Albistea entzun

Aldarri zaharrei bultzada berria

Naziogintza taldeak gogora ekarriko ditu 1931n hainbat udalek Euskal Errepublikaren alde onartutako mozioak, eskaera XXI. mendera egokitzeko. Azpeitian egingo dute, larunbatean.
Josu Albero, Naziogintza taldeko kidea, Azpeitian.
Josu Albero, Naziogintza taldeko kidea, Azpeitian. GORKA RUBIO / FOKU Tamaina handiagoan ikusi

Iosu Alberdi -

2022ko maiatzak 5 - Azpeitia

Espainiako Estatuaren egituraketa berriaren aurrean, Azpeitiko hiribilduko udala uztear direnek, euren karguak laga aurretik, eta nazio gisa dagozkion eskubide natural eta historikoak baieztatu ostean, Euskal Errepublika aldarrikatzen dute Euskal Herriaren lehen autodeterminazio ekintza bezala». Halako eta antzeko adierazpenak onartu zituzten Euskal Herriko hainbat herritako udalek 1931. urtean, Espainian errepublika ezarri berri zela. 91 urte geroago, aldarrikapen haiek gogoratuko ditu Naziogintza taldeak, katea eten ez dela irudikatzeko.

Naziogintzako kideek 42 udaletako artxiboetan miaketa lanak egin dituzte azken urteetan, eta horietatik hemeretzitan aurkitu dituzte Euskal Errepublikaren aldeko mozioak; besteak beste, Zumaian, Oñatin, Hernanin, Errenterian (Gipuzkoa), Bermeon, Getxon, Mundakan eta Markinan (Bizkaia). Horietako bat da Azpeitikoa (Gipuzkoa) ere; 1931ko apirilaren 17an onartu zuten. Hala, han ospatuko du taldeak Euskal Errepublikaren Eguna, larunbatean. Taldeko kide Josu Alberoren hitzetan (Bartzelona, 1957), gertaera «guztiz ezezaguna» da jende gehienarentzat, eta hura ezagutarazteko asmoz ere mugitu dira.

Alberoren esanetan, iragana baliagarria da erakusteko Euskal Errepublikaren aldeko aldarrikapenak aspaldikoak direla: «Esaterako, Aita [Manuel] Larramendik oso garbi hitz egin zuen Euskal Errepublikaz, eta proposamen independentista garbia egin zuen Euskal Herriko zazpi lurraldeentzat». Erreferentziok, baina, «XXI. mendeari egokituta» egin behar direla uste du.

Gakoa, Alberoren hitzetan, Euskal Errepublikari eginiko erreferentziak dira: «Euskal Herriak bere berezko errepublika behar du, gure etxean guk geuk agintzeko, eta ez espainiarrek edo frantsesek». Hala, Kataluniako ereduari jarraituz, independentismoaren inguruko diskurtsoa «Euskal Errepublikaren» inguruan sortu behar dela defendatu du, «Euskal Estatuaren» inguruan egin beharrean. Hark izan beharreko itxura ere argi du Naziogintzako kideak: «Modernoa, justua, demokratikoa, askea eta euskalduna».

Euskara erdigunera

Azken ezaugarri horri berebiziko garrantzia eman dio Alberok, uste baitu «euskal kontzientzia nazionala» galtzen ari dela: «Euskal abertzaletasuna krisi sakon batean sartuta dago, gure nazioaren sustraiak, euskara, euskal kultura eta euskal identitate kolektiboa ahazten eta baztertzen ari direlako». Hala, gogoratu du euskara «nazio egiten gaituen funtsezko elementua» dela.

Egun, ordea, alderdi abertzaleek beste lehentasun batzuk dituztela uste du, eta, «hegemonia politikoa lortzeko lehia» betean, «botoen gatibu» direla. Are gehiago, lehia horrek abertzaleen arteko batasuna zailtzen duela argudiatu du Alberok: «Lizarra-Garaziko garaian besterik ez dugu ezagutu abertzaleen arteko elkarlana azken 50 urteetan».

Hutsune hori identifikatuta, Naziogintzaren asmoa da «euskal kultura eta euskal identitate kolektiboaren aldeko mezua» zabaltzea, Euskal Errepublikaren aldeko pedagogia egiteaz gain: «Nortasun nazionala sendotu ezean, nekez lortuko du inoiz Euskal Herriak burujabetza osoa». Beraz, taldearen helburua izan da, independentziaren aldeko beste talde bat izatea beharrean, Euskal Herria nazio egiten duten ezaugarrietan zentratzea: «Euskara politizatzeko».

Asmo horixe dute larunbateko ekitaldirako ere: «Abertzale eta independentiston topagunea izango da». 12:00etan hasita, 1931ko apirilean Euskal Errepublika aldarrikatu zuten Azpeitiko zinegotziei omenaldi bat egingo diete. Halere, egitarauari izaera nazionala emateko asmoa dute, eta, besteak beste, duela 91 urteko udaberri hartan Euskal Errepublikaren alde egin zuten herrietako ordezkariak ere gonbidatu dituzte ekitaldira.

Asko balio du irakurri duzun albiste/artikulu honek. Talde baten lanaren emaitza da.

Albiste hau zuri helarazteko eta talde honek bere lana baldintza egokietan egin dezan, BERRIAk ezinbestekoa du zure sostengua.

Zure babes ekonomikoarekin, aldi hau kontatzeko funtzioa betetzen jarraitu nahi dugu: kazetaritza konprometitu, kalitatezko eta independentea egiten.

Albiste gehiago

 ©ENDIKA PORTILLO / FOKU

«Sanchezek lortuko du inbestidura aurrera ateratzea»

Gurutze Izagirre Intxauspe

Erronka nagusiak gizarte gaietan daudela uste du Anduezak, eta horretarako politikak garatzea da Alderdi Sozialistaren lehentasuna. Nazio auzia ez dago gizartearen kezken artean, haren aburuz.
 ©BERRIA

Torturak blaitutako irail hura

Gotzon Hermosilla

Egunotan 30 urte beteko dira Gurutze Iantzi eta Xabier Kalparsoro Espainiako polizia indarren eskuetan zeudela hil zirenetik. Haien kasuek argitu gabe jarraitzen dute.

Josu Urrutikoetxea, 'No me llame Ternera' dokumentalaren une batean. ©

Auzi bat, ikuspegi desberdinak

Enekoitz Esnaola

Josu Urrutikoetxeak gehienbat ETAren hilketei buruzko galderak erantzun behar izan ditu 'No me llame Ternera' dokumentalean; maiz aipatu du «sentitzen» duela. Gainetik jorratu dute «gatazka».

Mikel Karrera eta Itsaso Zaldua, haien aurkako epaiketan. ©FERNANDO VILLAR / EFE

Auzitegi Nazionalak 30 urteko espetxe zigorra ezarri dio Mikel Karrerari

Berria

Gimenez Abad PPko politikaria hiltzea egotzi dio epaimahaik, De Prada epailearen boto partikularrarekin; absoluzioaren alde egin du. Auzi berean, Itsaso Zaldua absolbitu dute. 

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...