"Batasun batean” bilduta daudela iruditzen zaion hiru testu batu ditu Bernardo Atxagak Txoriak kolpeka liburuan (Pamiela, Upaingoa saila): bi narrazio eta saiakera labur bat. Liburuko lehen ipuinak, Andoniren heriotza LSDaren argitan, duela 800.000 urteko gizaki baten heriotza du kontagai, eta heriotzari buruzko hausnarketa bat gordetzen du bere baitan. Bigarren ipuinak, Pierrek dioena entzun dut, erlezain baten aitortza jasotzen du, erleen munduko poesia bereganatuz. Saiakera laburrak Lawrence Arabiakoa du izenburu; Thomas Edward Lawrence Lawrence Arabiakoa militar ingelesaren irudia aztertzen du, haren ospearen zergatiari erreparatuz bereziki.
Duela ia mende erdi bat, artean 14 edo 15 urte baino ez zituela, Tolosako Leidor zinema aretoan Lawrence Arabiakoari buruzko filma ikusi zuen arratsean du jatorrizko sorburua Atxagak Lawrence Arabiakoari buruz idatzi duen saiakera laburrak. Flmak arrasto sakona utzi ziola gogoratzen du, eta aretotik irten ostean orientazioa galdurik ibili zela Tolosako kaleetan. Desertuak eta Lawrence Arabiakoak berak, pertsonaiak, liluratu zuten orduko hartan.
Desertuak presentzia nabarmena izan du harrezkero Atxagaren obran, hala Etiopia aspaldiko poema liburuan nola Nevadako egunak eleberri iaz argitaratuan, besteak beste. Lawrence Arabiakoaren gaia, berriz, “herrestan” eraman du luzaz, harik eta saiakera honetan irtenbide literario bat eman dion arte.
Blanco y Negro aldizkariko artikulu batean aspaldi irakurri zuen kontu batek ere eragin handia izan du saiakera horretan, izenburua ere kutsatu baitu. Artikulu hatan irakurri zuen Atxagak Lawrence Arabiakoaren etxera txori bat inguratu eta kolpeka hasten zela, eta horrek bere onetik ateratzen zuela gizona. Adiskide batek, mesede bat egin nahian, txoria hiltzea erabaki zuen, eta justu txoriari tiro hilgarria bota zion une berean Lawrence Arabiakoa gidatzen ari zen motorra errepidetik irten zen, heriotza ekarri zion istripuan. Kontu horri buelta asko eman zizkion urte askoan Atxagak, baina “okerreko bideetatik”, harik eta aurten asmatu duen arte nola bideratu bere gogoetak testu egoki batera.
"Hil ondoren utzitako irudia" da Txoriak kolpeka liburuan ageri den gai nagusietako bat, eta gai hori Nevadako egunak nobelan ere agertu zela gogoratu du Atxagak, Paulino Uzkudun boxeolariari buruzko pasarteetan eta bere gurasoei buruzko idatzitakoetan, besteak beste.
Liburuko bi ipuinak Nevadako egunak eleberritik kanpo geratutako testuen artxiboan gordeta zeuzkan Atxagak. Lawrence Arabiakoari buruzko saiakera idatzi eta liburuarentzat Txoriak kolpeka izenburua erabaki ondoren, bi ipuin horiek, izeburu horren eraginez, “eraldatu” egin dira, lehena bereziki, eta Atxagak pentsatu du argitaratzeko moduan daudela, eta liburu honetan argitaratzeko moduan zehazki, saiakerarekin batera batasun koherente bat osatuz.
