandeetakoa ezberdina izaten da Zabaletarentzat: «Esnatu, eta gainean izaten dugu estropada; esnatu, eta gerra». Estropada 12:20an izaten dute ondarroarrek, normalean: «Joan den domekan Getarian izan genuen estropada, eta ni 07:30ean jaiki nintzen». Kontatu du lehenago geratzen direla badaezpada ere, eta, beraz, lau ordu eta erdi pasatzen dira gosaltzen duenetik lehiatu arte. «Betiko protokoloa» egin eta estropada jokatu ondoren, ordu bi eta erdiak aldera amaitzen dute dena jasotzen.
Zabaletak bigarren urtea du Eusko Label ligan. Errutina jada barneratuta dauka, eta mania batzuk ere baditu: «Estropada ona egiten badugu domekan, oinetako berak erabiltzen ditut hurrengo domekan». «Burua engainatzeko gauzak» direla dio, baina batzuetan nahikoa izaten da buruan funtzionatzea gero ondo aritzeko.
Arnasa lasai hartzeko
Merinorentzat, salbuespena izaten da igandeko bazkaria: «Estropada eremuaren inguruan bazkaltzen dugu batzuetan, taldekoekin edo familiarekin, eta egunpasa egiteko aprobetxatzen dugu». Orduan izaten du Zabaletak aisialdirako denbora, eta orduan egon ohi da lagunekin. Ohartzen da ordutegiak mugatuak dituela, baina uste du denbora dagoela denerako. Halere, onartu du zorteduna dena: «Zortea daukat, kuadrillako pare bat nirekin baitaude taldean, eta ez zait hainbesteko sakrifizioa iruditzen».
Merinok sakrifizioa aste barruan egiten du: astelehenetik ostiralera egiten du lan —goiz eta arratsalde, lanaldi zatituan aritzen baita—, eta lanetik ateratzean joaten da entrenatzera, baina argi du berak hala hautatuta ari dela horrela: «Denbora librea galtzen dugu arraunean, baina, gustatzen zaizun hori egiten aritzen bazara, ez da denbora galtzea: arraunlari batentzat urteko garairik onena da estropada garaia».
