Familien gastuen jaitsierak %0,5 txikitu dute Nafarroako ekonomia

Pandemiaren azken olatuari aurre egiteko neurriek eten egin dute Nafarroako ekonomiaren hazkundea. Urteko lehen hiruhilekoan %0,5 apaldu zen 2020ko azkenekoarekin alderatuta. Kontsumoa izan da beheraldi horren arrazoi nagusia, Elma Saiz Nafarroako Ekonomia kontseilariak azaldu duenez: ez da soilik itxieren eta mugen ondorioz ostalaritzan gutxiago gastatu dutela, baizik eta beste gastuak ere mugatu dituztela COVID-19 kutsatzeak gehitu ahala.

Urte arteko tasak ere negatiboan jarraitzen du, baina ez hainbeste: -%5,9 izan zen aurreko bi hiruhilekoetan, eta -%2,2 azkenekoan. Erorialdi apalago horren atzean, Nastat Nafarroako Estatistika Institutuaren ustez, eraikuntzaren eta industriaren leheneratze mailakatua dago batez ere, eta gutxiago zerbitzuen alorrarena.

Edonola ere, Nastatek ohartarazi du atzo jakinarazitako emaitzak behin-behinekoa direla, eta aldaketak izan ditzaketela ekainaren 24an zabalduko dituen datu osotuagoekin. Izan ere, behin-behineko kalkulua egin dute martxoko zenbait datu iritsi gabe zeudela —besteak beste, industriaren ekoizpenaren indizea, eta zerbitzuen eta kanpo merkataritzaren ekarpena—.

Hain zuzen ere, martxoko behin betiko datuekin itxaropena azaldu du Saizek, txertaketak aurrera egin ahala familien konfiantza indizeak hamasei puntu gora egin duelako, eta horrek jarduera handitu duelako. «Une erabakigarrian gaude, eta horrek itxaropena ematen digu 2021aren gainontzekoan susperraldia izango dela». Edonola ere, hazkunde sendoena urtearen bigarren erdialderako espero du Iruñeko gobernuak, herritarren multzo bat txertatuta dagoenerako. Gogorarazi duenez, familien aurrezkia inoizko handiena da, eta horrek pentsarazten die haien gastuak gorakada handia izango duela COVID-19a kontrolatzeko neurriak arintzen direnean.

Gora doa enpresen konfiantza indizea ere, nahiz eta industriak hornikuntza arazo batzuk izan dituen azken asteetan, Suezko kanala blokeatuta egon zelako hainbat egunez, eta zenbait lehengairen eskasia dagoelako.

Euroguneak, okerrera

Nafarroako datua ez dator bat Eustatek iragan astean Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako emandakoarekin, haren arabera BPGa %0,2 handitu baitzen hiru lurralde horietan. Urte arteko tasa, berriz, Nafarroakoa baino okerragoa da (-%2,9). Ipar Euskal Herriko daturik ez dago, baina Frantziakoak erreferentzia gisa balioko balu, hazkunde apal baina positiboa izango luke (+%0,4), nahiz eta hainbat sektore erabat geldirik egon ziren.

Nafarroaren joerari jarraitu diote, berriz, Espainiak (-%0,5) eta euroguneak (-%0,6). Azken hori, gainera, atzeraldi teknikoan sartu da berriro, BPGa bi hiruhileko segidan uzkurtu delako (-%0,7 2020ko laugarrenean). Datu txar horretan eragin handia izan du bertako ekonomiarik handienak, Alemaniak, %1,7 erori izanak. Neurri batean, aldi baterako faktoreek ekarri dute uzkurdura —BEZaren behin-behineko apaltzea amaitu izana, eguraldi txarra, eta industria askok biltegiak jada bete zituztela brexit-a gertatu aurretik—. Hala, analisi baikorra egin du Philip Lanek, EBZko ekonomisten buruak: «Suspertze ona ikusten dugu hemendik aurrera».

Atzeraldiaren arrastorik ez dago, berriz, beste bi ekonomiarik handienetan: AEBetako ekonomia %1,6 hazi zen, eta Txinakoa, berriz, %0,6.