Euskal itzultzailerik «onena»

«Inoiz ikusi ez diren kalitateko itzulpenak eskaintzen ditu Modelak». Hala adierazi dute Elhuyarreko eta Mondragon Linguako ordezkariek itzultzaile automatiko berria aurkeztean. Euskararen eta gaztelaniaren arteko itzulpenak egiten ditu. Euskara zabaltzea du helburu, baita Euskal Herriko eleaniztasunean eragitea ere. Erabilgarri dago jada, www.modela.eus webgunean. Erabiltzaile bakoitzak hilean 2.000 hitz itzultzeko aukera izango du, dohainik. Kopurua handitzeko, izena eman, eta kuota bat ordaindu behar da.

Euskararen morfologiak ezartzen dituen «mugak» gainditu dituztela adierazi du Leire Cancio Elhuyarreko zuzendari nagusiak. «Euskararen hizkuntza teknologiak beste hizkuntzen pare jarri dira». Bi urtez beste zenbait euskal enpresarekin lanean aritu ostean garatu dute tresna. Proiektuan parte hartu dute Vicomtechek, Euskal Herriko Unibertsitateko Ixa taldeak, ISEAk, Ametzagaiñak eta Eleka Ingeniaritza Linguistikoak.

Itziar Cortes Elhuyarreko itzulpengintzarako teknologien arduradunak jakinarazi du Modela «erabilerraza eta azkarra» dela. Bestelako itzultzaileetan bezala, erabiltzaileak testu bat emango dio sistemari, eta horrek itzuli egingo du. Testu prozesadoreetako dokumentuak eta HTMLak itzultzeko gai ere izango da Modela. Horrez gain, Cortesek azpimarratu du konfidentzialtasuna bermatuko duela tresnak; itzulitako testuak ez dira gordeko.

Teknologia aurrerakoia

Modela erraz erabiltzen bada ere, garatu duten sistema informatikoa ez da hain sinplea; Sare Neuronaletako Itzulpen Automatikoa erabili dute. Adimen artifizialaren bitartez jarduten du; «ikasitako» funtzioak darabiltza sistemak. Igor Ellakuria Mondragon Linguako itzulpengintzarako teknologien arduradunak azaldu du sistemak lan egiten duela jada itzulita dauden testuak erabilita. Kontzeptuak sailkatzeko gai dela ere azpimarratu du. «Orain arte erabili diren teknologiak baino askoz hobea da». Izan ere, azken urteetan, erregeletan eta estatistiketan oinarritutako teknologiak erabili izan dira itzulpenak egiteko. Erregelekin jarduteko, sistemari hizkuntza arauak aurkezten zaizkio, eta horren bitartez egiten du lan. Estatistiken kasuan, berriz, hitz bat bestearen alboan agertzeko probabilitatea aztertu ostean egiten dira itzulpenak. Bi metodo horien bitartez, ez da lortu testuak behar bezala itzultzea. Adimen artifizialak mugak apurtzeko bidea eman du, malguagoa baita.

Etorkizuneko tresna

Modela «mugarri» bat izan daiteke, Cortesen iritziz. «Oraingoz, web aplikazio bat da, baina uste dugu askoz ere gehiago eman dezakeela». Lagungarria izan daiteke aplikazio berriak sortzeko, hala nola laguntzaile birtualetarako eta sakelako telefonoetako aplikazioetarako. Hainbat sektoretan ere eragin nahi dute; besteak beste, osasunean, administrazio publikoan eta ikus-entzunezkoetan. «Behin itzulpen sistema edukita, hobetzen jarraitu behar dugu, eta ahalegindu behar dugu tresna hau beste esparru batzuetara zabaltzen», aitortu du Ellakuriak. Hala ere, Ane Ruiz de Zarate Mondragon Linguako itzulpengintza zuzendariak argitu du Modela ez dela itzulpenak egiten dituzten profesionalen konpetentzia: «Makinak ez ditu profesionalak ordezkatuko, baina ezin diegu aterik itxi aurrerapenei».

Izan ere, etengabe egiten dira berrikuntzak teknologian. «Azken bi urteetan hizkuntza teknologian egindako aurrerapena azken hamar urteetakoa baino handiagoa da», ziurtatu du Canciok. Itzulpen merkatuan izan dezake tokia Modelak; Languneren merkatu ikerketa baten arabera, iaz 500 milioi hitz inguru itzuli ziren Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan.