Torrak erreferendum bat egin nahi du legealdia amaitu aurretik

Datozen hilabeteetarako bide orri bat aurkeztu zuen atzo Quim Torra Kataluniako presidenteak. Buruzagi subiranisten aurkako epaia jorratzeko osoko bilkuran «suminduta» agertu zen Torra, eta ez zuen inor hotz utzi: guztiek egotzi zioten zerbait presidenteari. Torrak esan zuen «fartsa handi bat» dela Espainiako Auzitegi Nazionalaren epaia, eta «mendekua» besterik ez duela nahi. Dena den, eztabaida piztu zuena Torraren erreferendum proposamena izan zen.

Argi utzi zuen ez duela albo batera utziko autodeterminazio eskubidea: «Hautetsontziak jartzeagatik 100 urteko zigorra ezartzen badigute, berriz jarri beharko ditugu». Gehitu zuen herri akordio handi bat behar dela horretarako, alderdiez gain sindikatuak eta gizarte eragileak biltzen dituena. «Legegintzaldia autodeterminazio eskubidea baliatuz amaitzea proposatuko dut nik». Horretaz gain, Poliziaren indarkeriari dagokionez, hitzeman zuen protokoloa apurtzen duten jokabideak ikertuko dituztela.

ERCk ez zuen begi onez ikusi presidentearen erreferendum proposamena. Asmo horren berri ez izatea kritikatu zuen Sergi Sabria bozeramaileak: «Aztertuko dugu proposamena, baina independentismoak akordio handiei esker egin du aurrera orain arte». Ez zen bakarra izan, JxC Torraren alderdiko kideek ere aitortu baitzuten ez zutela proposamenaren berri. Bilkura amaitu bezain pronto, Pere Aragones presidenteordeak bilera bat eskatu zion Torrari. ERCren arabera, «ez da datak jartzeko garaia».

CUPek ere esan du «inprobisazioa» dela proposamen hori, baita adostasun bat behar dela halako bideak hartu aurretik. Natalia Sanchez diputatuak Torraren jokabideak sinesgarritasun gutxi duela salatu zuen: «Legealdi honetan erreferendum bat egingo duela dio mossoak kontrolatzeko gai ez den eta bere gobernukideen babesik ez duen presidente batek». Miquel Buch Barne ministroaren agerraldia ere eskatu zuen, parlamentuan azalpenak eman ditzan, eta ERCri gonbit egin zion eskaerara gehitzeko.

Dimisio eskaerak

Oposizioko alderdiek ere hitz egin zuten osoko bilkuran. PP eta Ciudadanos aspalditik ari ziren Generalitateko presidentearen dimisioa eskatzen, baina atzo Catalunya en Comu eta PSC ere gehitu zitzaizkien.

Miquel Iceta PSCko idazkari nagusia izan zen hitza hartzen lehenengoa. Torrak istiluen inguruan izan duen jarrera salatu zuen: «Axolagabe jokatzen ari da, eta ondorioak ikusten ari gara Kataluniako plazetan eta kaleetan». Beste erreferendum bat egiteko proposamena arbuiatu zuen Icetak, haren ustez akats berak errepikatzea bailitzateke «aldebakartasunaren eta konfrontazioaren bidetik jarraitzea». Hauteskundeetara deitzeko eskatu zion Torrari.

Catalunya en Comuko bozeramaile Jessica Albiachen arabera, Torra «ez da agintzen ari, ez buru izaten ari», eta aurpegiratu zion Generalitateak ez zuela «jarrera sendorik» erakutsi azken hiru egunetan. Albiachen ustez, «injustua» da buruzagi subiranisten aurkako epaia, eta azaldu zuen Torrak asteazken gauean telebistan igorritako mezuaren ondoren erabaki zutela haren dimisioa eskatzea: «Prestua izan behar du, eta aukeratu presidentea edo aktibista izan nahi duen».

Lorena Roldan Ciudadanoseko bozeramaileak Torrari egotzi zizkion azken egunetako gertakariak. Esan zuen «beste kolpe batekin» mehatxatzea dela beste erreferendum bat egiteko asmoa , eta faltan sumatu zuela presidenteak bere hitzaldian Poliziari eskerrak ematea: «Generalitateko presidenteak eskerrak ematen dizkie biolentoei, eta guk Poliziari ematen dizkiogu».

PPko Alejandro Fernandez, berriz, istiluetan parte hartzen ari diren Kataluniako gazteei mintzatu zitzaien: eskatu zien ez arriskatzeko euren ongizatea «auto ofizialean doan Gandhi katalanagatik».

«Dene artean» adostu

Gauean, TV3 Kataluniako telebista publikoak elkarrizketa bat egin zion Torrari. Goizean parlamentuan esandakoari buruz, Torrak esan zuen «proposamen bat» egin diola «Kataluniako herriari», eta gobernu osoak bazuela horren berri, «behin eta berriz» esana zuelako. «Aukera baten gisan ikusi behar da». Presidentearen arabera, 2017ko erreferendumaren ondoren, alderdi eta eragile independentistak ados jarri ziren hiru irizpide nagusitan: errepresioari aurre egiteko moduetan, autogobernuan galdutakoa berreskuratzean, eta autodeterminaziorako eskubidea «lehenbailehen gauzatzeko» moduak aurkitzean. Hark hirugarren punturako «proposamen bat» egin zuen atzo, «denen artean» adostu beharrekoa.

Vicent Sanchis TV3ko zuzendariak desobedientziari buruz galdetu zion presidenteari, eta esan zion ea ez al zen kontraesanean ari desobedientziarako deia egin, baina praktikan Auzitegi Gorenaren epaia onartu duelakoan. Torrak ezetz erantzun zion, eta desobedientzia eredutzat jarri zion goizean parlamentuan izan zuen jarrera. «Auzitegi Konstituzionalaren ebazpenek debekatu egin ziguten parlamentuan autodeterminazioaz aritzea, baina nik gaur hori egin dut».