Hainbat abiaduratako Europa proposatu dute EBren estatu sortzaileek

«Inork ez digu Europa kenduko». Gogortasunez hitz egin du Frank-Walter Steinmeier Alemaniako Atzerri ministroak, brexit-az gero Europako Batasunak egin duen lehen bileraren ostean.EB sortu zuten herrialdeen ordezkariek egin dute bilera Berlinen: Alemaniako, Frantziako, Italiako, Belgikako, Herbehereetako eta Luxenburgoko Atzerri ministroek. Premiazko bilera egin dute Europako norabide berriaz eztabaidatzeko, eta datorren astetik aurrerako estrategiak markatzeko. Ihesaldi gehiagorik ez egoteko Europak hartu behar duen norabide berriaz egin dute gogoeta, eta Erresuma Batuari eskatu diote negoziazioak lehenbailehen has ditzatela.

Jean-Marc Ayrault Frantziako Atzerri ministroak berretsi egin du EBko buruzagiek herenegun emandako mezua: lehenbailehen joateko «presio handia» egingo diote David Cameron Erresuma Batuko lehen ministroari datorren astearteko bileran. Jean-Claude Juncker Europako Batzordeko presidenteak esan bezala, dibortzioak «azkarra» izan behar du, Ayraulten ustez ere, «ez aurrera ez atzerako egoera saihesteko».

Erresuma Batuaren erabakiak hankaz gora jar lezake batasuna, eta horregatik azkartu nahi dute banaketa prozesua. Baina alde egiteko gogoa ez dadin beste herri batzuetara zabaldu, EBn erreformak egin behar direla ondorioztatu dute, herri bakoitzaren neurrikoa izan dadin egitura: alegia, abiadura ezberdineko Europa proposatu dute. Dagoeneko praktikan gertatzen da hori, baina bide horretan sakondu nahi dute, «malguagoak izan», Steinmeierren arabera, inplikazio ekonomiko eta politikoak herrialde bakoitzaren neurrira izan daitezen. «Ardura berezia daukagu orain Europak noranzkoa bideratzeko beharra daukanean».

Alemaniako Atzerri ministroak euroeszeptikoei ere hitz egin die: «Ez dugu paralisirik edo histeria egoerarik onartuko». Herenegun Europako eskuin muturreko hainbat buruzagik erakutsitako poztasunari erantzun dio horrela. Marie Le Pen Frantziako Fronte Nazionaleko buruak eta Geert Wilders Herbehereetako eskuin muturraren buruzagiak esan zuten erreferenduma nahi zutela Europari agur esateko.

Berlinek eta Parisek dokumentu bat idatzi dute dagoeneko Europako Batasun malguago baten alde, eta datozen egunetan xehatuz joango dira gainerako estatukideekin. Autokritika egiten dute lehenik, eta euroeszeptikoen gorakada geratzeko helburu duen proposamena egiten dute ondoren. Askatasun handiagoa izateko bidea diseinatuko dute, eta gogoeta zabaldu Europaren erronka garrantzitsuenei buruz: errefuxiatuak, langabezia, eta indarkeria jihadista; horiek jo dituzte, besteak beste, erronka nagusitzat.

Eskozian, independentzia

Eskoziak, berriz, Europako Batasunean geratzeko prozesuari «lehenbailehen» ekingo dio, Nicola Surgeon Eskoziako lehen ministroak jakinarazi duenez, gobernuko kideekin atzo premiazko bilera egin ostean. Batetik, Europako instituzioei eskatu die elkarrizketak berehala hasteko, «Eskoziak Europako Batasunean duen lekua babesteko», eta, bestetik, iragarri du legedia prestatzen hasi direla elkarrizketok izaten diren bitartean, Eskozian independentziari buruzko bigarren erreferenduma egin ahal izateko. «Independentziari buruzko bigarren erreferendumak mahaian egon behar du». Egutegi zehatz batean aukera bideragarria izan dadin, orain egingo dira urratsak, beharrezko legedia indarrean dagoela ziurtatzeko.

2014an egindako independentziari buruzko erreferendumean ezezkoa ateratzeko arrazoietako bat Europako Batasunetik kanpo geratzeko arriskua izan baitzen; Erresuma Batuan geratzearen aldekoek emandako argudioa izan zen. Independentistek, ordea, beti agertu dute Europako Batasuneko kide izateko gogoa, independente izanda ere. Brexit-aren kontra bozkatu zuten eskoziarren %62k.

Ipar Irlandako errepublikanoek ere aukera historikoa ikusten dute Irlandarekin batzeko: Gerry Adamsek eta Martin McGuinnessek adierazi dute erreferendum bat egiteko aukera, Irlandara batzeko eta Europako Batasunean geratzeko.

Erresuma Batuan, egun batean milioi eta erdi sinadura baino gehiago jaso dituzte berriz erreferenduma egitea eskatzeko, Erresuma Batuko Legebiltzarraren webgunean. Emaitzak oso estuak direla-eta nahi dute galdeketa berriro egin. Eskatu dute erreferenduma onartzeko parte hartzeak %75etik gorakoa izan behar duela, eta baiezkoak %60 baino handiagoa.

Bien bitartean, dimisioak ematen ari dira Erresuma Batuko buruen artean. Herenegun David Cameronek urrian kargua utziko zuela esan eta gero, atzo Jonathan Hillek eman zuen dimisioa, Europako Batasuneko Finantzen Egonkortasunerako, Finantzen Zerbitzuetarako eta Kapitalen Merkatuko komisarioak.