Oinezkoa

Egunero. Gaur ere bai. Hor doa. Espaloiaren barruko aldetik. Babesa beharko balu bezala. Gabardina luzea gorputz are luzeagoa estali nahian. Belaunak baino beheraxeago iristen zaio. Bi metro hortxe-hortxe neurtuko du gizonak.

Luze eta mehar joaten da egunero, espaloiaren barruko aldetik. Norabait. Beti oinez. Pauso luzeak eman ditzake bere oin luzeekin, baina mantso joaten da, presarik gabe. Akaso, ez du nora iritsi.

Milaka biztanle dituen hiri batean ia egunero norbaitekin gurutzatzea ez da erraza. Baina Martinak ia egunero gurutzatzen du gizaseme hori. Lanera doanero. Arropak erostera joaten denero. Antzerkiren bat ikustera joaten denero.

Hiriko edozein auzotan ikusten du gizasemea. Batzuetan zentroan, bestetan parte zaharrean, Grosen, Amaran... Beti oinez, gabardina luzea soinean, espaloiaren barruko aldetik.

Batzuetan, Martinak pentsatu izan du berak baino ez duela ikusten gizasemea. Matrailezur ongi markatu horiekin. Ile luze zuriarekin. Beti espaloian. Oinez.

Gizasemea beti oinez dabil. Martina batzuetan ere bai. Baina autobusez doala, bizikletaz, autoz… ere ikusi izan du, pasaeran.

Gizasemea gurutzatu zuen lehendabiziko aldietan, Martinak ez zion aurpegira begiratzen. Hiriko espaloietan gurutzatzen zuen ezezagun bat gehiago zen. Nahiz eta ia egunero ikusten zuen. Nahiz eta aldiro erreparatzen zuen harengan. Behin, aurpegira begiratzea erabaki zuen. Gizasemearen begiradarekin berea gurutzatzea. Martinak aurpegia jaso zuen goiti, gizasemearen begi beltzak eta bereak, betaurrekoen atzetik, gurutzatu zitezen. Gizasemeak ez zion begiratu.

Beste behin, burua jaso zuen gizasemearekin gurutzatzean, kaixo esanez bezala. Ez zion agurrik erantzun, Martina ikusi ez balu bezala.

Hurrengoan, kaixo ahotsgoran esan zion Martinak. Erantzunik ez. Gizasemeak espaloiaren barruko aldetik aurrera jarraitu zuen, norabait, edo inora. Akaso ez zekien euskaraz. Atzerritar itxura zuen, bai. Hori izango zen. Biharamunean hola esango zion Martinak. Eta erantzunik ez bazuen jasotzen hello, hallo, bonjour, ciao, moi moi... Zekizkien hizkuntza guztietan agurtuko zuen.

Behin ere ez zion agurrik itzuli gabardinadunak. Ezein hizkuntzatan.

Azken aukera probatzea erabaki zuen orduan Martinak. Traban jarriko zitzaion. Espaloiaren barruko aldetik joango zen gurutzatzen ziren hurrengoan. Estropezu egingo zuten.

Eta horixe egin zuen. Gizasemea bere kontrako norantzan bazetorrela ikusi zuen hurrengoan, bizitzak berriz gurutzatu zituen hartan, espaloiaren barruko aldetik abiatu zen Martina, frantseseko eskolako liburuak eskuan. Gizasemeak aurrera begiratzen zuen, Martina bazetorrela ikusi ere egin gabe, eta Estropezu egiteko punttu-punttuan zeudenean, errepide aldera pauso bat eman zuen gizasemeak eta bere bidea jarraitu zuen, atzera espaloiaren barruko aldera bueltatuta.

Martinak kafe bat behar zuela erabaki zuen, pentsatzeko. Ikusi zuen lehendabiziko kafetegian sartu zen. Kafe kikarara azukrea botatzea ahaztu zitzaion, baina goilaratxoarekin edaria nahastu eta nahastu zuen, azukre koxkorrak desegiten ariko balitz bezala. Orduan pentsatu zuen akaso gizaseme hura ez zela existitzen. Ez zuela inork ikusten. Ez zela hirian bizi. Ez zuela gabardina janzten. Ez zebilela etengabe oinez. Martinak bakarrik ikusten zuen. Martinarentzako bakarrik existitzen zen.

Handik aurrera, gizasemea ikusten zuenean, ingurukoen aurpegietara begiratzen zuen Martinak, ea besteek ikusten zuten zantzurik topatzen zuen. Autobusez zihoala ikusi zuenean, bazterrean zeukan emakumeari begiratu zion. Irakurtzen jarraitu zuen hark, liburutik begiak jaso gabe. Zutik zihoan gazteak musika entzuten jarraitzen zuen. Musika entzuten zuen gaztearen ondoan zegoen neskak —musika entzuten ari zenaren bakeroen ipurdiko patrikan esku bat sartuta zeukanak—, mugikorrari begira jarraitu zuen.

Inork ez zuen ikusi gizasemea.

Oinez ere gurutzatu zuen berriz. Inork ez zion begiratu gizaseme luzeari, bere pausaje motelean tur-tur aurrera zihoan hari.

Inork ez zuen ikusten gabardinadun gizasemea.

Lagun baten autoan kopilotu zihoala ere ikusi zuen gizasemea. «Hor dago!» oihu egin zuen, «nor?» galdetu zion lagunak, «gabardinaduna!», «zein gabardinadun?». Dagoeneko urrun zeuden gizasemea oinez zihoan espaloitik, hiri barruan autoz ibiltzeko 50 kilometroko abiadura muga askotxo baita pauso motelean dabilen gizaseme batekin alderatuz.

Psikiatra bat bisitatzea pentsatu zuen Martinak. Haluzinazioak dauzkat. Esango zion. Gizon gabardinadun luze eta mehar bat ikusten dut oinez. Ia egunero. Esango zion. Eta psikiatrak erantzungo zion Hartu kolore guztietako pilulak. Lasai. Ez zara lehenengoa haluzinazioak izaten. existitzen ez diren pertsonak ikusten dituena. Lasai. Esango zion.

Martina ez zen psikiatrarenera joan. Baina ia egunero jarraitu zuen gizon meharra, bere gabardina eta txima luzeekin, ikusten. Espaloien barruko aldetik, pauso motelean, hirian oinez.

Gaur ere bai.

Gaur ere ikusi du gizasemea, oinez espaloiaren barruko aldetik, autobusak Legazpi kalea hartu duenean, Gipuzkoa plazan gelditzeko. Abenida alderantz doa gizasemea eta haren pausaje motela aintzat hartuz, denbora izango du Martinak berarekin gurutzatzeko.

Gaur, gainera, berriz gurutzatu nahi du berarekin.

Gizasemeak eskuetan larrosa-sorta bat daramala ikusi du autobuseko beiratetik. Bada hori nahikoa nobedade eta nahikoa motibo berriz berarekin gurutzatu nahi izateko.

Autobusetik jaitsi denean, Bulebar aldera begiratu du Martinak. Gipuzkoa plazara sartzeko zebrabidetik pasatzen ari da gizona, bere gabardina eta txima luzeekin, bere larrosa gorrien sortarekin.

Zigarro bat atera du Martinak. Sua eskatuko diot. Eta abiatu da Bulebar aldera, gizonarekin gurutzatzeko.

Gizona badator Martinarengana, baina ez du Martina ikusten. Aurrera begiratzen du, ia bi metroko garaierak bere azpitik dauden guztiak ikusezin bihurtuko balitu lez.

—Sua? —galdetu dio Martinak, parez pare jarri direnean, eta inkomunikaziorik egon ez dadin, ezkerreko eskuan kontzen duen zigarroa erakutsi dio eta eskuineko hatz potoloarekin su-pizgailua pizteko keinua egin dio.

Gizasemeak, sua beharrean, zimeltzen hasitako larrosa gorrien sorta eman dio.

Loreak hartu ditu Martinak. Eta gizasemea urruntzen ikusi du. Zimeltzen hasitako petaloetako bat ukitu du. Tira egin du. Erauzi egin da txortenetik. Benetazkoa da. Atzera begiratu du, gizasemea pauso motelean badoan norabidera. Han doa, poliki, motel.

Bai, benetakoa da hura ere.

Irribarre egin du Martinak. Eta patrikatik su-pizgailua atera du. Zigarroa pizteko.