Inoiz baino freskoago

Elkar ondo ezagutzen dute Alberto Artetak (Gares, Nafarroa, 1985) eta haren taldekideek. 2014an kaleratu zuten lehen diskoa, Bat izenburupean, eta jaio berri da bigarrena: The Legacy (Gaztelupeko Hotsak); euskaraz, herentzia esan nahi du. «Musikari gisa mundu honetan utzi behar dugun herentzia da diskoa. Hori hor geldituko da ja», dio Artetak. Aurrekoan bezala, jazz estiloari eutsi diote oraingoan ere. Bi urte igaro dira lehen esperientzia hartatik, eta hori nabaritu egiten da emaitzan, haren esanetan. «Gehiago ezagutzen dugu elkar, interakzio handiagoa dago. Konposizio aldetik ere eman dugu aurrerapauso bat: kantak garatuagoak dira, melodia gehiago dute, musika idatzi gehiago dago...». Musikariaren iritziz, aurreko lana baino «freskoagoa» da oraingo hau.

Instrumentala da diskoa. Artetak konposatu ditu abesti guztiak —My Romance izan ezik—, eta saxo tenorra jotzeaz arduratu da. Iruñeko Pablo Sarasate goi mailako musika kontserbatorioan hasi zituen ikasketak, eta, egun, irakasle da han. Harekin batera aritu dira Luis Gimenez (gitarra), Satxa Soriazu (pianoa), Kike Arza (kontrabaxua) eta Juanma Urriza (bateria). Gitarra jotzailea izan ezik, gainontzeko guztiak aurreko diskoko musikari berberak dira. Abesti batzuetan instrumentu batzuk entzuten dira, eta, besteetan, beste batzuk. Artetaren arabera, modu natural batean lortu dute «aniztasuna»: «Musikak eskatzen duenaren arabera, batak edo besteak jotzen du».

Kantu bat, istorio bat

Kantu bakoitzean istorio bat jaso dute. «Konposatu nituenean banituen buruan ideia jakin batzuk, kanta bakoitza zein bidetatik bideratu nahi nuen. Oso argi nuen haietako bakoitzak istorio bat kontatuko zuela: hasiera bat, garapen bat eta ildo luze bat izango zituela. Eta nik uste dut hori lortu dugula». Artetaren iritziz, eragin handia izan du etxean entzuten duen musikak: gaur egungo New Yorkeko musikari gazteak, batez ere. Besteak beste, Mark Turner eta Ben Wendel daude autore horien artean. «Azkenean ezinezkoa da zuk normalean entzuten duzun musikarekiko zerbait oso ezberdina egitea».

Aldaketa handiak daude abesti batetik bestera: erritmo lasaiak eta biziak tartekatzen dira, etengabe atmosfera ezberdinak sortuz. Baina kontraste horiek, pieza batetik bestera ez ezik, haien barrenean ere gauzatzen dira. Horregatik, abesti nahiko luzeak atera zaizkie: ia hamar minutu irauten du luzeenak.

Baina badira hogei segundoren bueltan irauten duten beste hiru pieza. «Ez dakit abestiak diren, egia esan. Korte oso-oso motzak dira. Beste kantak oso luzeak direnez, ideia ona iruditu zitzaigun horrelako batzuk sartzea kanta luzeen artean. Entzulearen belarria freskatzeko, nolabait». Bestalde, entzulea estudio barrura eramateko ere baliatu dituzte doinu horiek. «Korte horiek ez ziren aurrez adostu. Satxa pianista berotzen ari zenean grabatzeko botoiari eman genion 15 segundoz, eta hori zuzenean diskora joan da, adibidez. Nik uste dut badela modu bat entzulea diskoa grabatu zen momentu hartara bertara eramatekoa».

Hark konposatu ez duen abesti bakarra My Romance da, Richard Rodgersen klasikoa. «Oso gustuko dudan kanta da, gure lagun Mauro Urriza omendu asmo duena». Pianista nafar «oso famatua eta oso maitea» izan zen hura, eta iaz hil zen. «Hari eskainitako kanta da. Bere azken diskoan jotzen zuen azken kanta da».