Etxegabeak, haserre

Txakurrak zaunkaka, musika jo eta su, etxegabeak lurrean jarrita, oinutsik. Eta haserre. Halako irudia eman zuen atzo Baionako herriko etxe aitzinean ehunka herritarrek egin zuten protestak. Jean Rene Etxegarai Baionako auzapezari leporatu diote etxegabeen kontrako neurri sorta bat izenpetu izana. Txakurrak elkartzea, karrikan jarririk egotea eta zenbait puska kalean biltzea debekatu du auzapezak, besteak beste. Auzapezaren erabakia salatzeko, debekatu duen guztia egin zuten atzo etxegabeek, herriko etxeko atarian, eta ehunka herritarren babesa izan zuten.

Iragan igandean hilik aurkitu zuten emakume etxegabea gogoan izan zuten: Heriotza itxoin behar izan du teilatu bat izateko leloa zuen pankarta bat jarri zuten zintzilik, Etxegabeen kontrako neurririk ez mezuaren ondoan.

Existe —artista izena da— Baionako etxegabe bat da; eguna hiriko paretetan marrazten pasatzen du, aurpegiak batez ere. «Gu karrikan egoten gara diru pixka bat biltzeko, jendearekin harremana egiteko. Etxegabeak hiriaren parte dira. Orain debekatu digute nonbait pausatzea. Hemendik aurrera zer gertatuko da?», galdegin du. Haren ustez, neurri horiek etxegabeak estigmatizatzen dituzte. «Gutxi batzuek egiten dutena denek pagatuko dugu».

Existek argi du: «Baiona burgesiaren esku utzi nahi dute, eta ghettoko batzuk hor bagara, trabatzen ditugu. Hiria pobreetatik garbitu nahi dute, nolabait». Harekin bat egin du François Serre-Perezek. Karrikan bizi da aspaldian, eta badu bost urte iritsi zela Lapurdiko hiriburura. «Auzapeza urrunegi joan da. Neurriak ez errespetatzeagatik isunak izanen ditugu, beti gehiago; metatuko zaizkigu. Neurri horiek ez dira apartamentuetan bizi direnentzat: guretzat dira, karrikan bizi garenontzat».

Baliabide gehiago

Herritar andana bildu zen etxegabeen sostengatzeko. «Geroz eta jende gehiagok ditu zailtasunak etxebizitza lortzeko, eta anitz dira karrikan. Ikusi nahi ez dituzten eta ikusarazi nahi ez dituzten horiek kanporatuz, hiria garbitzea du helburu herriko etxeko gehiengoak», salatu du Lur Renteria baionarrak. Neurri sorta bertan behera uzteko eskatu diote auzapezari; eta, oro har, «populazio prekarioenentzako benetako aterabideak» eskatu dituzte. «Baliabide ekonomiko eta humano gehiago behar dira etxegabeei egiazko aterabideak eskaintzeko: etxebizitza, gizarteratze proiektuak, laguntza, zaintza».

Lea Gausset gizarte langilea da, eta arlo horretan dagoen baliabide eskasiaz aritu da. «Prekaritate sozialaren arloan baliabide oso gutxi ditugu. Diru sarrerak urriak dira, eta eremuan eskasiak sentitzen ditugu. Geroz eta postu gutxiago bada. Alta, geroz eta behar gehiago bada, epe motz zein luzerako. Gauzak diren bezala, ezinezkoa da behar guziak asetzea».

Erabakia «gentrifikazio prozesuaren beste urrats bat» dela ohartarazi du Renteriak. Prekaritate geroz eta handiagoa dagoela uste du, eta horren aurrean Etxegaraik hartu dituen neurriak gaitzetsi ditu: «Segurtasun osoaren hautua egin du: pobreak diskriminatzen dituzten neurriak izenpetu ditu, eta polizia gehiago kontratatu ditu».

Izan ere, Gerald Darmanin Frantziako Barne ministroari Etxegaraik eskatu zion herriko etxeko Poliziak dituen baliabide juridikoak emendatzeko; besteak beste, atxiloketak egiteko aukera izan dezaten.