Albistea entzun

ATZEKOZ AURRERA. Eider Conde. Aranzadiko komunikazio arduraduna

«Ez genuen espero jendearen zirrara»

Esku asko daude Irulegiko Eskuaren aurkikuntzaren eta zabalkundearen atzean. Eider Conderenak, esaterako. Eskua mugarria izan da, baina arkeologia prekarioa dela gogorarazi du.
JON URBE / FOKU Tamaina handiagoan ikusi

Jakes Goikoetxea -

2023ko martxoak 28 - Donostia

Irulegiko Eskuaren aurkikuntzak eragindako tsunamia kudeatzea egokitu zaio Eider Conderi (Donostia, 1981), Aranzadi zientzia elkarteko komunikazio arduradunari. Olatuek ez dute etenik. Aurkikuntzari buruzko aurkezpenak egiten ari dira: gaur, 19:30ean, Tolosan (Gipuzkoa), Leidorren; bihar, 19:00etan, Bilbon, BBK aretoan. Eskuari buruzko liburua ere saltzen ari dira: Irulegi. Liburu didaktikoa eta oso grafikoa. Salgai dago BERRIAren dendan.

Zer esan nahi du Irulegiko Eskuaren moduko aurkikuntza batek Aranzadirentzat?

Hasteko, sekulako ikusgarritasuna lortzea, ez bakarrik Euskal Herrian, baita nazioartean ere. Gero, erakundeen atea jotzen badugu, beste modu batera hartzen gaituzte, ezagunagoak gara haientzat. Orain, ikusgarritasun hori errentagarri bihurtu behar dugu.

Mugarri bat da Aranzadirentzat?

Bai. Baditugu beste mugarri batzuk ere: Ekaingo kobazuloko margolanak, Altxerrikoak, memoria historikoan egindako lan guztia...

Aranzadik 75 urte bete ditu. Itzaleko lan handia egiten du. Zailtasunak dituzue gizartera iristeko?

Bai. Zientziarekin lan egiten baduzu, oso zaila da ezaguna izatea. Gainera, guk egiten dugun zientzia motarekin, oinarrizko zientziarekin, zailagoa. Irulegiko aztarnategia ezagun bihurtu da, baina 75 urte daramatzagu, esaterako, arkeologian gauza oso garrantzitsuak aurkitzen.

Irulegiko Eskuaren olatuak gainditu egin zaituzte?

Bai. Komunikabideetako oihartzuna tsunami bat izan zen azaroan eta abenduan. Gainditu gintuen. Hala ere, neurri batean espero genuen. Espero ez genuena jendearen zirrara izan zen. Astakeria bat izan zen: jendeak eskua tatuatu zuen! Sare sozialak, pintaketak, marrazkiak... bat-batean pop ikur bihurtu zen.

Jendeak bere egin zuen.

Guztiz. Oso harro sentiarazten gaitu. Gainera, arkeologiarekin zerikusia duen zerbait da.

Nolakoak izan ziren eskuaren garrantziaz jabetu zinetenetik aurkeztu arteko asteak? Isilpean gorde behar izan zenuten.

Zailak. Filtrazioen beldur izan ginen azkenera arte. Baina hain garrantzitsua zela bagenekienez, ez ginen ausartzen ezer esatera. Ezta etxean ere. Gainera, lan asko geneukan aurkezpena ondo egiteko, eta lanean zentratuta geunden.

Noiz argitaratuko da indusketan oinarritutako artikulu zientifikoa?

Antiquity aldizkarian argitaratuko da. Azken zuzenketak egiten ari dira.

Jendeari aukera ematen diozue proiektu jakin batzuk diruz laguntzeko. Irulegiko indusketa laguntzeko ekarpenak igo dira?

Bai, laguntza gehiago jaso ditugu Irulegiko indusketarako, jendeak proiektua lagundu nahi du. Baina jende gehiago egin da Aranzadiko bazkide ere, eta hori oso pozgarria da. Horrek esan nahi du jendeak Aranzadi babestu nahi duela. Irulegikoa traktorea izan daiteke beste proiektu batzuentzat.

Zailagoa da arkeologia proiektuetarako dirua lortzea?

Arkeologia oso prekarioa da, eta beti daukagu diru premia. Irulegikoa luxu bat da: normalean aztarnategiak urtean hamabost egunez induskatzen dira; Irulegikoa, aurten, hiru hilabetez induskatuko da.

Herri batek hasitako eta babestutako ikerketa da Irulegikoa. Salbuespena da?

Guztiz, hori ez da inoiz gertatzen. Manolo Romerok, Aranguren ibarreko alkateak, betidanik egin du ondarea babestearen alde. Inork ez du horrelako apusturik egiten. Gainera, herriarekin lan egin dugu, auzolanean.

Poz handiagoa ematen du horrela hasitako proiektu batek halako emaitza izatea?

Bai. Ea eredu gisa balio duen beste batzuek ere horrelako apustuak egiteko. Askotan esaten dugu: zenbat Irulegi geratu dira bidean diru faltagatik? Asko, ziurrenik.

Boluntario batek, Leire Malkorrak, aurkitu zuen eskua. Arkeologiako ikerketak boluntarioetan oinarritzen dira?

Bai, jakina. Opor egunak hartzen dituzte halako lanetarako. Askotan, ikasleak dira, ondo datorkie ikasteko eta esperientzia pilatzeko. Boluntariotza Aranzadiren DNAn sartuta dago, bere historiaren hasiera-hasieratik. Aranzadi ezin da ulertu boluntariorik gabe.

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

Circom sariak banatu dituzte Donostian ©ETB

Egungo erronkak aztertu dituzte 39. Circom biltzarrean

Urtzi Urkizu

Danimarkako TV2 Nord kateak jaso du Gran Prix saria, Donostian. Ukrainako ‘Hromdaske’ hedabideko bi kazetarik hitzaldia eman dute.

Izokin bat, Bidasoa ibaian gora. ©JOSE ARDAIZ GANUZA

Joan-etorriko arrainen balioa

Iker Tubia

Arrain diadromoen onura ekologiko eta kulturalak handiak direla adierazi dute Europako Diades proiektuaren emaitzek. Arrain horiek ibaitik itsasora edo itsasotik ibaira migratzen dute, eta haien populazioak arriskuan daude. Adituek babes neurri «bateratuak» eskatu dituzte.
Natalia Garriga eta Rosa Roma i Monfa, atzoko agerraldian. ©ARNAU PASCUAL / KATALUNIAKO KULTURA DEPARTAMENTUA

Kataluniak ehunka bikoizketa eta azpidatzi emango dizkie plataformei

Jakes Goikoetxea

TV3k bikoiztutako eta azpidatzitako film eta telesailak jartzen ari dira 'streaming' plataformen esku
Txokolatezko txalupa bat itsasoratu du gaur Albaolak

Uretaratze gozo-gozoa

Enekoitz Telleria Sarriegi

Txokolatez egindako 1.500 kiloko txalupa bat itsasoratu dute Pasaiako badian. Albaola Itsas Kultur Faktorian egin dute, Euskal Herri osoko gozogileen artean. Eta bai: flotatu egin du.

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Jakes Goikoetxea

Informazio osagarria

Iruzkinak kargatzen...

Izan BERRIAlaguna

Zure babes ekonomikoa ezinbestekoa zaigu euskarazko kazetaritza independente eta kalitatezkoa egiten segitzeko.