Liburu ilustratuek eta bereziki albumek bazuten nolabaiteko aitortzarik. Aldiz, komikiek oro har eta, zehazki, eleberri grafikoek azken boladan hartu dute indarra, eta, plazaratu diren liburu ugariek akuilatuta, lan ilustratuak sektore moduan batu eta elkarren alboan jarri dituzte aurtengo honetan. Hortaz, Harriet, Astiberri, Mezulari, Denonartean, Ikastolen Elkartea/Xabiroi eta gainontzeko argitaletxeak errenkada berean aurkituko ditu zaleak. Hain zuzen, Goienkalen, erdialdean.
Azoka zabaldu orduko batu zaie publikoa, eta bada zuzen-zuzen hara jo duenik ere. Erakusmahaietan ez ezik, erakusmahaien bestaldean ere bada amurik, eta jakina da marrazkilariek zer-nolako lanak hartzen dituzten izenpe eske heltzen zaien bezero bakoitzarekin. Asisko Urmeneta izan da lanean jartzen lehenengoetakoa. Gora Euskal herrientsak eskuetan hartu, orrialde zuritik zabaldu, eta, luma itxurako errotuladorea eskuan duela, di-da batean emakumezko bat marraztu dio lehen bezeroari, kamera batek eszena grabatzen zuen bitartean. Jarraian, «Gora euskal errepublika. Gora gu» idatzi du gorriz. Alboan zituen Unai Iturriaga eta Sanvi, azken hori ere marrazketan, haur-gurasoez inguratuta.
Martin Etxeberria idazle eta gidoilariak irakurlearekin harremana izatea du helburu azoketan. Pasatu berri ditu Getxokoa (Bizkaia) eta Hernanikoa (Gipuzkoa), baina «indarrez eta gogotsu» heldu da Durangora ere, Artxipelagoa sustatzera. Jakin-minez heltzen zaizkio jarraitzaileak, bereziki podcasta entzuna dutenak, batetik besterako egokitzapenean gauza asko aldatu eta beste hainbat sortu baitira.
Harriet argitaletxeko Gregorio Murok ere «feedback hori aberatsa» dela dio. Haren eskutik argitaratu diren komikien artean, Anker da ikusgarriena, eta era berean arrakastatsuena, salmentari dagokionez. Badu bestelako lan estimaturik ere. Aurten, Iker eta Ixone bildumako Orrazi magikoa, Gaizkiñe eta Zahagi-urrea plazaratu ditu liburu bakarrean. Duela 45 urte argitaratu ziren estreinakoz, eta kasik «enkarguz» berrargitaratu dituela azaldu du egileak, heltzen zitzaion eskaera kopurua kontuan hartuta. Iker eta Ixone Muroren lehen laneko pertsonaiak dira, eta, beharbada horregatik, aitortu du «lotsa» ematen ziola, gaur egun egiten dituen lanak «askoz ere konplexuagoak» baitira. Halere, ezin uka estimazioa, jende askok seinalatzen baitu, harrituta, «txikitan irakurri» izana ozen aldarrikatuz.
Manga euskaraz
Baina aurtengo sorpresarik handiena japoniar moldeak hartu duen garrantzia izan da. «Manga euskaraz», dio urrundik ere ikusgarria den afixak. Harriet argitaletxeko txoko batean, dagoeneko mardultxoa dirudien bilduma bat ageri da. Mikel Muro da haren sustatzaile, editore eta saltzaile nagusia. «Espektatiba handiz» heldu dela azaldu du, manga argitaratzeko Eusko Jaurlaritzarekin lortu duten hitzarmena dela eta. Jende gaztea aise erakartzen dutela begi bistakoa da, eta heldurik agertzen denean normalki «seme-alabentzat erostera datozenak» izaten direla esan du.
Urte luzetan genero gutxietsia izan da manga, baita komikizaleen artean ere. Belaunaldi berriak etorri arte, ordea. Halere, «helduek ere ontzat ematen hasiak» direla azaldu du editoreak, «batez ere euskarazkoak direnean». Hain zuzen, bi mundu uztartzen direlako berorietan: «Batetik, gazteak erakarri eta irakurtzera bultzatzen dituen genero bat delako, eta, bestetik, hizkuntzari lotzen dituelako».
Muroren ustez, manga eskaera ez da gaurkoa, «bereziki Durangon». Hortik piztu zitzaien gaiari heltzeko grina. Une jakin batean, gogoa baino gehiago «beharra» izan dela nabarmendu du: «Euskaraz alerik ez izatea larria iruditzen zitzaigun, ez saltzaile gisa soilik, baita kulturazale gisa ere», eta ETBk Dragoi-bola ematen zuen garaiak gogoratu ditu. Haren aburuz, «euskarak mundu horren beharra ere badu».
Manga euskaratzea ez da prozesu erraza izan. Muro: «Japoniarrak aski zurrunak dira elkarrizketan hasteko eta negozioak abian jartzeko». Alde horretatik, Iker Alvarez itzultzailearekin erdietsitako «zortea» azpimarratu du: «Iruinsemea da, baina Japonian bizi da, eta, hizkuntza ongi menderatzen duenez, bere gain hartu zituen hango argitaletxeekikoak». Harriet argitaletxeak orain arte argitaratutako manga guztiak Alvarezek ekarri ditu euskarara.
Ale bakoitza 10 euroan dago salgai. Tirada handiko erdarazko aleak baino apur bat garestixeago izanagatik ere, «aldea txikia eta onargarria» dela iritzi dio Murok.
