Erantzukizunagatik

Kontziliazioaren aldeko lanaren abiapuntua gehienetan komuna izaten da. Ez da zaila edozein solasalditan kontziliazioaren definizioaren lehen urratsetan bat egitea, baina, hizketaldia aurrera doan heinean, desberdintasunak azkar azaleratzen dira. Azkenean, kontziliazioa zer den norberak ezberdin bizi du. Eta agian hauxe da gizarteak eta gure antolakuntza sistemak topatzen duen oztopo nagusienetako bat: abiapuntua bera izanda, helburu desberdin gehiegi.

Bestalde, kontziliazioa bizitza pertsonalaren eta lanaren arteko oreka zuzena bilatzea bada, ez da seme-alabak dituen familia batean soilik bilatu beharko genukeen zerbait. Bakarrik bizi direnek kontziliatzeko eskubide berbera eduki beharko lukete. Akaso orduan ere lortuko genuke jomuga orokorrago bat.

Norbera lanean hasten den garaian berarentzat kontziliazioa zer den eta zer izango den eraikitzen hasten da. Askotan, gazte hasten garenean lanean, bestelako arduren faltan, lanarekiko harreman estua sortzen hasten gara. Ondoren, urteen poderioz, gure egoera alda daiteke, eta sortzen zaizkigun beharrak aseezinak bihurtzen zaizkigu lanarekiko sortu dugun lotura zorrotzegia delako.

Azken urteetan gobernuek nolabaiteko ahaleginak egin dituzte: haurrak zaintzeko ordutegi murrizketetarako diru laguntzak, aitatasun bajen epeak luzatu... Baina gaur egungo neurriek, oraindik, kontziliazioaz ari garenean, enpresa eta gizabanakoa aurrez aurre ipintzen dituzte. Bi alderdi begiz begi. «Borroka» horretan, eta beti kontuan izanda lanpostu eta lan mota ezberdin ugari dagoela, askotan presentzialismoaren bidea hartu da. Ordutegi zorrotzak, aldaezinak eta benetako lan kopuruari arreta jarri gabe. Laneko betebeharren eta norberaren beharren egoera bat edo beste izan, bakoitzak bere paperari eutsi eta ordua iritsi arte egoten gara lanpostuan. Oraindik, askotan hau da egoera, ikerketek argi uzten badute ere malgutasun falta horrek azkenean ez diola inori on egiten.

Eta zer gertatuko litzateke zurruntasun horri aurre egiteko kontzeptu berri batzuk sartuko bagenitu eztabaida honetan? Gizartea garen heinean, zer gizarte mota izan nahi dugu? Solidarioa, pertsonak zaintzen dituena eta elkarbizitza bultzatzen duena, adibidez? Eta enpresa eta langilearen arteko erantzukizuna eta konfiantza jarriko bagenitu mahai gainean?

Gaur egungo lanaren egoerak zaildu egiten du ikuspuntu horri eustea. Baina beharbada oinarrizko beharretara jo beharko genuke, nahi dugun gizartearen balioak aztertu, adostu eta bide hori jorratu. Beraz, lana, betebehar eta eskubideetan oinarritutako zerbait izateaz gain, erantzukizunean eta konfiantzan oinarritutako zerbait bihurtuko genuke. Agian orduan bertan topatuko genuke kontziliazioak behar duen malgutasun, lotura eta komunikazio tartea.

Azkenean, guztion lana da, eta erantzukizunaren bideari jarraitzen badiogu, orduan hasieran aipatutako abiapuntu komunaz gain, jarraitzen ditugun helburuak ere berberak izaten hastea lortuko genuke. Kontziliazioaren alde lan egitea izan nahi dugun gizartearen alde lan egitea baita.