MENDIA. HORMA HANDIAK. Itzal handiko horma

Urriellu haitzeko 'Pilar del Cantábrico' bidea eskalatu dute Ekaitz Maizek eta Aitor Ulaiarrek. Luze guztiak era askean gainditu dituzte, baina bidea behetik gora ekinaldi bakarrean kateatzea falta izan zaie. Naranjo de Bulnesen asko ikasi dutela diote.

2010eko irailaren 24a
00:00
Entzun
Historia handia du Urriellu haitzak, Naranjo de Bulnesek (Europako Mendiak, Espainia). Pedro Pidal eta Gregorio Perez Cainejo 1904ko abuztuan tontorrera igo zirenetik, mendizaletasunak eta eskaladak izandako bilakaeraren lekuko izan da haitza. Alde guztietatik begiratuta, gaindiezina dirudi Naranjok, eskulturagilerik onenak zizelkatutako harrizko artelana. Mendiaren ohiko bidea bera ez da igotzeko samurra, eta Urriellu haitzaren hormetan denetariko zailtasun eta maila duten eskaladak osa daitezke. Aurpegien artean, ordea, mendebaldeko hormak erakartzen du mendizalearen arreta. Han idatzi dira eskaladaren historiako pasarteetako batzuk, eta euskal eskalatzaileek ere utzia dute arrastoa horma hartako bide eta zirrikituetan. Udaondo, Regil, Berrio, Iker Pou... asko dira Urrielluri lotutako eskalatzaileak. Mendiaren itzal eta historia horrek erakarrita joan dira Ekaitz Maiz eta Aitor Ulaiar eskalatzaileak Urrielluko biderik gogorrenetako bat librean eskalatzea helburu hartuta: Pilar del Cantábrico (500 metro, 8a+).

Inor gutxi uzten du hotzepel Urrielluko mendebaldeko hormak. «Zirrara eragiten du azpialdean jarri eta parean duzunari erreparatzeak», oroitu du Ekaitz Maizek. Euskal Herriko kirol eskalatzailerik indartsuenetako bi dira Maiz eta Ulaiar, baina uda rokodromoetatik eta eskoletatik horma handietara jauzi egiteko baliatu dute. «Haizez aldatzea komeni izaten da, eta non topatuko genuen Urriellukoa baino haize gozoagorik?». Haitzaren kalitateak -kareharria-, bidearen mitikotasunak eta zailtasun, konpromiso eta dotoreziak eraman zituen Urriellura.

Eskarmentuaren garrantzia

Astebeteko lanaren ondoren bidearen luze guztiak era askean eskalatu zituzten, eta jarduera biribiltzeko behetik goraino bidea osotasunean eskalatzea falta izan zuten. Maizek berak azaldu ditu zergatiak: «Arantzarik ez zaigu geratu, arantza hitza baino nahiago izaten dugu eskarmentua erabili. Bai Aitorrek eta bai nik luze guztiak sokaburu joanda kateatu genituen, ez jarraian, baina rokodromotik gatoz eta hurrengo erronka baterako eskarmentua hartu dugu Urriellun. Azpiegitura egokiagoarekin eta eskarmentuarekin, jarraian eskalatu genezakeela uste dut».

Izan ere, bederatzi egunerako joan ziren Urriellura, eta, noski, prestatu beharreko motxila berehala geratu zitzaien txiki. «Soka, eskaladarako materiala, kanpin denda eta traste guztiak, janaria... Hainbeste gauza eramanda, pisua arintzen saiatu ginen, eta ez genuen eraman hamakarik, soka estatikorik eta gindolarik». Gindolen damu txiki bat badute: «Bidea lantzeko hobe genukeen soka estatiko bat eta gindolak eraman izan bagenitu».

Bostehun metro luze ditu bideak, eta lehenengo bost luzeak dira zailenak: 7b+, 8a, 8a+, 7c+ eta 7a+. Bermellako sabai ikusgarria du abiapuntu, eta horrek ere berezi egiten du. Eskalada eskola batean zailtasun horietako bideak gainditzea ez litzateke, akaso, hain zaila, baina kirol eskaladako bide laburretatik Urriellukoaren gisako horma handi batera jauzi egitean erabat aldatzen dira eskaladaren eta zailtasunaren dimentsioa.

Behetik hasita banan-banan joan ziren luzeak lantzen eta kateatzen. Lau egunetan eskalatu zituzten lehenengo lau luzeak, bat eguneko. «Luze guztiak lantzen eta kateatzen joan ginen; beheko luzeak eskalatu genituen aurrena, ondoren goikoak lantzeko». Luze bakoitza biek eskalatu zuten sokaburu, eta bosgarren eta azken eskalada egunerako utzi zituzten gailurrera daramaten gainerako luzeak. «Plaka fin eta teknikoekin topatu genituen, eta ustekaberen bat hartu ere bai: 6c graduko luze bat, adibidez, guretzat 7b-koa litzateke», dio Maizek, 2002an Josune Bereziartuk luze horretan izan zuen 20 metroko jauziari erreferentzia egitearekin batera.

Beroa izan zuten beste aldagai bat eguneroko jarduna oztopatu ziena. Eguzkiak horma bete-betean jotzen duenean, kiskali egiten da eskalatzailea. «Luze guztiak denbora gutxiagoan kateatu genitzakeen, baina arratsaldetan bero egiten zuen horman, eta nahitaez jaitsi behar izaten genuen. Bigarren egunean ez ginen jaitsi, eta azkenerako ia kordea galtzekotan izan ginen», oroitu dute eskalatzaileek.

Garaiak aldatu direla adierazten du bidea eskalatzeko aitzindariek erabili zuten estilo artifizialak eta egungo eskalatzaile askok darabilten era askea. Maizek eta Ulaiarrek eskalatzeko moduen inguruan gogoeta egiteko tartea ere hartu dute. «Duela 30 urte eskalatzaileek garbi zuten: edozein modutara linea edo bide ikusgarrienetik igotzea. Bermellako sabaiko luzeak burilez josita daude, esaterako. Garai hartan zeuzkaten baliabideak eta eskaladan zegoen maila ikusita, oso erronka handia zen Pilar del Cantábrico-ren gisako bide bat eskalatzea. Ez dut uste bide hori gaur zabalduko balitz daukan marra jarraituko lukeenik, beste mentalitate batekin irekiko litzatekeelako egun. Ez dago era askean eskalatzeko prestatua».

Hainbat pasartetan konpromiso eta tentsio handia eragiten du Pilar del Cantábrico-k. «Bide bezala bikaina da, eta atzean duen historia bidean bertan argi ikusten da. Jarraitzen duen lerroa artifizialean eskalatzeko da, eta era askean eskalatzeko orduan datoz komeriak». Komeriak komeria, ikusitakoarekin eta ikasitakoarekin gustura dira Maiz eta Ulaiar, eta hartutako eskarmentua etorkizunean baliatzeko prest.



Eskaladaren bilakaeraren lekuko

Urriellu haitzeko mendebaldeko eta iparraldeko aurpegia lotzen ditu Pilar del Cantábrico bideak. Antonio Gomez Bohorquez Sevi-k eta Jesus Galvezek ireki zuten, 1981eko udan. Hasieratik izan zuen ospea, bere gogortasunagatik eta Bermellako sabaia gainditzen zuelako eskaladaren lehenengo zatian. Pasarterik zailenak artifizialeko teknikak baliatuz ireki zituzten, eta A2 eta libreko 6b zailtasunak iradoki. Kirol eskalada eta eskalada klasikoaren uztartzearekin hasi ziren bidea estilo librean eskalatzeko saioak. Paco Fernandezek 1992an eskalatu zituen luze guztiak librean, baina ez zuen bidea jarraian eskalatu. Dani Andradak 1995ean errepikatu zuen eskalada, baina ertz bat puskatu zitzaion bosgarren luzean, eta ez zuen luze hori errepikatu. Handik bi urtera iritsi zen Iker Pou Urriellura, Eneko anaiarekin, eta hark askatu zuen Pilar del Cantábrico, 1997an. Bost urtera itzuli zen hara Iker Pou, Josune Bereziartu sokalagun zuela orduko hartan.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.