Albistea entzun

KRITIKA. Antzerkia

Airea, ikusezina

Agus Perez -

2022ko otsailak 1

'Bidaide'

Konpainia: Metrokoadroka Sormen Laborategia. Antzezleak: Idoia Beratarbide, Ainhoa Alberdi, Maite Aizpurua, Iraia Elias. Musikaria: Mikel Ugarte. Lekua: Etxarri Aranatzeko kultur etxeko antzokia. Eguna: Urtarrilak 28.

Aire ikusezina deitu zen Oier Guillanen testu postdramatiko bat, orain urte batzuk Donostia Literatura Saria eskuratu zuena, antzerki kategorian. Duela gutxi irakurri dut —aspaldi zegoen apalategian, bere txanda noiz ailegatuko zain—, eta hara non protagonistak jende ikusezinaz hitz egiten digun.

Kasualitatez edo, jende ikusezinaz hitz egiten digu Geuretik Sortua ekimenerako jalgi den Bidaide izeneko antzerki ibiltariak. Esandako antzerki testuak ama baten —ama askoren— eta izaki arrunt baten —izaki arrunt askoren— ikusezintasunaz hitz egiten zigun, era poetikoan eta surrealista samarrean betiere, baina oraingo honek tokian tokiko artista eta kultur eragileez hitz egiten digu. Beraiek dira herri bakoitzean kultura dinamizatzeaz arduratzen direnak, herri-bazkariak edo arte erakusketak izan, erraldoien desfileak edo euskal dantza taldeak izan.

Hala ere, aireak bezala, ikusezinak dira jende askorentzat. Batzuetan munduan dira ezagunak, eta beren sorterrian ez, baina, aireak bezala, ezinbestekoak dira geure kulturak, geure izateko moduak, geure herriak bizirik irauteko. Alde horretatik, Metrokoadroka taldearen azken sorkuntza honek balioan jarri nahi ditu tokian tokiko artistak eta kulturgileak, haien ikusezintasunetik ateraraziz eta herririk herri izandako emanaldietan haiekin kolaboratuz. Horregatik deitzen da Bidaide produktu eszeniko hau, eta horregatik esan diote antzerki ibiltaria.

Etxarri-Aranatzeko antzoki zimeldu eta txikira sartu garenean samurtasun olde bat jazo da gure baitan, eta beharbada hori berori izango da gaurko emanalditik hobekien gogoratuko duguna. Hori eta kulturarako sarbidea galarazten diguten debeku autoritarioei ihes egin izana. Harrera gunean geundelarik, goiko solairutik zalaparta betean jaitsi den tropak era guztietako instrumentuak jotzen zituen —harri koxkor bat aitzur baten kontra barne— eta denen gidari Oreka TX-eko Mikel Ugarte zebilen.

Haiek gidatu gaituzte areto barrura, eta pasabideko bi aldeetan zaindari izan ditugu arra beteko altuera zuten jaietako erraldoien figura txiki asko. Izan ere, kontraesan horretatik abiatu da dena: erraldoi nanoen erakustalditik igaro ondoren, erretroproiektore batek sortutako itzal handiek taula gaineko izakien eta ume askoren galdera grabatuei erantzun dizkiete, eta gero, adibidez, norbera erraldoi izan nahi eta txikitasunetik irten ezinik sortutako egoerak irudikatu dira Ugarteren atzealde musikatua eta txalaparta ia subliminala lagun.

Esandako guztiari forma emateko, irakurraldi poetikoak, irudi fisiko artegagarriak, neurrien eta irudien arteko kontraste esanguratsuak eta gordintasun handiko pasarteren bat tartekatu dituzte, halako moldez non une batetik aurrera denboratik eta espaziotik kanpo sentitu garen, dantza emanaldi batzuetan gertatzen zaigun bezala. Amaitzeko, Joxe Aldasoro eta Olatz Aldasoro tokiko kultur eragileen iritziak zuzenean hartu dituztela aipatu eta azken horren esaldi batekin geratuko gara: «Nik txikiaren neurria nahiago, txiki askoren artean gauza handiak egin daitezkeelako».

Sareko BERRIAzalea:

Irakurri berri duzun edukia eta antzekoak zure interesekoak badira, eskari bat egin nahi dizugu: Berria diruz babestea.

Zuk eta zure gisako sareko milaka irakurlek egindako ekarpenarekin, eduki gehiago eta hobeak sortuko ditugu. Eta, zuekin osatutako komunitateari esker, publizitateak eta erakundeen laguntzek bermatzen ez diguten bideragarritasuna lortuko dugu.

Euskarazko kazetaritza libre, ireki eta konprometitua eskaini nahi dizugu egunero; bizi zaren munduaren eta garaiaren berri ematen segitu.

Albiste gehiago

 ©JON URBE / @FOKU

«Orkestrak etxean egin duen lanaren ondorio da nazioartean egindako bira»

Miren Mujika Telleria

Arrakastatsua izan da Euskadiko Orkestraren 2022-2023ko denboraldia, eta halakoa izan dadin prestatu dute datorrena ere, sona handiko zuzendari eta musikariak izango baitituzte lagun.
Ibon Aranberri, Asier Mendizabal eta Itziar Okariz, JAI Jardun Artistikoen Institutuko 2023ko tutoreak; artxiboko argazkia. ©Gorka Rubio / Foku

Hamasei sortzailek parte hartuko dute Jardun Artistikoen Institutuaren udako eskolan

Iraia Vieira Gil

Laugarren aldiz egingo dute aurten, eta arte ikasleek nazioarteko profesionalekin egoteko aukera izango dute. Ibon Aranberri, Asier Mendizabal eta Itziar Okariz izango dituzte tutore.

Xabier Gantzarain, Itziar Ugarte eta Harkaitz Cano, gaur, Azpeitian eginiko aurkezpenean. ©Gorka Rubio / Foku

Formatua berrituta egingo dute Hitzaren Eskolaren laugarren aldia, Azpeitian

Mikel Lizarralde

Amets Aranguren, Irati Gorostidi, Joseba Sarrionandia eta Itziar Ugarte ariko dira irakasle, eta bakoitzak beste irakasle bat gonbidatuko du. Hiru hilabete iraungo du aurten eskolak, irailaren 2tik azaroaren 18ra.

Zenbait erakundetako ordezkariak, atzo, Bilboko Arriaga antzokian, <em>Kristalezko begi bat</em> liburuaren irakurraldi jarraituaren aurkezpenean. ©OSKAR MATXIN EDESA / FOKU

Autobiografia bat, ahots gora

Olatz Enzunza Mallona

Miren Agur Meaberen 'Kristalezko begi bat' liburuaren irakurraldi publikoa egingo dute Bilbon

Astekaria

Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.

Iruzkinak kargatzen...