Mattisek ere ezin izan du

Herbert Raymond McMaster Segurtasun Nazionalerako kontseilari postuan, John Kelly Kabineteburu karguan eta James Mattis Defentsa idazkari postuan. 2017ko urtarrilean, hiru jeneral horiek izan ziren Donald Trump AEBetako presidentearen izendapenetako izen-abizen garrantzitsuenak. Egun, lehen hirurek ez dute gobernuan jarraitzen, eta laugarrenak datorren otsailean hartuko du erretiroa: ezustean, Mattisek atzo jakinarazi zuen dimisioa eman zuela, AEBetako presidentearekin izan dituen desadostasunengatik; azkena, aste honetakoa, Sirian dituzten tropak erretiratzen hasi direlako.

Trumpen oldarraldiak baretzeko kontrapisutzat zituzten hiru jeneralak. Errealitate horren adibide esanguratsu bat deskribatzen du Bob Woodward kazetariak Trumpi buruzko liburu batean: AEBetako presidenteak Baxar al-Assad Siriako presidentea hiltzeko agindua eman zuen, herrialde horretako gerra amaitzeko, baina Mattisek berehala gelditu zuen erabakia. «Defentsan behar du haren ikuspuntuarekin hobeto lerrokatuta dagoen norbait», jakinarazi zuen Defentsa idazkariak, agerian utzita desadostasunak direla erabakiaren atzean dagoen arrazoi nagusia.

AEBetako hedabideek zabaldu zutenez, Mattis ez dago ados Trumpen erabakiarekin, eta atzo izandako bilera batean ohartarazi zion soldaduak Siriatik ateratzeak Errusiari, Irani eta Al-Assadi egingo liekeela mesede, eta EI Estatu Islamikoari berpizteko aukera emango liokeela. AEBetako presidenteak, ordea, berretsi egin zuen herenegun esandakoa: EI garaitu dutela.

Egun berean jakinarazi zuten Trumpek erabaki hori hartu zuela Recep Tayyip Erdogan Turkiako presidentearekin telefonoz mintzatu ostean, hark zin egin ziolako EIren azken jihadistez arduratuko zela; gainera, AEBen troparik gabe, Turkiak errazago izango luke Siria ekialdera sartzea, kurduen esku dagoen eremua inbaditzeko. Alegia, AEBetako presidenteak nahiago izan du Erdoganen iritziari garrantzi handiagoa eman bere Defentsa idazkariarenari baino.

«Mattis jeneralak asko lagundu dit aliatuak eta gainontzeko herrialdeak euren betebehar militarrak ordaintzera behartzeko. Karguan dagoenetik, aurrerapauso handiak egin ditugu», txiokatu zuen AEBetako presidenteak, bien arteko desadostasunei buruzko erreferentziarik egin gabe.

Izan ere, Siriako desadostasunek ez ezik, Afganistango tropei buruzkoek ere eragin dute Mattisen erretiroa: Defentsa Departamentuak atzo jakinarazi zuen Trump aztertzen ari dela herrialde horretan dituzten tropak ere erretiratzea —14.000 soldadu dituzte—.

Frantziaren egitekoa

EIren aurkako borrokan, AEBak SDF Siriako Indar Demokratikoen aliatu nagusia izan dira. Horregatik, tropen erretiratzeak hutsune bat utziko duela kontuan harturik, SDC Siriako Kontseilu Demokratikoaren ordezkaritza bat Parisen izan zen, Frantziako Gobernuarekin etorkizuneko egoeraz eztabaidatzeko.

Zehazki, SDCko ordezkariek eskatu zioten AEBek utzitako hutsunea betetzeko.