Lan merkatua konfinamenduaren aurreko datuetara hurbiltzen ari da

Uztailak beste koska bat eman dio langabeziari. SEPE Espainiako enplegu zerbitzuaren arabera, Hego Euskal Herrian 153.895 lagun daude lanik gabe, ekainean baino 4.750 gutxiago. Kopururik txikiena da 2020ko otsailaz geroztik, hau da, konfinamendua ezarri aurreko hilabetetik. Enplegu bulegoetako erregistroetatik 2.700 langabe atera beharko lirateke koronabirusaren agerraldiaren aurreko egoerara itzultzeko.

Uztaileko datuak, ordea, badu ifrentzurik. Batetik, Gizarte Segurantzak 1.030 afiliatu galdu ditu. Uda guztietako ohiko galera da hori, eta hezkuntza sektoreko milaka langile oporraldian lanik gabe geratzeak eragiten du. Lanpostu horiek, normalean, irailean eta urrian berreskuratzen dira.

Beste alde iluna ere klasiko bat da jadanik: sortzen diren lanpostu gehienak aldi baterako dira. Uztailean sinatutako kontratuen %6,5 baizik ez dira mugagabeak izan.

Sindikatuek lanpostu berrien prekaritatea nabarmendu dute. EAEko CCOOk ziurtatu duenez,«Aldi baterako enpleguei zor zaie soldatapeko lanpostuen berreskuratze osoa; mugagabeko enplegua galtzen ari da, bai gizonena, bai emakumeena, eta lanaldi partziala zabaltzen ari da».

Sindikatu horren Nafarroako adarrak, berriz, eskatu du iristear dauden EBren funtsak erabiltzea «desberdintasunak txikitzeko eta emakumeei, gazteei eta migratzaileei eragiten dieten enplegu arrakalak gutxitzeko». Ildo horretatik, Nafarroako UGTk azaldu du lurralde horretan langabeen %60 emakumeak direla; %21,3, atzerritarrak, eta %10, gazteak.

Iruñeko eta Gasteizko gobernuek, berriz, balantze baikorragoa egin dute. «Serie historikoan ez zen inoiz uztailean langabezia hainbeste jaitsi», gogorarazi du Carmen Maeztuk, Nafarroako Eskubide Sozialen kontseilariak. Halaber, nabarmendu du azken hiru hilabeteetan Gizarte Segurantzako afiliatuen marka hautsi duela Nafarroak. Aitortu du, ordea, egoera okerragoan daudela emakumeak, gazteak eta atzerritarrak.

Afiliazioan oraindik marka historikoaren azpitik daude Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa —978.175 zeuden 2019ko abenduan, eta 964.391 2021eko uztailean—. Beste datu bati erreparatu dio Alfonso Gurpegi Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailburuordeak: pandemian lana galdu zutenen %93k jada berreskuratu dute enplegua. Hutsunea ostalaritzan ikusi du Gurpegik, eta aipatu du litekeena dela arrazoia bosgarren olatuaren eragina izatea. Izan ere, ostalaritzan 2019ko uztailean baino %41 kontratu gutxiago egin dituzte aurten; aisialdian eta kulturan, berriz, %32 gutxiago.

LANGABEZIA
Enplegurik gabekoen kontratazioa ugaritu da gehien

Laugarren hilabetez jarraian jaitsi egin da langabe kopurua, eta ez gutxi. 4.740 langabe gutxiago ageri dira Lanbideren eta Nafar Lansareren bulegoetan. 1997ra egin behar da atzera uztailean halako jaitsiera bat ikusteko. Horri esker, duela urtebete baino 29.500 lagun gutxiago daude zerrendetan. Pandemia aurreko mailara iristeko, beste 2.700 ateratzea beharrezkoa da, baina nekez lortuko da helburu hori abuztuan, langabeziak gora egiten duen hilabete bat izan ohi delako. Udazkenean gertatzea, ordea, oso litekeena da, urtaro ona delako enpleguarentzat.

Lurralde eta sektore guztietan jaitsi da langabezia uztailean, baina bada nabarmendu den arlo bat: aurretik enplegurik ez zuten 1.140 lagunek utzi diote langabe izateari. Uler daitekeenez, langile gazteak dira horietako gehienak, udarako hartutakoak.

AFILIAZIOAK
35.000 kotizatzaile gehiago iazko abuztutik

Ia 39.000 enplegu galtzea ekarri zuen pandemiak, 2020ko martxotik urte horretako abuztura. Dagoeneko horietatik 35.000 berreskuratu dira, eta irailerako falta direnak berreskuratzea espero daiteke, hezkuntzako kontratazio berrien bitartez.

KONTRATUAK
Kontratu asko, baina laburrak dira gehienak

Aurtengo uztailean 111.801 kontratu sinatu dira Hego Euskal Herrian, 2020koan baino 22.000 gehiago, eta koronabirusa iritsi arte ohikoa zen kopuru hori. Baina horietatik 7.266 baizik ez dira mugagabeak izan, hau da, %6,5. Halako kopuru txikirik ez da ikusi urte batean, eta horrek erakusten du litekeena dela sortu bezain bizkor desagertzea sortutako enpleguak.