Jatorri ezezaguneko oinazea

Duela zortzi urte jaio zen Ryan, Ain departamentuan (Frantzia). Ohikoa den jarraipena egin zioten bere amari, eta haurrak osasuntsu zegoela zirudien. Erditu zen arte. Esku bat falta zitzaion Ryani, baina medikuek ezin izan zuten jakin haurdunaldian egindako ekografietan. Arazoaren kausa ikertzen aritu ziren arren, ez zuten erantzunik aurkitu. Errepublikaren beste puntan, Bretainian, antzekoa gertatu zitzaion Leoren amari. Jaio berritan jakin zuten umeak besaurreko malformazio bat zuela. Galdera ugari egin zizkioten amari; jateko ohiturak aztertu zituzten, eta botikaren baten ondorio izan zitekeen ere ikertu zuten, baina Leoren kasuan ere, erantzunik ez.

Ryan eta Leo dira esku, beso, besaurre edo hatz faltan jaiotako haurretako bi, baina ez dira bakarrak. Guztira, 30 haur inguru jaio ziren horrelako malformazioekin Frantzian 2000. eta 2014. urteen artean. Susmagarriena da hiru departamentutakoak direla haur horietako gehienak: Ainekoak—herrialdearen ekialdean—, Bretainiakoak eta Loire-Atlantiquekoak —ipar-mendebaldean biak; Bretainiaren zati bat hartzen du Loire-Atlantiquek—. Aineko kasuak gehienez ere Druillat herritik hamazazpi kilometrora agertu dira. Hori dela eta, malformazioak pestizidaren baten ondorio izan daitezkeela pentsatu dute zenbait adituk, baina ez dute argitu.

Lehen ikerketei 2009. eta 2014. urte artean ekin zieten, orduan agertu baitzen dozena bat haur malformaziodun jaio zela tarte horretan. Remera elkarteak darama Rhone-Alpeetan —Ain eskualde horretan dago— malformazioak dituzten haurren erregistroa, eta urriaren hasieran abisua eman zuen elkarteak; susmatu zuten malformazio kasu guztiek lotura bat izan zezaketela. Remeran erregistratzen dituzten haurrek ez dute bestelako malformaziorik edo anomalia kromosomikorik. Gurasoek ere ez dute jokaera arriskutsurik izan. Emmanuel Amar Remera elkarteko zuzendariaren ustez, posible zen malformazioak ingurumenean izandako arazoren batekin lotuta egotea: «Posible da nekazaritzarako erabilitako substantzia batengatik izatea? Ala kasualitate hutsa da?». Ikerketa hasi zuen Frantziako Osasun zerbitzuak, baina ez zuen ikusi gainontzeko departamentuetan baino gehiago zirenik. Faktore komunik ere ez zuen aurkitu. Ainenbeste 11 kasu agertu ostean, ordea, berriz aztertzen hasi da agentzia. Ainekoez gain, Bretainian lau kasu azaldu dira, eta Loire-Atlantiquen hiru. Horiek aztertzen ari dira martxan dagoen ikerketan.

Frantziako Osasun ministroAgnes Buzynek adierazi du sakonki aztertu behar direla kasuak. «Frantziak malformazioen arrazoia jakin nahi du. Ez dugu inolako hipotesirik baztertu nahi; baliteke ingurumenarekin lotuta egotea, edo amek jandako edo edandako zerbaitekin. Agian, arnastu duten zerbaitek sortu ditu malformazioak». Osasun zerbitzuetako kideek azaldu dutenez, zaila da kontaketa zehatza egitea; haurrak jaio zirenean ez zen egin, eta, orain, korapilatsua da malformazioak dituztenak aurkitu eta erregistratzea. Hala ere, kontaketa egiten saiatuko dira. Gauzak erraztu eta lana bateratzeko, datu base komun bat egingo dute lurralde guztietan. Atzo jakinarazi zutenez, ikerketaren lehen emaitzak urtarrilaren 31n argitaratuko dituzte.