Agirretarren bandera-n, Naiara Azpilkueta, Paul Beitia, Ane Biain, Aratz Fernandez de Pinedo, Onintze Goitiz, Ibon Guerra, Mikel Izurieta, Maialen Malles, Ainhoa Mariaezkurrena eta Lurdes Ondaro aritu dira zuzendari, gidoigile, antzezle eta teknikari lanetan, eta Eñaut Zubizarreta Trigger-ek sortu du musika. Beitiak kontatu duenez, Manifestua-ren esperientziak balio izan die agertokian ikuskizun bat sortzeko eskarmentua izateko, eta, lan artistikoaz gain, bestelako kontu teknikoak eta azpiegiturakoak ere ikasteko.
Lan hura amaitu orduko hasi ziren hurrengoan pentsatzen: beste obra eszeniko bat nahi zuten, antzerkiaren moldeetara egokituta, oraingoan. «Hasieratik esan genuen produkzio propioa landu nahi genuela: ez bakarrik hitz egin eta teorizatu arteaz eta ekoizpenaz, baizik eta lan hori praktikan jarri, antolatu». Testuak eta kantak argitaratu dituzte Ekidaren webgunean, baina zuzeneko saioek garrantzi berezia dute haientzat; alde horretatik, «aurrerapauso bat» izango da Agirretarren bandera.
Antzezlana hutsetik sortzeko bidea aberasgarria izan da Ekidako kideentzat, asko ikasi baitute teatroaz eta teknikaz, Beitiaren hitzetan, egindako urrats bakoitzaren esanahia zukutzeko asmoz. «Beti pentsatzen dugu funtzio politiko bat betetzen duen arte produkzio eta produktu bat egitea; horrek teorian zer esan nahi duen badakigu, baina gero praktikara ekarri behar da: zer publikorentzat egin, zer gai landu, zer hautu artistiko egin... Prozesua ederra eta intentsoa izan da».
Ekida egitasmoko kideak 'Agirretarren bandera' obra entseatzen aritu ziren atzo, Azpeitiko Soreasu antzokian. ANDONI CANELLADA / FOKU
Motzean esanda, familia bati buruzko istorio bat da Agirretarren bandera. Eugenio Agirre Alvarezen ahaideei buruzkoa, hain zuzen: haren alabak eta bilobak, bost kideko langile familia bat. Hura hil egin da, eta etxea utzi die oinordetzan ondorengoei. Apartamentu horretan girotuko dituzte gazteen kezkak eta nahiak, eta beste batean bi amarenak. Eta, tramaren azalpenetan, hitz batzuek lotzen dute etxe bat eta bestea: «gure garaia», «porrota», «krisia», «ametsak»...
«Gure ustez, politikoki eta sozialki oso aktuala da obra. Alternatiba iraultzaileen porrotaren garai batean, arakatu dugu horrek pertsona batzuengan zer eragin izan dezakeen, bai politikoki, baita pertsonalki eta sozialki ere. Zer eragin eduki dezakeen muturren parean daukagunetik harago ez begiratze horrek», azaldu du Beitiak. Krisiaz ari da, zentzu zabalean: «Krisi politiko orokor bat, eta hor kolpe handi bat bezala sartzen den krisi ekonomiko bat». Azkenean, eguneroko bizimoduaz arituko dira antzezlanean, bizimodu garaikide «azkar eta esperantza gabekoaz».
Aurkeztu, eraldatzeko
Familia baten bidez elementu horiek jokatzen ari zirela etorri zitzaizkien gogora Koldo Izagirreren Agirretarren bandera bertsoak, Oskorrik abestutakoak: «Agirretarren bandera/ hartu dute hankapera/ gure ametsen hondarrak doaz/ errekan behera/ ikusirikan galera/ askok egin du atzera/ ezin omen da poza ekarri/ minduen aldera». Izagirre agirretartasunaz aritu izan da Metxa esaten dioten agirretar baten ibili herrenak (1991) eta Agirre zaharraren kartzelaldi berriak (1999) liburuetan ere: «Hor dago agirretarren imajinario hori... Bertsoek zapalduen politikaren porrota irudikatzen dute, eta behar genuen abizen bat gure familiari jartzeko».
Beitiak ez luke beren obra kokatuko erabat antzerki politikoaren tradizioan, baina biek, lanak eta tradizioak, bat egiten dute antzerkia eraldaketarako tresna gisa irudikatzeko forma batzuetan: «Saiatu gara erakusten jendearentzat identifikagarria izan daitekeen bizimodu bat, baina baita egoera hori aldatu daitekeela eta aldatu behar dela». Ez dute geratu nahi garai ilunen kronika zaputz batean. «Iruditzen zait ziklo politiko baten amaieraz asko hitz egin dela Euskal Herrian, bestelako arte produktu batzuetan, baina orokorrean badagoela derrotismoan geratzeko joera bat. Segur aski sintomatikoagoa izango da, kontzientea baino».
Ekidak arratsalde eta gaueko egitarau bat antolatu du larunbaterako, antzezlanaren estreinaldiaren bueltan. Emanaldia Soreasu antzokian egingo dute, 19:00etan, eta doan izango da. Aurretik, 16:30etik aurrera, zenbait musikari eta bertsolari arituko dira herriko plazan, eta, ondoren, 22:00etan hasita, kontzertu gehiago egingo dituzte gaztetxean: Desgaraian eta Rodeo taldeek joko dute, eta DJ Mito bikotea ariko da gero musika jartzen.
Emanaldi gehiago egingo dituzte aurrerantzean; estreinaldiaren ondoren emango dute horien berri. Antzezlanaren formatua moldakorra da, eta, horri esker, antzokietan ez ezik, kalean eta bestelako guneetan ere egiteko moduan izango dira.
