Irudien geruzak

'Azken eguna parkean'

Zerbaiten amaierak beste zeozeren hasiera ekar dezake; alegia, amaitzear dagoen horrek zerbait berri bihurtzeko arriskua, onura, zoria dakar. Arteak prozesu horiek ikusarazteko onura du zenbaitetan, amaitzear dagoen horren transformazio prozesuaren sintomak kristalduz. Bada, kristaltze prozesu horretan kokatzen dela sentiarazten digu Paula Huartek, Gasteizko Montehermoso Kulturunean dagoen Azken eguna parkean erakusketaren bitartez.

Haurtzaroa samurtasunarekin, goxotasunarekin lotu izan dugu askotan: inozentzia, ezjakintasunak luzatzen duen alaitasun lausotua, etengabeko jolasa... Hortxe kokatzen gaitu mostrak hasieran, Jovellanos erakusketa aretora ailegatzeko zeharkatu behar den pasabide estu, isil eta luzearen iluntasunean barneratu ostean. Espazio ireki, karratu eta txiki hartan, koloreek, marrazki bizidunen iruditeria goxoak eta naturarekin lotutako soinuek zeharkatzen gaituzte: loreak, txorien txioak, haurren barreak... Momentu horretan bertan, erakusketa aretoa atzean utzi dugula, alegiazko ipuin oniriko baten eszenografiak inguratu gaituela sumatzen dugu.

Aretoaren erdigunean, aldare baten kokapenarekin alderatu genezakeen instalazioa dugu, zeinak espazioranzko ongietorria egiten digun: edozein kontakizun tradizionalekin aldera genezakeen piknik baten eszena. Haurrak jolasean, animaliak, kafe pitxerrak...

Espazioa irekia den heinean, ibilbidea askea da. Bada, bertan urperatzen garen momentuan, idulkietan goratutako hainbat zeramika sumatzen dira. Eta horiek dira, nolabait, gorputzak espazioan egituratu behar dituen mugimenduak zehazten dituztenak. Halatan, erritmoak sortzen dira, orekatuak, leunak, lasaiak... eta prozesu hori murruetan esekita dauden artilezko tapizetara hedatzen da. Halatan, prozesua ez da hormetan amaitzen, sabaian zintzilik eszenografia osatzen duten konposizioak baitaude.

Alabaina, lehenengo begi kolpean ikusten dugun horrek bigarren kolpe batean ikusten dugunaren bestelakoa den zerbait adieraz diezaguke. Horrek ez du esan nahi aldaketarik dagoenik, ikuskatze prozesuan informazioa ehundu, lotu eta osatzen dela baizik. Eta hori da, hain zuzen, erakusketa aretoan sumatzen dena. Hasierako poztasun melenga horrek geruzak dituela ondorioztatzen dugu; gozotasuna garraztu, zikindu eta ilundu egiten da.

Horren adierazle nagusia da espazioaren hasieran aurkezten zaigun pieza: loreontzia. Idulkian goraturik zeramikaz eginiko loreontzia ikusten da, zeinetan loreek moduren batean arroztasuna igortzen diguten. Beherantz daude begira. Gerturatzen garen heinean, haren azpian ispilu bat dagoela ikusten da. Eta bertan, loreek ezkutatzen dituzten adierazpenek zeharkatuko gaituzte. Ez baitira ohiko landareak, haien tristurak beheratzen dituen heinean aurpegiak ezkutatzen baitizkigute. Marrazki bizidunetako pertsonaiak balira bezala karakterizatuak baitaude.

Azalak geruzak dituen bezala, baita Huartek ehundutako piezek ere. Iruditeria kolektibotik eratorritako irudiak begiratzen ditugun lehen aldian ondorioztatzen baitugu badakigula zertaz doan gauza: haurtzaroa, marrazkiak, natura... Espazioaren konposizio murgilgarri horri esker figurek harrapatzen gaituztenean, barrenak arrakalatzen zaizkigu.

Eta arrakalatze hori areagotzen da espazioaren azkenengo idulkiak begirada barreiarazten digunean. Neskatila bat dugu bertan, eserleku batean eseria. Patxadaz eta lasaitasun osoz, pospoloz betetako kaxa bat esku artean duela. Eta patxada eta lasaitasun horrekin ingurua erretzen du, desagerrarazten du, inguratzen duen oro eraldatuz eta osotasun hori su bihurtuz. Orduan, goxotasuna mikazten da, indartzen da, erretzen da.

Tentsioak sortzen dira ezagutzen dugun eta ezagutzen ez dugun horren artean, iruditeria oniriko eta errealen artean, denaren eta ez denaren inguruan... Halaber, tentsio kontraesankor hori materialetara ere hedatzen da. Artistak artilezko ehungintzaren biguntasuna zeramikaren hauskortasun zurrunarekin uztartzen baitu. Betiere, dena elkarrekin ehuntzen duen instalazio bateratu baten bitartez.