Gaur, abuztuak 18, 100 urte bete dira Gorbeia gune babestu izendatu zutenetik. Bizkaiko Diputazio Probintzialak Gorbeiako Mendilerroa Parke Nazional izendatzea erabaki zuen, Ramón de la Sota Aburto, Antonio Araluze eta Antonio de Arginzoniz Comunión Nacionalista Vascako diputatuek proposatuta. Izendapenak mendilerroaren Bizkaiko zatia baino ez zuen hartu. Ekimenaren helburua izan zen txangozaletasunaren bidez lekuaren erabilera publikoa sustatzea eta kokaguneko jarduera ekonomikoak bultzatzea. Probintziako Kontseiluak aho batez akordioa onartu zuenez, sustatzaileek uko egin behar izan zioten aurreikusitako sarbide-sarearen hobekuntzari, Orozkotik Artearaino errepide bat eraikita. Horrela, Gorbeia izan zen euskal erakunde batek babestutako lehen leku menditarra.
Aitorpena inbertsio produktiboen programa bosturteko batean modu koordinatuan gauzatzeko aukera izan zen. Proposamena egin zutenen ekimenez, Bizkaiko erakundeak modu bereizian jarri zuen abian Gorbeiako eremuan, hainbat alderditan: baso-berritzeak, larreen hobekuntza, bertako arrazetako zezen eta aharien ukuilua, txabolak eraikitzea, askak jartzea eta bideak konpontzea.
Hala ere, erabilera publikoa izan zen adierazpenaren alderdi nagusia. Tontor garaiena izateak eta igotzeko zailtasunek garai hartako euskal alpinisten erreferentziazko mendia bihurtu zuten Gorbeia. Bilboko mugimendu txangozalearen buruzagiek aterpe bat eraikitzeko beharra azaldu zieten Bizkaiko agintariei. Helburu hori izan zen, hain zuzen ere, Bizkaiko Foru Aldundiak 1920 inguruan egindako gestioen buru, toki hori gune babestu izendatzeko. Aterpea eraikitzeko plan instituzionala, ordea, gelditu egin zen proiektatutako eraikuntzaren kostu handiagatik (170.000 pezeta). Azkenean, mendietako azpiegitura ekimen pribatu bidez eraiki zen. Eleuterio Goikoetxeak Egiriñaoko parajean, Zallaroarten, babes-etxe bat eraiki zuen. Bertan, lursail baten jabea zen, 3,5 hektareako hedadurarekin. Horrela, euskal txangozaletasunak mendizaletasunaren praktika soziala sustatzeko azpiegitura bat izan zuen Gorbeian, eta aldundiak 21.000 pezetako ekarpenarekin finantzatzen laguntzera mugatu zuen bere partaidetza.
Adierazpenak harrera ona izan zuen tokiko erakundeen eta biztanleen artean. Tokiko korporazio batzuek, zehazki Zeanurik, aitorpenean aktibo bat ikusi zuten funtsean nekazaritzakoa den tokiko ekonomia baten dibertsifikazioan; 1926ko urriaren 10ean hartutako erabakiaren bidez, Zeanuritik gailurrerainoko ibilbidearen iturriak eta seinaleak konpontzea onartu zuen, 250 metroz behin egindako ibilbidea adierazita.
Eleuterio Goikoetxea (Zeanuri, 1888-1956) bezalako partikular batek egoera turismo alpetarreko zerbitzuen hornitzaile bihurtzeko aukera gisa ulertu zuen, eta kontratista moduan, erakunde publikoen erabakiak gauzatu zituen (hazitarako ukuilua, bidea seinaleztatzea); zeanuriztar ekintzailearen jarduera profesionalek modu erabakigarrian lagundu zuten zerra leku babestu gisa deklaratzean sortutako oztopoak desaktibatzen.
Toki bat parke nazional gisa sailkatzea estatuaren eskumena zen. Primo de Riveraren erregimen politiko diktatorialaren ezarpena (1923-1930) oztopo politiko gaindiezina izan zen eremu babestu gisa arauzko izapidetzean aurrera egiteko. Inbertsio-programa diseinatua desegiten joan zen pixkanaka, 1927 aldera desagertu zen arte.
