Merkelen Europak harrera gazi-gozoa egin dio Hollanderi

Aldaketa Frantzian, eta aldaketa Europan. Garaipenaren gauean behin eta berriz errepikatu du ideia bera François Hollande Frantziako presidente hautatu berriak: «Europa guri begira dago. Ziur EBko beste herrialde askotan ere arnasa hartu dutela, itxaropena berreskuratu dutela, zorroztasuna ezin delako zigor bat izan». Dena dela, kanpainan erakutsi duen gizon neurritsuaren irudiari eutsi dio bigarren itzulia tarte estuz irabazi ostean ere —botoen %51,62 jaso ditu, eta %48,38 Nicolas Sarkozyk—. Errotikako aldaketatik baino aldaketa lasaitik gertuago daude bere hitzak. Aro berriaz ari dira hamazazpi urteren ostean berriz ere Eliseora iritsi diren sozialistak, baina ikusteko dago zenbaterainoko indarra izango duen Hollandek iragarritako aldaketak eragiteko —etxean zein Bruselan—, batez ere Angela Merkelek dagoeneko iragarri dizkion trabak kontuan hartuta.

Alemaniako kantzilerra izan da, hain zuzen, Frantziako presidente sozialistari deitzen lehenengotakoa. Funtsean bi mezu helarazi dizkio, ona bata, eta ez hain ona bestea: Alemaniak besoak zabalik hartuko duela Parisko presidente berria, baina ez dagoela inolako aukerarik Europako itun fiskala berriz negoziatzeko. «Ezinezkoa da itun bat berriro negoziatzea herrialde batean hauteskundeak dauden bakoitzean. Horrela balitz, ezinezkoa izango litzateke lan egitea Europako Batasunean».

Zorroztasuna eta hazkundea

Baina Europako itun fiskala aldatzea eta Bruselan, zorroztasunarekin batera, hazkundea eta enplegua bultzatzeko neurriak sustatzea izan dira Hollanderen kanpainaren promesa nagusiak. «Gaurkoa [joan den igandea] abiapuntu berri bat izan behar da Europarentzat», berretsi du.

Merkelek zorroztasun fiskalaren bidea defendatuz erantzun dio, horrek hazkundeari kalterik ez diola egiten nabarmenduz. «Orain egiten ari garen eztabaidan bere ikuspegia emango du Frantziak bere presidente berriaren ahotik. Baina txanpon beraren bi aldeez ari gara eztabaidan. Garapena soilik finantza sendoekin eta hazkundearekin lor daiteke».

Hollanderen eskariek, dena dela, hura presidente hautatu aurretik eragin dute Europako politikan Laszlo Andor EBko Lan eta Gizarte Gaietarako mandatariaren ustez. Bruselak hazkundea eta enplegua «nabarmentzea» eragin du. Izan ere, lehen itzulian sozialistek lortutako garaipenaz geroztik Merkelek, Europako Batzordeak zein EBZ Europako Banku Zentraleko presidente Mario Draghik ere eurenganatu dituzte Hollanderen testuak, ñabardurekin bada ere. Presidente hautatu berriak, ordea, aldaketa gehiago nahi ditu Europan: Bruselak finantza eragiketak zergapetzeko Tobin tasa onartzea, eurobonoen jaulkipenez eztabaidatzea, eta Europako Banku Zentralaren rola ere aztertzea.

Kontu horietaz guztietaz hitz egingo dute Hollandek eta Merkelek «ahal bezain laster» egingo duten bileran. Datorren astean bertan izan daiteke bien arteko lehen topaketa, buruzagi sozialistak presidentetza kargua hilaren 15ean hartu ostean. Sozialista frantsesak indartsu joan nahi du Berlineko bilerara, eta Frantziak Europan duen pisua gogorarazi dio: «Ez gara munduko edozein herrialde. Frantzia gara».

Munduko bosgarren potentzia ekonomikoak eta EBko bigarrenak pisu handia izan du orain arteko Europaren eraikuntzan eta norabidean. 2005ean, esaterako, frantziarrek erreferendumean emandako ezezkoak atzera bota zuen Europako Konstituzioaren proiektua —horren ondorioz sinatu zuten bi urte geroago, 2007an, Lisboako ituna—. Hau da, Bruselaren norabidea aukeratzeko orduan Frantziaren onespena ezinbestekoa dela gogorarazi nahi izan dio Hollandek Merkeli.

Sozialisten «harrotasuna»

Bruselara begira ez eze, Parisera begira ere mezu ugari bidali ditu Frantziako V. Errepublikako zortzigarren presidente hautatuak. Parisko Bastillan, duela 31 urte Frantziako azken zentro-ezkerreko presidente François Mitterrandek —1981etik 1995era bitartean egon zen agintean— garaipena ospatu duen leku berean bildu da jarraitzaileekin Hollande bozetako emaitzak jakin bezain laster. «Duintasuna eta erantzukizuna» berbak erabili ditu, baina batez ere «harrotasuna» nabarmendu du, hamazazpi urteren ostean Eliseoa berreskuratzearen harrotasuna.

Frantziako V. Errepublikako bigarren presidente sozialistak 11 urte egin ditu PS Alderdi Sozialistako idazkari nagusi bezala, eta azken bi urteetan Eliseorako hautagaitza prestatzen aritu da. Hemendik aurrera bere lehentasunak berdintasuna, gazteria, justizia soziala, hezkuntza eta Europa «hazkundera eta enplegura bideratzea» direla berretsi du. Helburu horiek betetzeko hainbat promesa egin ditu Hollandek kanpainan zehar: urtean milioi bat eurotik gora irabazten duten enpresa handiei eta pertsonei zergak igotzea, gutxieneko soldata igotzea —1.398 eurotan dago gaur egun—, 60.000 irakasle gehiago kontratatzea eta erretirorako adina 62 urtetik 60ra jaistea.

Hollanderen lehen erronka nagusia, dena dela, ekaineko hauteskundeetan, hirugarren itzulia deiturikoan, sozialistek parlamentuan gehiengo zabala lortzea izango da, agindutako neurriak zailtasun gehiegi izan gabe aurrera ateratzeko. Ifop institutuaren inkestaren arabera, zentro-ezkerreko alderdiek —PSk, Berdeek eta Ezkerreko Fronteak— botoen %44 lortuko lituzkete ekainean; UMP kontserbadoreak botoen %32; eta eskuin muturreko Fronte Nazionalak botoen %18. 2007an botoen %36 baino ez zuen jaso zentro-ezkerrak legebiltzarrerako bozetan. Halere, iragan igandekoak da Ifopen inkesta, eta hilabeteko epean aldaketak egon daitezke boto joeretan.